868, 27 mars. — Senlis.
Charles le Chauve donne aux moines de Saint-Riquier, gouvernés par l'abbé Guelfon, et affecte à leur usage exclusif des biens sis à Vaux, en Beauvaisis.
A. Original perdu.
B. Copie du xviie s., par André Du Chesne, dans Hariulf, Chronicon Centulense, livre III, ch. xvi, Bibliothèque nationale, ms. lat. 12893 (anc. Saint-Germain lat. 5312), fol. 214v°, d'après le manuscrit présumé autographe d'Hariulf.
C. Copie du xviie s., dans la même chronique, Bibliothèque d'Amiens, ms. 531, d'après B.
D. Copie du xviie s., dans la même chronique, Bibliothèque nationale, ms. lat. 11733, fol. 244, d'après a.
a. Dom Luc d'Achery, Spicilegium, 1re éd. (in-4°), t. IV (1671), p. 509, d'après B.
b. Ibidem, éd. de La Barre (in-fol.), t. II (1723), p. 319, d'après a collationné par Dom Ursin Durand sur le manuscrit autographe d'Hariulf.
c. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 610, n° ccx, d'après a.
d. Migne, Patrologiae [latinae] cursus, t. CLXXIV, col. 1279, d'après b.
e. F. Lot, Hariulf. Chronique de l'abbaye de Saint-Riquier, p. 130, d'après C, a et b.
Indiqué : Georgisch, Regesta, t. I, col. 133.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 282.
Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1749.
Le passage imprimé en petit texte reproduit le passage correspondant du diplôme du 7 décembre 867 (n° 306). — Quant à l'établissement du texte, voir la note critique placée en tête du diplôme n° 22, in fine (T. I, p. 54, l. 26 et suiv.)
Texte établi d'après B et b.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Quicquid locis divino cultui mancipatis largiendo conferimus, profuturum nobis ad praesentis vitae curricula felicius transigenda et ad aeternae beatitudinis praemia facilius obtinenda non dubitamus. Comperiat ergo omnium sanctae Dei Ecclesiae fidelium nostrorumque, praesentium ac futurorum, sollertia quia, ob Dei et sancti Hricharii egregii confessoris amorem et honorem, complacuit celsitudini nostrae pro nostrorum absolutione peccaminum usibus et stipendiis monachorum in monasterio ejusdem sancti Hricharii, ubi ipse sanctus confessor corpore quiescit, ubi etiam Guelfo abba esse dinoscitur, Deo militantium quasdam nostrae proprietatis res et mancipia largiri et largiendo delegare, id est in pago Belloacensi in villa quae dicitur Vallis, seticum indominicatum habentem quadrellos CXXX, et de vineis bunuaria XXX, et de arabili terra bunuaria XXI, et de prato bunuaria II et quadrellos XLVIII, et de silva bunuaria XX, et de conciso bunuaria V et quadrellos II, et de marisco quadrellos CX, et de alnido bunuarium I, et farinarium I, et mansellos IV (habet unusquisque bunuaria III), et alios mansellos II (habet unusquisque bunuaria III et dimidium). Unde hoc altitudinis nostrae praeceptum fieri et eisdem monachis dari jussimus, per quod praefatas res et mancipia cum domibus, aedificiis, vineis, terris, silvis, pratis, pascuis, aquis aquarumve decursibus, mancipiis utriusque sexus desuper commanentibus vel ad easdem res juste pertinentibus, farinariis omnique integritate eis largimur et largiendo conferimus, ita ut nulli rectorum ejusdem monasterii liceat ex eisdem rebus quicquam subtrahere [aut minuere aut in alios praeter quos constituimus usus retorquere, quatinus ipsi monachi liberius Deo famulentur et pro nobis, conjuge et prole, totiusque regni statu continuis precibus Dei misericordiam implorent. Ut autem haec nostrae auctoritatis praeceptio inviolabilem obtineat firmitatem, manu propria subter eam firmavimus et annuli nostri impressione] sigillari jussimus.
Signum Karoli gloriosissimi regis.
Frotgarius notarius ad vicem Gozlini recognovi et subscripsi.
Data VI kl. aprilis, indict. I, anno XXVIII regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Silvanectis civitate. In Dei nomine feliciter. Amen.