861, 6 mars. — Ver.
Charles le Chauve, à la prière de Louis, abbé de Saint-Denis, son parent et son protonotaire, confirme un échange par lequel le dit abbé Louis cédait à Guiran (Witramnus) des biens sis à Cambron, en Brabant, dont une forêt capable d'engraisser 300 porcs, contre la part héréditaire que Guiran tenait de la succession d'Évrouin (Ebroinus) à «Bladoldi villare» en Beauvaisis, y compris ses droits sur l'église du lieu et sur un moulin situé sur l'Aronde, les serfs étant de part et d'autre exclus de l'échange.
A. Original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur, 445 mm. à gauche, 440 mm. à droite; largeur, 520 mm. Archives nationales, K 13, n° 4.
B. Copie du xviie s., par Dom Michel Germain, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 195, fol. 144 (anc. p. 72) et fol. 143v° (anc. p. 73), d'après A.
C. Copie informe du xviie ou du xviiie s., Archives nationales, K 13, n° 4.
D. Copie partielle du xviiie ou du xixe s., par Lévrier, Bibliothèque nationale, Collection du Vexin, vol. 11, fol. 47v°, d'après a ou b.
a. Mabillon, De re diplomatica, p. 534, n° xciv, «ex autographo», probablement d'après B.
b. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 565, n° clxii, d'après a.
c. Duvivier, Recherches sur le Hainaut ancien, p. 305, d'après a.
d. Tardif, Cartons des rois, p. 112, n° 177, d'après A.
Fac-similé : de l'original: Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum, IV, pl. xvi.
Indiqué : Georgisch, Regesta, t. I, col. 124.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 256.
Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1690.
Indiqué : Jusselin, Liste chronologique..., dans Le Moyen Âge, t. XXXIX (1929), p. 227, avec fac-similé des notes.
(Chrismon) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Si enim ea quae fideles regni nostri pro eorum oportunitatibus inter se commutaverint [2] nostris confirmamus edictis, regiam exercemus consuetudinem et hoc in postmodum jure firmissimo mansurum esse volumus. Itaque notum esse volumus sanctae Dei Ecclesiae fidelibus et nostris, presentibus et futuris, quia venerabilis vir Hludowicus, nobis carissimus [3] monasterii sancti Dionisii abba necnon et consanguineus noster ac protonotarius altitudinis nostre, ad nostram accedens sublimitatem innotuit qualiter secum quidam homo, nomine Witramnus, quasdam res commutasset vel concambiasset hoc modo. [4] Dedit itaque venerabilis abba partibus Witramni quasdam res sitas in pago Bragbantinse in loco qui apellatur Cambaronna, super fluvium Arbra, cum casticiis superpositis, terris cultis et incultis, pratis, pascuis, aquis aquarumve decursibus, mobilibus [5] et inmobilibus, molendinum unum cum camba superposita ac de silva ad porcos tricentos in saginandum et quicquid pars sancti Dionisii in jam dicto loco habere et dominare videtur, exceptis mancipiis ad partem sancti Dionisyi retentis. Et econtra dedit [6] Witramnus partibus sancti Dionisyi seu Hludowici abbatis res quasdam suae proprietatis sitas in pago Belloacinse, in loco qui dicitur Bladoldi villar[e], quae ei ex legitima hereditate advenerant ex parte Ebroini et contra heredes suos in partem [7] accepit, quicquid ibidem habere vel aspicere ad presens videtur, tam de ecclesia partem suam quam et de molendino qui est super fluvium Aronna, cum terris, vineis, silvis, pascuis, aquis aquarumve decursibus, mobilibus et inmobilibus et quic-[8]-quid presens in jam dicto loco possidere cernitur, cum casticiis superpositis, exceptis mancipiis in suam partem retentis. Unde et duas commutationes inter se aequo tenore conscriptas et legaliter roboratas suppliciter petierunt [9] ut eas per nostrae auctoritatis praeceptum plenius confirmare dignaremur. Quorum petitionibus libenter assensum prebentes, hoc [a]ltitudinis nostrae scriptum fieri jussimus, per quod precipimus adque firmamus ut quicquid [10] pars juste et legaliter alteri contulit parti, sicut in memoratis commutationibus continetur, jure firmissimo teneat adque possideat et faciat exinde quicquid elegerit. Et ut haec nostrae confirmationis auctoritas perpetuam [11] in Christi nomine obtineat firmitatem, de anulo nostro subter eam jussimus sigillari.
[12] (Chrismon) Gauzlenus regiae dignitatis cancellarius ad vicem Hludowici recognovit e[t] s. (Signum recognitionis, in quo notae: Hlu-do-wi-cus abba fieri jussit.) (Locus sigilli).
[13] Data pridie non. mart., indictione VIIII, anno XXI regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Verno palatio. In Dei nomine feliciter. AMHN.
Image de l'acte
Cliquez pour zoomer ou afficher en plein écran. — Consulter sur Nakala
Cliché Archives nationales de France.