856, 3 octobre. — Verberie.

Charles le Chauve, à la prière de la reine Ermentrude, confirme au monastère de Saint-Pierre de Corbie, la donation que celle-ci lui avait faite de biens du douaire à elle assigné par le roi, savoir, au lieu dit Feuquières, dépendant du fisc de Roye en Amiénois, deux «setici», huit bonniers de terre arable, trois bonniers de bois taillis et onze serfs nommément désignés.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-860), Vol. 1, Paris, 1943, no189.

A. Original perdu.

B. Copie du xviie s., dans Bonnefons, Matériaux de l'histoire de l'abbaye de Corbie, Archives de la Somme, ix H 9, d'après A.

C. Copie du xviie s., dans Bonnefons, Antiqua Corbeia sive ...monasterii Corbeiensis... historia, pars 3a, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17142 (anc. Corbie 261), fol. 265, d'après B.

D. Copie du xviiie s., par Dom Grenier, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 17, fol. 21, d'après C.

E. Copie du xviiie s., par Dom Grenier, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 2, fol. 20, d'après C.

F. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 53, fol. 25 v°, d'après D.

G. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 233, fol. 38, d'après D.

a. L. Levillain, Examen critique des chartes mérovingiennes et carolingiennes de l'abbaye de Corbie, p. 277, n° 30, d'après C et F.

Indiqué : L. Levillain, ouvrage cité en a, p. 128.

Il y a discordance entre les éléments chronologiques de la date. Le 5 des nones d'octobre de la 17e année du règne répond au 3 octobre 856, mais la 2e indiction nous ramène à 854 ou même 853, selon le style indictionnel employé. Il est vrai que le chiffre 2 indiqué par la copie B est peut être une faute de copiste. Dom Michel Germain, transcrivant la date du même diplôme (Mabillon, De re diplomatica, p. 335) n'a pas pu lire le chiffre de l'indiction. On notera que le 1er octobre 856 fut célébré à Verberie le mariage de Judith, fille de Charles le Chauve, avec le roi de Wessex, Ethelwulf (Annales Bertiniani éd. Waitz, p. 47).


In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Si fidelium nostrorum praeces rationabiles nos audire oportet, nihilominus nobis conjugali copula conjugis nostrae adnexe petitionibus assensum omnino excellentiam nostram praebere oportebit. Itaque noverit experientia seu industria omnium fidelium seu Dei Ecclesiae nostrorumque, tam praesentium quam et futurorum, quod dulcissima et valde amantissima nobis conjux Hermendrudh regina, culminis nostri adiens sublimitatem, innotuit qualiter, ob Dei amorem nostraeque et animae suae in aeternum apud Deum consequendam remunerationem seu peccatorum veniam adipiscendam, quasdam res sui juris sibi a nostra munificentia per dotis titulum et praecepti nostri institutionem concessas delegare vellet partibus sancti Petri atque sancti Pauli principum apostolorum necnon et beatissimi prothomartyris Stephani Corbeiensis monasterii, in pago Ambianensi, de [fisco] quod vocatur Raugia, in loquo qui dicitur Filcarias, seticos duos qui habent ....... tres qui cinguntur ab omni parte et portione memorati sancti Petri et e..to una p... quae extenditur ad viam publicam, et de terra arabili bunuaria octo, de [concisa] bunuaria tria; habent haec bunuaria ex omni parte terram sancti Petri Corbiensis monasterii, necnon et mancipia undecim, his nominibus Flambertum, Erutbertum, Herlevoldum, Herlandum, Brazhib, Hildemannum, Varnam, Lonitellam, Framedrudim et Hirmingardim, Odilmannum, sed pro integra firmitate petiit prece humili excellentiam nostram ut super hoc nostrae auctoritatis praeceptum fieri dignaremur. Cujus rationabilibus praecibus clementer faventes, hoc sublimitatis nostrae praeceptum fieri jussimus, per quod memoratas res et mancipia partibus suprascripti Corbeiensis monasterii sanctorum apostolorum Petri et Pauli ac sancti Stephani prothomartyris Christi delegamus atque transfundimus et de nostro jure in jus [monas]terii liberum seu ejusdem loci rectorum per labentia tempora in jus ecclesiasticum solemni donatione transferimus, eo videlicet modo ut quicquid ex eisdem rebus et mancipiis pars et potestas rectorum Corbeiensis monasterii jure ecclesiastico facere decreverit, [libero] in omnibus [perfruantur] arbitrio faciendi sicut ex reliquis rebus et mancipiis ejusdem potestatis atque rectoris. Ut autem haec largitionis nostrae munificentia firma et impraevaricabilis omni t[empore conservetur, m]anu propria subter [eam] confirmari [ac de nostro a]nulo sigillari jussimus.

Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

Gislebertus notarius ad vicem Hludowici recognovi.

Data V nonas octobris, indictione II, in anno XVII regni gloriosissimi regis Karoli. Actum Verneria palatio regis. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook