861, 11 octobre. — Verzé.
Charles le Chauve, à la prière des moines de Saint-Germain d'Auxerre, révoque la donation qu'il avait faite à Hugues et à Aubry de biens sis en Auxerrois et en Tonnerrois et dont le centre était Môlay, mensongèrement présentés par les donataires comme lui appartenant, et les restitue aux moines en les affectant à leurs besoins.
A. Original perdu.
B. Copie de l'année 1266, dans le Grand Cartulaire de Saint-Germain, Bibliothèque d'Auxerre, ms. 161 (anc. 142), fol. 25, Carte regum, n° V, sous la rubrique: «Karolus rex de restitucione Modolagii ad usus et stipendium monachorum. V.»
C. Copie de l'année 1652, dans Dom Cotron, Chronicon... coenobii S. Germani Autissiodorensis, Bibliothèque d'Auxerre, ms. 167 (anc. 148), p. 629, d'après B.
D. Copie du xviie s., collationnée le 4 mai 1670 par Noël Damy, notaire de l'officialité, Archives de l'Yonne, H 1010, p. 8, d'après B.
E. Copie du xviie s., dans Dom Viole, Mémoires sur l'histoire du diocèse d'Auxerre, t. III, Historia abbatum monasterii Sancti Germani Autisiodorensis, Bibliothèque d'Auxerre, ms. 154 (anc. 138), p. 36, d'après B.
F. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Clairambault, vol. 994, p. 290, d'après B.
G. Copie du xviiie siècle, Bibliothèque nationale, Collection de Bourgogne, volume 69, fol. 35v°, d'après B.
a. Quantin, Cartulaire général de l'Yonne, t. I, p. 75, n° xl (année 862), d'après B.
L'allusion que contient le dispositif aux allégations mensongères des donataires est assez gauchement présentée. Il ne semble pas qu'il y ait lieu d'en conclure à un remaniement quelconque. L'absence de tout titre ou qualificatif devant les noms de Hugues et d'Aubry est singulière. Cependant si l'on identifiait Hugues avec Hugues l'Abbé, elle s'expliquerait peut-être par la disgrâce de ce personnage, survenue en juillet 861. (Voir la note critique du n° 234.)
In nomine sancte et individue Trinitatis. Karolus gracia Dei rex. Quicquid locis divinis cultibus mancipatis aut conferendo largimur aut restituendo reddimus, profuturum nobis ad eternam beatitudinem capescendam facilius et ad presentem vitam transigendam felicius omnino confidimus. Itaque notum sit omnibus fidelibus sancte Dei Ecclesie et nostris, presentibus atque futuris, quia pro peccatorum nostrorum remissione, humilibus precibus religiosorum virorum, monachorum scilicet gloriosissimi confessoris Christi sancti Germani monasterii Autisiodorensis clementer faventes, res prefato monasterio per cartam donacionis delegatas, sitas tam in pago Autisiodorense quam in Tornotrense, quarum rerum caput Modolagius dicitur, quas quondam per preceptum auctoritatis nostre Hugoni et Alberico concesseramus, complacuit benegnitati nostre eidem sacratissimo loco restituendo redintegrare et redintegrando pleniter restituere. Quare altitudinis nostre preceptum hoc fieri precipimus, per quod supradictam largicionem nostram juste et racionabiliter irritam facimus, comperientes scilicet susceptores eorumdem rerum nobis esse mentitos, qui nostre proprietatis esse res Deo collatas nobis mentiti sunt, constituentes atque firmantes ut nulli abbatum ejusdem loci licitum sit aliquando in proprios aut in quoslibet usus redigere aut movere, sed quicquid ex eisdem rebus fieri aut racionabiliter excoli potest, usibus ac stipendiis monachorum jam dicti sancti loci secundum regularem administracionem omni tempore habeatur neccessitatibusque eorum sine cujuspiam subtractione aut minoracione semper prebeant supplementum. Et ut hec nostre restitucionis auctoritas firmior habeatur, manu nostra subter eam firmavimus et de anulo nostro sigillari jussimus.
Dat. V idus octobr., indiccione IXa, anno XXII° regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Verziaco castro. In Dei nomine. Amen.