848, 17 septembre. — Orléans.

Charles le Chauve, à la demande de Doon (Dodo), évêque d'Angers, restitue à l'église cathédrale Saint-Maurice les «villae» de Béné et d'Ampoigné sises en Anjou.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-860), Vol. 1, Paris, 1943, no110.

A. Original perdu.

B. Copie du xviiie s., par Dom Housseau, Bibliothèque nationale, Collection de Touraine, vol. 1, fol. 80, n° 65, sous le titre: «Exemplar praecepti Karoli regis de restitutione villarum Buniaci et Amponiaci sub Dodone episcopo», d'après «l'original qui se trouve dans le chapitre de l'église d'Angers, au registre cotté AB des privilèges, 13e fenestre».

C. Copie du xviiie s., par Dom Housseau, Bibliothèque nationale, Collection Bréquigny, vol. 46, fol. 70, d'après A.

D. Copie de l'année 1776, collationnée «sur l'original en parchemin étant au livre des privilèges de l'église d'Angers, tome I, fol. 93...» le 8 mai 1776, par les notaires Carré et Deville, Bibliothèque d'Angers, ms. 707 (anc. 637), fol. 342, sous le même titre qu'en B (Baniaci au lieu de Buniaci, Aponiaci au lieu de Amponiaci), d'après A.

E. Copie du xviie s., Bibliothèque d'Angers, ms. 690 (anc. 624), fol. 218, sous le même titre qu'en B et D (Bavaci ou Baujaci, Amponiaci), d'après le Cartulaire noir de l'église d'Angers, fol. 7

F. Copie du xviiie s., Bibliothèque d'Angers, ms. 705 (anc. 635), liasse 4, fol. 5, d'après E.

a. Ch. Urseau, Cartulaire noir de la cathédrale d'Angers, p. 21, n° viii, d'après BDEF.

Indiqué : Lot et Halphen, Le règne de Charles le Chauve, p. 196, n. 5.

L'indiction 12 ne s'applique au 17 septembre 848 que dans le style indictionnel du 1er septembre.


Texte établi d'après les copies B à E.

In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Quicquid locis divinis cultibus mancipatis beneficentiae munere aut conferendo largimur aut reddendo restituimus, profuturum nobis et ad praesentem vitam feliciter transigendam et ad aeternam beatitudinem facilius obtinendam omnino non dubitamus. Itaque notum sit omnibus sanctae Dei Ecclesiae fidelibus et nostris, praesentibus atque futuris, quia, ad petitionem et saluberrimam admonitionem venerandi viri Dodonis, Andecavorum praesulis, complacuit excellentiae nostrae, pro absolutione peccatorum nostrorum, duas villas cum omni integritate earum, qua rum altera dicitur Baniacus, altera vero Aponiacus, sitas scilicet in pago Andecavo, Deo et praescriptae civitatis matri ecclesiae, in honore gloriosissimi martyris Christi Mauricii fundatae, pleniter reddere ac restituere, cujus etiam juris irrefragabili testimonio probantur olim fuisse. Quare altitudinis nostrae praeceptum hoc fieri jussimus, per quod memoratas villas cum omnibus earum appendiciis et familiae aliarumque rerum omnium plenitudine, praesignatae sanctae matri ecclesiae reddentes restituimus atque restituentes reddimus, videlicet ut nulli liceat aliquando, hoc est nec nostris nec futuris temporibus, easdem villas a jure et dominatione saepe dictae sancti Mauricii ecclesiae subtrahere aut in alios, praeterquam per praesentem nostram auctoritatem constituimus vel potius restituimus, usus redigere aut retorquere, neque audeat eas a potestate ejusdem sedis rectorum ullo modo alienare, sed sine cujuspiam contradictione aut minoratione liceat praescripto reverendo Dodoni pontifici et successoribus ejus ipsas plerumque dictas villas sicut alias res ante dictae ecclesiae secundum canonicam auctoritatem habere, ordinare atque disponere. Ut autem haec sublimitatis nostrae restitutionis auctoritas in Dei nomine semper meliorem obtineat vigorem, manu nostra subter eam firmavimus et de anulo nostro sigillari jussimus.

Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

Aeneas notarius ad vicem Hludovici recognovit (Locus sigilli).

Data XV kal. octobris, indictione XII, anno VIIII regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Aurelianis civitate. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook