867, 7 décembre. — Quierzy.
Charles le Chauve, à la prière de l'abbé Guelfon, affecte à l'usage exclusif des moines de Saint-Riquier, et aussi à titre de refuge, la «villa» d'Arleux[-lès-Bray], sise en Amiénois, sur la Somme, laquelle faisait jusque-là partie de l'«abbatia», et confirme les affectations antérieurement faites soit par Louis le Pieux, soit par lui-même.
A. Original perdu.
B. Copie du xviie s., par André Du Chesne, dans Hariulf, Chronicon Centulense, livre III, ch. xv, Bibliothèque nationale, ms. lat. 12893 (anc. Saint-Germain lat. 5312), fol. 214, d'après le manuscrit présumé autographe d'Hariulf.
C. Copie du xviie s., dans la même chronique, Bibliothèque d'Amiens, ms. 531, d'après B.
D. Copie du xviie s., dans la même chronique, Bibliothèque nationale, ms. lat. 11733, fol. 243v°, d'après a.
a. Dom Luc d'Achery, Spicilegium, 1re éd. (in-4°), t. IV (1671), p. 508 (année 868), d'après B.
b. Ibidem, éd. de La Barre (in-fol.), t. II (1723), p. 319 (année 868), d'après a collationné par Dom Ursin Durand sur le manuscrit présumé autographe d'Hariulf.
c. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 606, n° ccv, d'après a.
d. Migne, Patrologiae [latinae] cursus, t. CLXXIV, col. 1278, d'après b.
e. F. Lot, Hariulf. Chronique de l'abbaye de Saint-Riquier, p. 128, d'après b, C et a.
Indiqué : Georgisch, Regesta, t. I, col. 133 (année 868).
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 279.
Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1744.
L'année du règne et l'indiction ne concordent que si l'on s'est servi du style indictionnel du 1er septembre. — Les préceptes auxquels il est fait allusion ici sont ceux de Louis le Pieux du 3 avril 830 (Böhmer-Mühlbacher, Die Regesten, n° 874, anc. 845) et de Charles le Chauve du 21 mai 843, 27 septembre 844 et 29 février 856 (nos 22, 58 et 183).
Texte établi d'après B et b. Voir la note placée en tête du diplôme du 21 mai 843 (n° 22).
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Si fidelium nostrorum justis ac rationabilibus postulationibus quas pro sacris locis sibi commissis nostrae sagacitati intimaverint assensum praebemus easque ad effectum perducimus, profuturum nobis ad praesentis vitae curricula felicius transigenda et ad futurae beatitudinis praemia facilius obtinenda non dubitamus. Comperiat igitur omnium fidelium sanctae Dei Ecclesiae nostrorumque, praesentium ac futurorum, industria quia dilectus nobis Guelfo, venerabilis abba monasterii Centuli, ubi sanctus Richarius egregius confessor corpore quiescit, ubi etiam turma monachorum Deo jugiter militare dinoscitur, nostram supplicavit celsitudinem ut quasdam res ejusdem abbatiae, id est in pago Ambianensi super fluvio Sonmae villam quae dicitur Hasloas cum farinariis et piscatoriis et omnibus sibi pertinentibus, usibus ac stipendiis eorumdem monachorum, ad sui etiam refugium, deputaremus et nostrae auctoritatis praecepto perpetim habendam confirmaremus, res etiam alias usibus ac stipendiis eorumdem monachorum deputatas et praeceptis piae recordationis genitoris nostri Hludogvici serenissimi augusti et nostris confirmatas iterum nostrae celsitudinis auctoritate corroboraremus. Cujus justis ac rationabilibus petitionibus faventes, hoc altitudinis nostrae praeceptum fieri eisdemque monachis dari jussimus, per quod praecipimus atque firmamus ut omnes res illis deputatas et auctoritatibus genitoris nostri et nostris corroboratas, sicut in eisdem praeceptis continetur, absque alicujus abbatis contradictione aut minoratione firmiter teneant, ordinent atque possideant, et praefatam villam quae dicitur Hasloas cum domibus, aedificiis, terris, silvis, pratis, aquis, aquarumve decursibus, farinariis, piscatoriis, mancipiis utriusque sexus desuper commanentibus vel ad eandem villam juste pertinentibus plenaque integritate ad sui refugium deputamus et hoc auctoritatis nostrae praecepto confirmamus, ita ut nulli rectorum ejusdem coenobii liceat ex omnibus rebus quicquam subtrahere aut minuere aut in alios praeter quos constituimus usus retorquere, quatinus ipsi monachi liberius Deo famulentur et pro nobis, conjuge et prole, totiusque regni statu continuis precibus Dei misericordiam implorent. Ut autem haec nostrae auctoritatis praeceptio inviolabilem obtineat firmitatem, manu propria subter eam firmavimus et annuli nostri impressione signari jussimus.
Signum Karoli gloriosissimi regis.
Frotgarius notarius ad vicem Gozlini recognovi et subscripsi.
Data VII idus decembr., indict. I, anno XXVIII regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Carisiaco palatio regio. In Dei nomine feliciter. Amen.