848, 11 janvier. — Bourges.
Pépin II, à la prière de son fidèle, Rodulfus, archevêque de Bourges, lui donne en toute propriété des biens du fisc situés dans le comté de Limoges, à savoir les domaines de Chameyrac et de « Daviliolae » (Villières ?) dans les vigueries de Naves et d'Uzerche.
A. Original perdu.
B. Copie de l'an 1150 environ, dans le Chartularium monasterii Sancti Petri de Belloloco, Bibliothèque nationale, ms. lat. nouv. acq. 493, fol. 10 v°, sans indication de source.
C. Copie du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Du Chesne, vol. 22, fol. 325 v°, « ex chartul. Belliloc. », d'après une mauvaise copie de B.
D. Copie de l'an 1722, pour le président Bouhier, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17089 (anc. Bouhier 36), fol. 594 v°, d'après la même source que C.
E. Copie du xviiie s., par G. Lecointe, dans ses Diplomata varia, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17674, fol. 129, d'après le « Chartulaire de Beaulieu en Limousin », c'est-à-dire d'après la même source que C.
F. Copie partielle du xviiie s., par le même, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17674, fol. 115 v°, d'après la même source que C, avec une référence à a.
G. Copie partielle du xviie s., par Jean Besly, Bibliothèque nationale, ms. lat. 60072, 3e partie, fol. 16, d'après la même source que C.
a. Christofle Justel, Histoire généalogique de la maison d'Auvergne, preuves, p. 10, fragment, « ex chartulario monasterii Belliloci ».
b. Jean Besly, Roys de Guyenne, preuves, p. 28, fragment, d'après G.
c. Gallia christiana, t. II, instrumenta, col. 3.
d. Dom Bouquet, Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 361, n° viii, « ex chartulario Bellilocensi ».
e. Maximin Deloche, Cartulaire de l'abbaye de Beaulieu (Collection des documents inédits), p. 18, n° viii, d'après B.
Indiqué : Dom Estiennot, Miscellanea monastica, A-C, Bibliothèque nationale, ms. lat. 12777, p. 165, « excerpta ex cartularii Belliloci in Lemovicibus exemplari veteri et vitiosiss., p. xi. »
Indiqué : Dom Bouquet [Catalogue manuscrit des diplômes de 775 à 987], Bibliothèque nationale, ms. fr. nouv. acq. 22211, fol. 251, ann. 824.
Indiqué : Le Cointe, Annales ecclesiastici Francorum, t. VIII, p. 523, avec discussion de la date.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 224.
Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 2092.
Indiqué : R. Giard, Catalogue, n° 42.
Pipinus, gratia Dei rex Aquitanorum. Regalis namque cȩlsitudinis moris est fideles suos donis multiplicibus atque ingentibus honoribus honorare ac sublimare. Ideoque notum sit omnibus fidelibus sanctȩ Dei aecclesiȩ nostris, presentibus scilicet atque futuris, quia peciit mansuetudini nostrae Rodulfus, venerabilis Bituricensis archiepiscopus, ut sibi de quibusdam rebus nostrae proprietatis concederemus atque in ejus jus et dominacionem liberalitatis nostrae gratiam conferre dignemur. Concedimus itaque eidem venerabili episcopo ad proprium quasdam res juris nostri quȩ sunt site in comitatu Lemovicino, villas nuncupantes Camberiacum sive Daviliolas in vicariis Navensium sive Usercensium cum omnibus appendiciis. Unde et hoc auctoritatis nostrae preceptum eidem fideles nostro Rodulfo, venerabili episcopo, fieri ac dari jussimus, per quod predictas villas cum omni integritate, id est cum domibus, aedificiis, vineis, terris cultis et incultis, silvis, pratis, aquis aquarumve decursibus, exitibus et regressibus, cum mancipiis ibidem commanentibus vel pertinentibus, condonamus atque transferimus, eo videlicet modo ut quicquid exinde ab hodierna die facere voluerit, liberam et firmissimam in omnibus habeat potestatem faciendi, donandi, vendendi, commutandi sive heredibus relinquendi. Et ut hȩc nostrae largitionis atque donationis auctoritas perpetuam obtineat firmitatem, manu nostra eam subter firmamus et anulo nostro sigillari jussimus.
S. Pipini precellentissimi regis.
Data III idus januarii, indictione XI, anno X regnante Pipino, inclito rege. Actum Bituricas. In Dei nomine.