865, 14 juin. — Ver.
Charles le Chauve, à la prière de l'abbé Bernard, confirme dans la propriété de ses biens le monastère de Solignac dont les titres ont péri lors de l'incendie du monastère par les païens, le prend sous la protection de l'immunité et accorde aux moines la permission d'élire librement leur abbé à la mort de Bernard, lequel, sa vie durant, conservera l'abbatiat.
A. Original perdu.
B. Copie de l'année 1676, par Dom Estiennot, dans la 3e partie des Antiquitates in dioecesi Lemovicensi, Bibliothèque nationale, ms. lat. 12748, p. 130, «ex origin.», d'après A.
C. Copie du 19 janvier 1302 (n. st.), dans un vidimus original au nom de l'official de Limoges, Archives de la Haute-Vienne, série H, n° provisoire 9195, d'après A.
D. Copie de décembre 1433, dans un vidimus original mutilé au nom de Charles VII, Archives de la Haute-Vienne, série H, n° provisoire 9066, d'après A.
E. Double de la copie signalée sous la lettre B, Archives de la Haute-Vienne, série H, n° provisoire 9240.
a. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 596, n° cxciii, d'après B, avec de multiples corrections.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 271.
Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1730.
L'original que prétendent reproduire B C D n'avait d'original que le nom. La souscription de chancellerie était absente et le dessin du monogramme, fautif. Il est possible que le texte ait été remanié, particulièrement la formule d'immunité: «nullus comes... malla tenere... sive expensas... exigere praesumat».
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Cum enim tuitionis nostrae benevolentiam ecclesiarum Dei curis impendimus, id nobis ad praesens saeculum felicius recolligendum, immo ad aeternae remunerationis augmentum procul dubio credimus profuturum. Igitur noverit omnium sanctae Dei Ecclesiae fidelium nostrorumque, praesentium scilicet ac futurorum, industria quia veniens vir venerabilis et religiosus, scilicet Bernardus, abbas ex monasterio quod vocatur Sollempniacus in pago Lemovicense sito, in honore beatae Dei genitricis Mariae sanctique Petri apostolorum principis necnon beati Elegii eximii confessoris fundato, humiliter innotuit magnificentiae nostrae quod, praepedientibus facinorum nostrorum meritis, idem monasterium quondam fuerit paganorum igne crematum cum omnibus quas visi fuerunt habuisse praeceptorum regum sive ceterarum cartarum auctoritatibus, per quas res et aliquod donum ad eandem ecclesiam traditae fuerant. Unde devote magnificentiam nostram petiit quatenus dignaremur ei nostrae auctoritatis praeceptum fieri, per quod vice crematorum preceptorum sive cartarum deinceps securi, nullam patientes inquietudinem, consistere possent. Idcirco hoc munificentiae nostrae scriptum, quod pancarta verius dici potest, eidem Bernardo sibique commissae ecclesiae fieri jussimus, per quod instituimus liberalitatis nostrae gratia atque firmamus ut hujus auctoritate plenissime fulti, omnium rerum integerrimam summam, de quibus praecepta regia sive cartas vel aliquam auctoritatem visi sunt habuisse, deinceps absque ulla inquietudine vel imminutione aut subtractione seu immutatione, legitimo quietoque ordine valeant possidere. Precatus est etiam ut dignaremur ipsum monasterium et villas sive ecclesias ipsius sub immunitatis nostrae regia tuitione perpetualiter manendum instituere. Ideoque per hoc nostrae auctoritatis praeceptum decernimus ac confirmamus ut deinceps tam praefatum monasterium quam etiam villae omnes sive ecclesiae caeteraque omnia ad se pertinentia sub immunitatis nostrae regiaque tuitione perpetuis temporibus valeat consistere, et nullus comes nullaque judiciaria potestas in eisdem rebus, villis sive ecclesiis malla tenere vel mansionaticos habere sive expensas ab eisdem exigere praesumat. Instituimus etiam ut memoratus abbas, dum advixerit, sub canonica vel regulari sibi imposita lege in primatu quo nunc stare videtur permaneat, post cujus obitum habeant monachi ipsius coenobii licentiam ex sese eligendi abbatem, salvo tamen in his omnibus ad praeferendum regio honore, atque ita agentes, Domino auxiliante, pro nobis orare et feliciter temporibus perpetuis valeant permanere. Ut autem hoc munificentiae nostrae scriptum per supervenientia tempora obtineat vigorem, manu propria subter illud firmavimus et anuli nostri impressione sigillari jussimus.
Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.
Data XVIII kal. jul., indictione XIII, anno XXV regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Verno predio regio. In Dei nomine feliciter. Amen.