861, 21 juillet. — Quierzy.

Charles le Chauve, à la prière du moine Dieudonné (Deodatus), donne au monastère de Saint-Denis, éprouvé par les déprédations des ennemis [les Normands], des biens sis à Pont-Sainte-Maxence et dépendant du fisc de Pontpoint en Beauvaisis, deux manses et deux tiers de manse, un moulin, une pêcherie, plus onze serfs, le tout affecté à l'entretien du luminaire.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-877), Vol. 2, Paris, 1955, no230.

A. Original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur, 381 mm. à gauche, 388 mm. à droite; largeur, 580 mm. en haut, 583 mm. en bas. Archives nationales, K 13, n° 8.

A1. Deuxième expédition originale ou copie en forme d'original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur, 369 mm. à gauche, 378 mm. à droite; largeur, 570 mm. en haut, 578 mm. en bas. Archives nationales, K 13, n° 8.

B. Copie de la fin du xiiie s., dans le Cartulaire blanc de Saint-Denis, t. I, Archives nationales, LL 1157, p. 763, sous la rubrique: «De duobus mansis in Sancta Maxentia cum farinario et piscatorio ac mancipiis XI», d'après A.

C. Copie du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 55, fol. 385, d'après B.

D. Copie du xviiie s., par Dom Grenier, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 214, fol. 255, d'après B, puis collationnée sur A.

E. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 233, fol. 40, d'après D.

a. Doublet, Histoire de l'abbaye de Saint-Denis, p. 791, d'après A.

b. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 568, n° clxvii, d'après a.

c. Tardif, Cartons des rois, p. 115, n° 182, d'après A et A1, édition partielle.

Fac-similé : Fac-similés de A et de A1: Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum, IV, pl. xix et xx.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 241.

Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1695.

Indiqué : Jusselin, Liste chronologique..., dans Le Moyen Âge, t. XXXIX (1929), p. 227.


Texte établi d'après A. Les variantes de A1 sont indiquées dans les notes.

(Chrismon) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Quicquid locis divino cultui mancipatis largiendo conferimus, profuturum nobis ad aeternam beatitudinem obtinendam [2] et ad praesentem vitam felicius transigendam omnino confidimus. Itaque noverit omnium sanctae Dei Ecclesiae fidelium nostrorumque, tam praesentium quam et futurorum, sollertia quia pro absolutione peccatorum nostrorum, ad deprecationem religiosi ac dilecti [3] nobis monachi, Deodati nomine, in monasterio sancti Dionysii sociorumque ejus Deo sedulo militans, ipso inspirante, considerantes ipsius sancti Dionysii non modicas necessitates propter infestationem scilicet christiani nominis inimicorum nostrorum, aspicientes quin [4] etiam adnullatum pene jam dicti monasterii contiguum lumen multifariamque crebra populatione jam elapsam, complacuit serenitati nostrae praelibato sacrosancto loco, ad luminaria ipsius jugiter concinnanda, ex rebus fisci nostri Pomponii, [5] in pago Belvacense, in loco qui dicitur ad Sanctam Maxentiam, mansos duos et duas alterius mansi partes, necnon acclas duas, adque molendinum unum cum piscatorio uno juxta pontem perpetua lege habendos delegare atque contradere, nec-[6]-non etiam mancipia undecim ibidem aeternaliter absque retractatione aliqua deservienda, quorum haec sunt nomina: Wartlandus, Flodevoldus, Hartuinus, Nodalis, Otberga ac filius illius Odericus, Godelhardus, Otbertus, Ragnardus, [7] Haregarius, item Ragnardus. Unde hoc altitudinis nostrae praeceptum fieri ipsique dari jussimus, per quod memoratos mansos acclasque adque molendinum cum piscatorio ad supradicti monasterii luminaria indeficienter com-[8]-ponenda, cum terris arabilibus, cultis et incultis, vineis, silvis, pratis, pascuis, aquis aquarumve decursibus, mancipiis quoque utriusque sexus superius descriptis desuper commanentibus vel ad eosdem juste legaliterque pertinentibus, [9] omnium rerum summa integritate, ipsi sacrosancto loco vel rectoribus ipsius luminis perpetuo habendas tradimus atque delegamus, ut secundum ipsius sancti loci rectorum luminis et procuratorum dispositionem atque ordinem omnium curriculis [10] labentium temporum ordinentur atque administrentur, eo videlicet pacto ut pro absolutione animae nostrae, conjugis atque nobilissimae utriusque sexus prolis, omnipotenti Deo in praescripto sacrosancto loco contigui luminis ir-[11]-radiationem indesinenter exhibere sollicitent. Et ut haec nostrae auctoritatis largitio firmior habeatur ac per futura tempora diligentius conservetur, manu propria subter eam firmavimus et anuli nostri impressione [12] sigillari jussimus.

[13] Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

[14] (Chrismon) Gauzlinus regiae dignitatis cancellarius ad vicem Hludowici recognovi et s. (Signum recognitionis et locus sigilli).

[15] Data XII kl. augusts, indictione VIIII, anno XXII regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Carisiaco palatio regio. In Dei nomine feliciter. Amen.


Image de l'acte

Cliquez pour zoomer ou afficher en plein écran. — Consulter sur Nakala

Cliché Archives nationales de France.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook