864, 29 janvier. — Compiègne.
Charles le Chauve, avec le consentement de Nivelon, comte [du Vexin], donne au monastère de Saint-Denis, pour être affectés aux besoins des moines, des biens sis à Pontoise faisant partie de la dotation du «comitatus» du Vexin et limités par le chemin public, par la terre du monastère de Saint-Georges de Chelles et par l'Oise, avec la moitié du port et le marché hebdomadaire, à charge pour le cellérier de servir chaque année aux frères sur les revenus de ces biens un copieux repas le 24 novembre, jour de la fête de saint Clément.
A. Original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur, 513 mm. à gauche, 515 mm. à droite; largeur, 540 mm. en haut, 560 mm. en bas. Archives nationales, K 13, n° 11.
B. Copie du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Du Chesne, vol. 66, fol. 116, d'après a.
C. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection du Vexin, vol. 20, fol. 11, d'après c.
D. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection du Vexin, vol. 8, p. 25, d'après c.
E. Copie du xviiie ou du xixe s., Bibliothèque nationale, Collection du Vexin, vol. 11, fol. 50, d'après C.
a. Doublet, Histoire de l'abbaye de Saint-Denis, p. 801.
b. Du Bouchet, La véritable origine de la... maison royale de France, preuves, p. 237 (édition partielle).
c. Félibien, Histoire de l'abbaye de Saint-Denis, pièces justificatives, p. lxxiv, n° xcvi, d'après A.
d. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 589, n° clxxxv, d'après c.
e. Tardif, Cartons des rois, p. 127, n° 191, d'après A.
Fac-similé : de l'original: Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum IV, pl. xxvii.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 268.
Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1718.
Indiqué : Jusselin, Liste chronologique..., dans Le Moyen Âge, t. XXXIX (1929), p. 228.
(Chrismon) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Cum enim locis divino cultui mancipatis aliquid rerum nostrae proprietatis largimur, ob id nobis prȩmia [2] a Deo rependi aeternae remunerationis non diffidimus. Igitur noverit universalis sanctae Dei Ecclesiae fidelium nostrorumque, praesentium scilicet et futurorum, religio quia nos ob animae remedium quasdam nostri juris reculas beati Dyonisii eximii atque [3] magnifici martyris Christi partibus, consentiente Nivelongo comite, contulimus, sanctorum dumtaxat ibidem Deo servientium fratrum usibus perhenniter [profu]turas. Hae siquidem reculae videntur esse sitae in pago Vilcasino, in loco q[ui] dicitur Pons Isarae, [4] quae disterminantur ab una fronte pervio publico, ex altera vero fronte et uno latere terra Sancti Georgii Calensis monasterii et ab altero latere fluvio Isarae, id est quicquid infra has terminationes contineri videtur, quae etiam noscuntur hactenus [5] attinuisse comitatui Vilcasinensi. Unde hoc nostrae auctoritatis scribtum memorato sanctae monachicae religionis dedito loco sanctisque praelibatis fratribus inibi Christi obsequiis digne famulantibus fieri darique jussimus, per quod [6] praetaxatas reculas infra jam dictas terminationes notissimas, cum medietate ipsius portus necnon etiam integritate mercati ibidem per singulas ebdomadas ex more confluentis dicioni praescriptae ecclesiae perhenniter mancipandas [7] decernimus et de nostro jure in jus ac dominationem illius sollempniter transfundimus regiaque liberalitate confirmamus, eo videlicet pac[to ut] his earumque sumptibus legaliter cellerarius fratrum proprio regimine et gubernatione utens, [8] pro nostri nominis memorabili honore atque amore, annis singulis festivitate sancti Clementis martyris quae evenit VIII kl. decembris, praescribtis sanctis fratribus prandium omnium victualium vitae eorum competentium plenissime affluens [9] subministrare non differat. Ut autem haec nostrae auctoritatis largitio pleniorem in Dei nomine obtineat firmitatis vigorem, manu propria subter eam firmavimus anulique nostri impressione assignari jussimus.
[10] Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.
[11] (Chrismon) Hildeboldus notarius ad vicem Hludowici recognovi e[t] s. (Signum recognitionis cum notis inclusis: Hlu-do-wi-cus abba am-bas-si-a-vit.) (Locus sigilli).
[12] Data IIII kl. febr., indictione XII, anno XXIIII regnante Karolo gloriosissimo re[ge]. Actum Compendio palatio. In Dei nomine feliciter. AMHN.
Image de l'acte
Cliquez pour zoomer ou afficher en plein écran. — Consulter sur Nakala
Cliché Archives nationales de France.