864, 15 mars. — Compiègne.

Charles le Chauve confirme un échange par lequel Louis, abbé de Saint-Denis, son parent et son protonotaire, cédait à Geudouin (Gilduinus) une serve de la «villa» de Faverolles nommée Adèle (Adala) contre trois serfs nommés Thibaud (Teutbaldus), Alard (Adalardus) et Raimbour (Ragamburgis).

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-877), Vol. 2, Paris, 1955, no264.

A. Original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur, 291 mm. à gauche, 292 mm. à droite; largeur, 578 mm. en haut, 572 mm. en bas. Archives nationales, K 13, n° 12.

B. Copie du xviie s. par Dom Michel Germain, Bibliothèque nationale, ms. franç. 20851 (papiers de Dom Poirier), fol. 70, sous le titre: «Praeceptum Karoli Calvi pro commutatione quorumdam mancipiorum ex villa monasterii Dionys. Faverolas cum Gilduino».

C. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 11892, fol. 94, sous le même titre qu'en B, d'après B.

D. Copie du xviie s., Archives nationales, K 13 n° 12, sous le même titre qu'en B.

a. Tardif, Cartons des rois, p. 126, n° 192, d'après A.

Fac-similé : de l'original: Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum, IV, pl. xxviii.

Indiqué : Jusselin, Liste chronologique..., dans Le Moyen Âge, t. XXXIX (1929), p. 228, avec fac-similé des notes.

Les éléments de la date ne concordent pas, le 15 mars de la 24e année du règne répond au 15 mars 864, tandis que le chiffre 11 convient à l'indiction de 863.


(Chrismon) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Deirex. Si enim ea quae fideles regni nostri pro eorum oportunitatibus inter se commutaverint [2] nostris confirmamus edictis, regiam exercemus consuetudinem et hoc in postmodum jure firmissimo mansurum esse volumus. Itaque notum esse volumus sanctae Dei Ecclesiae fidelibus et nostris, praesentibus et futuris, quia venerabilis vir Hludowicus, nobis carissimus monasterii [3] sancti Dionysii abba, necnon et consanguineus noster ac protonotarius noster, ad nostram accedens praesentiam innotuit qualiter secum quidam homo nomine Gilduinus quedam mancipia commutasset vel concambivisset hoc modo. Dedit itaque venerabilis abba Hludowicus partibus [4] jam dicti Gilduini ex villa Faverolas mancipium unum nomine Adalam, et econtra in compensatione dedit Gilduinus partibus sancti Dionysii seu Hludowici abbatis mancipia tria his nominibus Teutbaldum, Adalardum et Ragamburgem. Unde et duas [5] commutationes inter se aequo tenore conscriptas et legaliter roboratas suppliciter petierunt ut eas per nostrae auctoritatis praeceptum plenius confirmare dignaremur. Quorum petitionibus libenter assensum prebentes, hoc altitudinis nostrae [6] scriptum fieri jussimus, per quod praecipimus atque firmamus ut quicquid pars juste et legaliter alteri contulit parti, sicut in memoratis commutationibus continetur, jure firmissimo teneat atque possideat et faciat exinde quicquid elegerit. [7] Et ut haec nostrae confirmationis auctoritas perpetuam in Christi nomine obtineat firmitatem, de anulo nostro subter eam jussimus sigillari.

[8] (Chrismon) Hildeboldus notarius ad vicem Hludowici recognovi e[t] s. (Signum recognitionis cum notis inclusis: Gos-le-nus abba impetravit). (Locus sigilli).

[9] Data id. marc., indictione XI, anno XXIIII. regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Compendio palatio. In Dei nomine feliciter. AMHN (Nota) Amen.


Image de l'acte

Cliquez pour zoomer ou afficher en plein écran. — Consulter sur Nakala

Cliché Archives nationales de France.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook