860, 6 décembre. — Attigny.
Charles le Chauve, à la prière de la reine Ermentrude, donne en toute propriété à son fidèle Augis (Adalgisus) la «villa» de Clécy sur l'Orne, dans le comté de Bayeux, contenant douze manses.
A. Original. Parchemin avec restes du sceau. Hauteur, 450 mm. à gauche, 459 mm. à droite; largeur, 540 mm. en haut, 528 mm. en bas. Archives nationales, K 13, n° 12 (ancien fonds de Saint-Maur-des-Fossés).
B. Copie du xviie s., par André du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 41, fol. 130v°, sous le titre: «Praeceptum Caroli regis, quo donat Adalgiso, fideli suo, ad deprecationem Hermindrudis reginae, conjugis suae, villam quae vocatur Eliclacus super fluvium Olnae infra comitatum Bayocacensem», d'après un cartulaire de Saint-Maur-des-Fossés.
D. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 11897 (Anecdota, t. XII), fol. 118, sous le même titre que B, «ex chartulario monasterii Fossatensis», d'après a.
a. Baluze, Capitularia, édition de 1677, t. II, col. 1475, n° lxxxvii, d'après B.
b. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 563, n° clx, d'après a.
c. Tardif, Cartons des rois, p. 111, n° 176, d'après A.
Fac-similé : de l'original: Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum, IV, pl. xv.
Indiqué : Georgisch, Regesta, t. I, col. 124.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 255.
Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1689.
Le chiffre de l'indiction n'est exact qu'en supposant l'emploi du style indictionnel du premier septembre. — Les passages imprimés ci-dessous entre crochets sont devenus illisibles.
(Chrismon) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Regiae celsitudinis mos est fideles regni sui donis multiplicibus et honoribus ingentibus honorare atque sublimare. [2] Proinde ergo morem parentum regum videlicet praedecessorum nostrorum sequentes, libuit celsitudini nostrae, ad deprecationem seu suggestionem carissimae conjugis nostrae Hyrmindrudis, quendam fidelem regni [3] nostri, Adalgisum nomine, de quibusdam nostrae proprietatis rebus ditare sublimemque efficere. Quae videlicet res sunt sitae infra comitatum Baiocacensem, super fluvium Olna, hoc est villa quae vocatur [4] Cliciacus, in qua consistunt mansi duodecim vel quicquid ad eandem villam jure legaliterque pertinere dinoscitur. Unde hoc altitudinis nostrae praeceptum fieri illique dari jussimus, per quod memo[ratas] [5] res cum omnium rerum summa integritate, cum terris cultis et incultis, silvis, pratis, molendinis, pascuis, aquis aquarumve decursibus, ex[itibus] et regressibus et omnibus legitimis ex[termi]-[6]-nationibus necnon et mancipiis utriusque sexus desuper commanentibus vel ad easdem res jure legaliterque pertinentibus, totum et ad integrum, sicut dictum est, praefato fideli [7] nostro Adalgiso [ad] proprium [concedimus et de nostro jure in jus] ac dominationem illius sollemni more transferimus [ita videlicet ut quicquid ex praedictis rebus et mancipiis] [8] pro sua utilitate ac commoditate facere decreverit, libero in omnibus pociatur arbitrio faciendi sicut ex reliquis rebus et mancipiis [suae] proprietatis. Ut autem haec [9] nostrae largitionis auctoritas firmior [habe]atur ac per futura tempora diligentius conservetur, manu propria subter[eam firmavim]us anulique nostri [impressione] [10] adsignari jussimus.
[11] Signum Karoli (Monogramma) gloriosissimi regis. Goslinus notarius ad vicem Hludowici recognovit (Sigillum).
[12] Data VIII idus decemb., indictione VIIII, anno XXI regnante domno Karolo gloriosissimo rege. Actum Adtiniaco publico palatio. In Dei nomine feliciter. (Nota) Amen.
Image de l'acte
Cliquez pour zoomer ou afficher en plein écran. — Consulter sur Nakala
Cliché Archives nationales de France.