847, 5 décembre. — Compiègne.
Charles le Chauve, à la prière des moines de Sainte-Colombe [de Sens], leur confirme le droit, que leurs prédécesseurs avaient reçu jadis de la libéralité royale, de prendre chaque jour deux charretées de bois dans le bois de Saint-Étienne, voisin de Nailly.
A. Original. Parchemin, autrefois scellé. Hauteur, 502 mm. à gauche, 505 mm. à droite; largeur, 540 mm. en haut, 545 mm. en bas. Archives de l'Yonne, H 85.
B. Copie de l'année 1648, par Dom Cotron, dans le Chronicon rerum magis notabilium coenobii Sanctae Columbae Senonensis, Bibliothèque d'Auxerre, ms. 217 (anc. 184), p. 133, avec dessin du sceau, d'après A.
C. Copie de l'année 1739, collationnée par Percier, conseiller maître à la Chambre des Comptes, Archives nationales, K 190, n° 122, d'après A.
D. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Champagne, vol. 43, fol. 39, d'après A.
E. Copie de l'année 1648, par Dom Cotron, dans Chronicon... Sanctae Columbae Senonensis, ms. appartenant à une bibliothèque privée, à Sens, p. 136, avec dessin du sceau, mise au net de B.
a. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 493, n° lxxiv, d'après A.
b. Quantin, Cartulaire général de l'Yonne, t. I, p. 56, n° xxviii, d'après A.
Fac-similé : de l'original: Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum, III, pl. xxvi.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 223.
Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1598.
Indiqué : Lot et Halphen, Le règne de Charles le Chauve, p. 184, n. 3.
Indiqué : Jusselin, Liste chronologique..., dans Le Moyen Age, t. XXXIX (1929), p. 222, avec fac-similé des notes.
(Chrismon) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Cum petitionibus servorum Dei justis et rationabilibus divini cultus amore favemus, [2] superni muneris donum nobis a Domino inpertiri credimus. Proinde notum esse volumus omnium fidelium nostrorum, presentium scilicet et futurorum, sagacitati quia monachi monasterii sanctae [3] Columbae martyris Christi, in quo ipsius et sancti Lupi confessoris corpora humata venerantur, adientes serenitatem culminis nostri innotuerunt eo quod antecessores illorum regio munere [4] ab antiquis temporibus, ob necessitatem suam subplendam, cotidie karradas duas lignorum de silva sancti Stephani quae adjacet villae Nadiliaco absque ullius personae contradictione [5] accepissent, sed propter futuras occasiones evitandas petierunt serenitati nostrae ut quod antiqua consuetudine et regio dono ipsi et antecessores ipsorum actenus adipisci meruerant, per [6] nostrae auctoritatis preceptum deinceps firmius tenere potuissent. Quorum petitionibus, ob divinum amorem, assensum prebuimus et hos nostrae largitatis apices memoratis monachis et eorum [7] successoribus fieri jussimus, per quos sanccimus atque jubemus ut de jam dictae silvae karradis duabus recipiendis monachis in sȩpedicto monasterio commorantibus per futura tempora nullus [8] impedimentum facere presumat, quatinus pro nobis, conjuge proleque nostra ac stabilitate totius regni a Deo nobis commissi, eos liberius Domini misericordiam exorare delectet. Et ut hoc nostrae [9] munificentiae preceptum inviolabilem futuris temporibus atque inconvulsam obtineat firmitatem, manu propria subter eam firmavimus et anuli nostri impressione signari jussimus.
[10] Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.
[11] (Chrismon) Gislebertus notarius ad vicem Hludowici recognovit et s. (Signum recognitionis cum notis inclusis: Subscripsit indignus subdiaconus, jubente Lu-do-wi-co, quem ipse dedit rex ad firmandum.) (Locus sigilli.)
[12] (Chrismon) Data non. decemb., anno VIII regnante Karolo gloriosissimo rege, indictione X. Actum in Compendio regio palatio. In Dei nomine feliciter. Amen. (Nota) Amen.