S.d. [1138, été-1143, automne].

Notice de l'accord intervenu — en présence de la reine Adélaïde et de son mari Mathieu [Ier de Montmorency] qui le confirment de leurs sceaux et s'en portent garants — entre les moines de Saint-Nicolas d'Acy et Eudes Percebot III à propos de la terre de Barbery.

Référence : Jean Dufour et Robert-Henri Bautier (éd.), Recueil des actes de Louis VI roi de France (1108-1137). Vol. 2 : 1126-1137 et appendices, Paris, 1992, no4.

A. Original perdu, autrefois scellé d'un sceau pendant.

B. Copie du xviiie siècle, Bibliothèque municipale de Senlis, Collection Afforty, vol. XIII, p. 819 (898), d'après A.

C. Copie du xviiie siècle, collationnée par le chanoine Afforty, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 59, fol. 88, d'après les « archives du prieuré de S. Nicolas d'Acy ».

D. Copie incomplète du xiiie siècle, dans le cartulaire A de Saint-Martin-des-Champs de Paris, Archives nationales, LL 1351, fol. CXVIIIIv, sous la rubrique : « De Sancto Nicholao super quadam cultura et terra de Barbri ».

E. Copie incomplète du xve siècle, dans le cartulaire B de Saint-Martin-des-Champs, Archives nationales, LL 1352, fol. VIXXXII, d'après D.

F. Copie incomplète du xvie siècle, dans le cartulaire C de Saint-Martin-des-Champs, Archives nationales, LL 1353, fol. 155v, d'après D.

G. Copie incomplète du xviie siècle, par A. Duchesne, Bibliothèque nationale, Collection Duchesne, vol. 40, fol. 18 (anc. fol. 11), d'après D.

a. A. Duchesne, Histoire généalogique de la maison de Montmorency, Paris, 1624, preuves, p. 43, d'après « l'original aux archives du prieuré de Saint-Nicolas d'Acy près de Senlis » et D (éd. partielle).

b. A. Vattier, Cartulaire du prieuré de Saint-Nicolas-d'Acy, dans Comité archéologique de Senlis. Comptes-rendus et mémoires, 3e série, t. I, 1886, p. 54, d'après B.

c. J. Depoin, Recueil de chartes et documents de Saint-Martin-des-Champs, monastère parisien, t. II, Ligugé-Paris, 1913, p. 124, n° 264, d'après BCDE et F.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. III, p. 11 (ann. 1137).

Indiqué : A. Vattier, Notes historiques sur le prieuré de Saint-Nicolas-d'Acy, dans Comité archéologique de Senlis. Comptes-rendus et mémoires, 2e série, t. VI, 1880, p. 237.

Indiqué : A. Luchaire, Institutions monarchiques, t. I, p. 154, n. 4.

Ce document fut confirmé dans les mêmes termes par Louis VII en 1143-1144.


Texte établi d'après BCD et a. Graphies de a.

Notum sit praesentibus et futuris quod ecclesia Beati Nicolai Silvanectensis tenebat per elemosynam dominae Agnetis et mariti illius, nomine Joannis, apud villam quae dicitur Barberi quandam culturam et terram quae fuit Odonis qui dictus est Percebot, quam calumniatus est Odo qui et ipse dicebatur Percebot, nepos predicti Odonis, et usque adeo ecclesiam Beati Nicolai pro eadem terra persecutus est, quod excommunicationem incurrit. Ad ultimum tam ipse quam monachi praefatae ecclesiae, in praesentia dominae Adelae reginae et domini Mathei mariti ejus, sub quorum dominio tunc temporis terra illa erat, convenerunt et isto fine firmissimam concordiam inierunt : monachi dederunt praedicto Odoni viginti libras et unum modium frumenti et uxori illius viginti solidos ; concesserunt insuper eidem Odoni singulis annis quatuor modios annonae quae crescit in praefata terra, ad modium silvanectensem, duos videlicet modios ivernagii et duos modios avenae, qui usque ad festivitatem Omnium sanctorum debent solvi, et ipse Odo vel ad Sanctum Nicolaum vel ad Barberi veniet eos quaerere ; ipse autem totam praefatam culturam et terram libere et absolute monachis possidendam, vel quicquid de ea facere vellent, concessit ; et adversus omnes calumnias se eam monachis patrocinaturum promisit et per fidem suam hanc conventionem se tenere pepigit. Regina vero et dominus Matheus hujus pactionis pro eodem Odone erga monachos obsides fuerunt et sui sigilli impressione hanc conventionem confirmaverunt. Hujus rei testes sunt : de monachis, Theobaldus prior Sancti Martini, Petrus subprior, Haimardus prior Sancti Lupi, Walterius prior Sancti Nicolai ; de clericis, Petrus prior Sancti Adriani, Ebroinus et Bonifacius, clerici reginae ; de laicis, Radulfus de Chirodono, Rainoldus cocus et Robertus, frater ejus, Richardus castellanus et Johannes, frater ejus, Paganus, ejus sororius, Bernardus Torchardus, Petrus Separatus, Josco de Fonte Sancti Firmini et Fredericus, ejus filius, Martinus, sororius ejus, Radulfus major de Esviliaco, Fulco de Asci, Wasce, Robertus. Uxor vero ipsius Odonis, tempore hujus pactionis, de puerperio jacebat ; propterea cum ad Sanctum Nicholaum venisset, hoc pactum concessit coram testibus his subnotatis : ex parte sui, Herberto de Insula, Rainaldo, filio Warnerii clerici, Guidone Parvo, Garnerio, filio Radulfi, Pagano, fratre Herberti ; ex parte monachorum, Ivone vicedomino, Petro de Gonessa et Theobaldo, filio ejus, Malnutrito, Adam del Fossé, Gilone, filio Radulfi, Frederico, Roberto coco.

(Locus sigilli)