849, 11 octobre. — Narbonne.

Charles le Chauve concède en toute propriété à son fidèle, le comte Eudes, cinquante manses dépendant de la «villa» de Nogent, en Omois.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-860), Vol. 1, Paris, 1943, no119.

A. Original perdu.

B. Copie de l'année 1711, par Baluze, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 76, fol. 35, d'après la Pancarta nigra, fol. 57, et la Pancarta alia, fol. 47.

C. Copie du xviiie s., collationnée par Percier, conseiller maître à la Chambre des Comptes, Archives nationales, K 186, n° 18, sans indication de source.

D. Copie du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Mélanges Colbert, vol. 46, fol. 59, d'après la Pancarta alia.

E. Copie partielle de l'année 1643, par Dom François Lesueur, Bibliothèque nationale, ms. lat. 13898, fol. 60, n° 32, d'après la Pancarta alia, fol. 47.

a. Dom Martène, Amplissima collectio, t. I, col. 120, d'après la Pancarta alia.

b. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 505, n° lxxxix, d'après a.

Indiqué : Georgisch, Regesta, t. I, col. 112.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 228.

Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1613.

Indiqué : Mabille, La Pancarte noire, p. 91, n° l, et p. 157, n° 53.

Indiqué : Lot et Halphen, Le règne de Charles le Chauve, p. 207, n. 2.

La présence de cet acte dans les archives de Saint-Martin de Tours s'explique par le legs que le comte Eudes fit à ce monastère des biens qu'il avait reçus de Charles le Chauve. Le texte de la donation de la villa de Nogent intitulée au nom des comtes Boson et Bernard, exécuteurs testamentaires du comte Eudes et datée du mois d'août 871, nous est parvenu: «... Ego Boso comes simulque Bernardus comes, ad vicem carissimi quondam amici nostri, piae recordationis Odonis comitis, pro remedio animae ejusdem Odonis seu pro remedio animae uxoris suae Guendilmodis, donamus sancto Martino... suaeque congregationi... res proprietatis suae, videlicet villam Novientum... sitam in pago Otmense, in vicaria Otmense...» (Poupardin, Recueil des actes des rois de Provence, p. 29, n° XV. Quant à la date, voir le mémoire de L. Levillain, cité dans la note de la page précédente, p. 155, n. 3.)


Texte établi d'après BCD.

In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Regalis celsitudinis moris est fideles suos donis multiplicibus et honoribus ingentibus honorare atque sublimare. Proinde morem parentum regum videlicet praedecessorum nostrorum sequentes, libuit celsitudini nostrae quendam fidelem nostrum, Odonem, dilectum nobis comitem atque ministerialem nostrum, de quibusdam rebus nostrae proprietatis honorare atque in ejus juris potestatem liberalitatis nostrae gratia conferre. Idcirco noverit experientia atque industria omnium fidelium nostrorum, tam praesentium quam et futurorum, quia concedimus eidem fideli nostro Odoni, dilecto nobis comiti atque ministeriali nostro, ad proprium quasdam res juris nostri sita in pago Otminse, in villam Novientum, mansos scilicet quinquaginta. Memoratas res cum omni integritate vel eorum appendiciis, cum domibus, aedificiis, mancipiis, terris, vineis, pratis, silvis, aquis, farinariis, aquarumve decursibus, vel etiam quicquid ad supradictas res juste et legaliter pertinere videtur, praedicto fideli nostro Odoni dilecto nobis comiti atque ministeriali per hanc nostrae auctoritatis conscriptionem concedimus et de nostro jure in jus ac potestatem illius sollempni donatione transferimus, ita videlicet ut quicquid ab hodierna die et tempore exinde pro sua utilitate atque commoditate jure proprietario facere decreverit, liberam in omnibus habeat potestatem faciendi, donandi, vendendi seu commutandi et heredibus relinquendi. Et ut haec nostrae largitionis atque donationis auctoritas perpetuam obtineat firmitatem, manu nostra subter firmavimus et anuli nostri impressione signari jussimus.

Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

Jonas diaconus ad vicem Hludowici recognovit et subscripsit.

Data V idus octobris, anno X, indictione XII, regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Narbona civitate. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook