861, 13 avril. — Senlis.

Charles le Chauve affecte à l'entretien des moines de la «cellula» de Cormery, gouvernée par l'abbé Oacre (Audacher), des biens dépendant du patrimoine abbatial de Saint-Martin de Tours, sis à Chambourg, sur l'Indre, en Touraine.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-877), Vol. 2, Paris, 1955, no226.

A. Original perdu.

B. Copie de l'année 1551, dans l'Historia Sancti Pauli Cormaricensis de Joachim Périon, Bibliothèque de Tours, ms. 1349, fol. xxiii, sous le titre: «Praeceptum Caroli, regis Francorum, qui Calvus appellatus est, de Camborto».

C. Copie du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 47, fol. 155, sous le titre: «Praeceptum Caroli Calvi, regis Francorum, de Camborto», «ex chartulario ecclesiae Sancti Martini Turonensis».

D. Copie du xviiie s., par Dom Housseau, Bibliothèque nationale, Collection de Touraine, vol. 1, fol. 108, n° 86, d'après B.

E. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Bréquigny, vol. 46, fol. 98, d'après B.

F. Extraits faits en 1666, dans l'Historia Cormaricensis de Dom Yves Gaigneron, Bibliothèque nationale, ms. lat. 13901, p. 37, d'après B.

a. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 566, n° clxiii, édition partielle, «ex historia ms. hujus monasterii [Cormaricencis]».

b. Gallia christiana, t. XIV, instrumenta, col. 46, d'après C.

c. J-J. Bourassé, Cartulaire de Cormery, dans les Mémoires de la Société archéologique de Touraine, t. XII (1861), p. 52, n° xxiv, d'après B.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 256.

Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1691.

Bien que reconnu par Hildeboldus, ce diplôme est étroitement apparenté par son formulaire à ceux qu'a reconnus et souscrits Folchricus en 859 (voir en particulier le diplôme du 13 octobre 859, n° 216).


Texte établi d'après B et C, en suivant l'orthographe de B, sauf indication contraire.

In nomine sancte et individuȩ Trinitatis. Carolus gratia Dei rex. Quicunque regie dignitatis culmine efferri desiderat merito eum pre oculis semper habere debet cujus gratia prefertur. Nos itaque, qui auctore Deo Ecclesiȩ Dei curam ac providentiam gerere pro viribus prȩoptamus resque ecclesiasticas ita augmentare ac provehere desideramus quod pleniter inconvulsa potestate ab omnibus passim custodiantur, libuit serenitati nostrȩ, ob augmentum et remunerationem eternorum premiorum, ex rebus sancti Martini abbatie Turonensis quandam cellulam sibi subjectam quȩ Cormaricus vocatur, cui preesse videtur reverendissimus abba Audacher nomine, ubi etiam sub norma et regula sancti Benedicti examina sanctorum monachorum Deo militare videntur, honorare atque solatiare, ad supplendos scilicet sanctorum fratrum ibidem Domini obsequiis famulantium necessarios usus, quȩ res sunt site in pago Turonico, in villa que Cambortus vocatur, super fluvium Agneris sita, id est quicquid ibidem ex ratione sancti Martini seu ministralium futurorum consistere videtur, cum suis omnibus appendiciis, eo videlicet modo ut omni tempore abhinc et in reliquum abbati vel rectori ejusdem cellule regulariter consistenti mancipetur, et nullus rectorum vel abbatum monasterii sancti Martini seu ministralium futurorum ex predicta villa quicquam dominari aut usurpare vel etiam sollicitare presumat, sed, sicut prediximus, absque ulla inquietudine quorumlibet mortalium per supervenientia tempora jam dicta villa eidem cellule ac rectoribus ejusdem sancti loci pro suorum libitu eternaliter deserviat et perhenniter famuletur, quatinus pro nobis nostraque conjuge Irmintrude ac prole jugiter eosdem Dei omnipotentis misericordiam exorare delectet. Et ut hec nostrȩ prȩceptionis atque largitionis auctoritas majorem in Dei nomine per supervenientia tempora obtineat vigorem, manu propria subter eam firmavimus anulique nostri impressione assignari jussimus.

Signum Caroli gloriosissimi regis.

Hildeboldus notarius ad vicem Ludovici recognovit.

Data id. aprilis, indictione VIIII, anno XXI regnante Carolo gloriosissimo rege. Actum Silvanectis civitate. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook