869, 9 septembre. — Metz.

Charles le Chauve, à la prière de son fils Carloman, abbé [de Saint-Arnoul de Metz], donne à ce monastère une chapelle dédiée à saint Hilaire et sise à Jussy, dans le «pagus Moslensis», pour que les revenus en soient affectés au luminaire et au vin de messe.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-877), Vol. 2, Paris, 1955, no328.

A. Original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur, 480 mm.; largeur, 585 mm. Archives de la Moselle, H 55.

B. Copie du xviiie s., par Dom Robert, collationnée en 1762 par les notaires Vernier et Roucelle, dans le recueil appelé Grand cartulaire de Saint-Arnoul, Bibliothèque municipale de Metz, ms. 1088, n° 10, p. 16, sous le titre: «Donation de l'église de Jussy par Charles le Chauve», d'après A.

C. Copie du xviiie s., par Dom Tabouillot, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 2, fol. 88, d'après A.

D. Copie du xve s., dans un des exemplaires du recueil connu sous le nom de Petit cartulaire de Saint-Arnoul, Bibliothèque municipale de Metz, ms. 814 (n° 64 du fonds historique), p. 51, sous le titre: «Preceptum Karoli imperatoris de ecclesia que est in villa Jussiaca, domni Caroli Calvi imperatoris qui dedit Jussiacum cum ecclesia», d'après un exemplaire plus ancien du Petit cartulaire.

E. Copie du xve s., dans un autre exemplaire du Petit cartulaire, Bibliothèque municipale de Metz, ms. 1225 (Salis, 76), fol. xxiii v°, d'après un exemplaire plus ancien du Petit cartulaire.

F. Copie du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Du Chesne, vol. 93, fol. 15, d'après un exemplaire du Petit cartulaire.

G. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Dupuy, vol. 499, fol. 159 v°, d'après un exemplaire du Petit cartulaire.

H. Copie du xviie s., Archives de la Moselle, H 55, d'après A.

I. Copie de la fin du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 11897 (Anecdota, t. XII), fol. 129, d'après b.

a. Meurisse, Histoire des évesques de l'église de Metz, p. 273, d'après un exemplaire du Petit cartulaire.

b. Baluze, Capitularia regum Francorum, édition de 1677, t. II, col. 1489, probablement d'après F.

c. Dom Calmet, Histoire de Lorraine, 1re éd., t. I, preuves, p. 309, 2e éd., t. II, preuves, p. 869.

d. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 619, n° ccxxi, d'après b.

e. Gallia christiana, t. XIII, instrumenta, col. 383.

Traduction : André Valladier, L'auguste basilique de l'abbaye royale de Sainct-Arnoul de Metz, p. 220, probablement d'après une des traductions manuscrites du Petit cartulaire.

Fac-similé : de l'original: Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum, IV, pl. xli.

Indiqué : Georgisch, Regesta, t. I, col. 135.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 287.

Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1761.

Indiqué : Wolfram, Kritische Bemerkungen zu den Urkunden des Arnulfsklosters, dans les Jahrbücher der Gesellschaft für lothringische Geschichte und Altertumskunde, t. I (1888-1889), p. 47, n° 13.


(Chrismon) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gra[tia] Dei rex. Quicquid pro amore Dei sanctorumque reverentia agimus, profuturum nobis ad praesentis vitae curricula securius transigenda et ad futurae beatitudinis prȩmia fa[e]l[icius o]b[ti]nenda [2] non dubitamus. Comperiat igitur omnium fidelium sanctae Dei Ecclesiae nostrorumque, praesentium ac futurorum, sollertia quia, ob Dei et sancti Arnulfi precipui confessoris atque pontificis a[morem et] honorem, libuit celsitudini nostrae, ad deprecationem ca-[3]-rissimi nobis filii nostri Karlomanni reverendi abbatis, quandam cappellam in pago Moslensi in villa Jus[si]aco in honorem sancti Hilarii confessoris [fund]atam et dedicatam cum suis appendicibus [c]unctisque sibi pertinentib[us r]ebus et mancipiis ecclesiae prae-[4]-fati sancti Arnulfi ad luminaria inibi concinnanda et [vi]n[u]m sacr[i]f[i]cio ministrandum pro nostrorum absolutione peccaminum largiri et largiend[o ea]m habendam et canonice ordinandam c[on]firma[re]. Unde hoc altitud[inis no]strae [5] praecep[t]um fieri eidemque sancto loco dari jussimus, per quod praefatam cappellam cum domibus, ae[difi]ciis, curtiferis, viridiariis, ortis, vineis, terris, silvis, pratis, pascuis, aquis aquarumve [de]cursibus, mancipiis utriusque sexus desuper commanen-[6]-tibus [ve]l [a]d eandem cappellam juste et legaliter p[e]rtinentibus plenaque integritate eid[em ecc]lesiae perpetim habendam et canonice ordinandam largimur, delegamus et confi[r]mamus, ita ut nulli rectorum ipsius monaste-[7]-rii lice[at e]x eisdem rebus quicquam subtrahere, [minu]ere aut in alios pre[t]er quos consti[tuim]us usus retorquere, quatenus canonici ipsi[us mo]nasterii liberius devotiusque pro nobis, [conjuge et prole totius]que regni [nostri] statu c[ontinuis] preci-[8]-bus Dei misericordiam implorent. Ut autem haec nostrae largitionis auctoritas inviolabilem obtineat firmitatem, manu propria subter eam firmavimus et anuli nostri impr[es]sione sigillari jussimus.

[9] Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

[10] (Chrismon) Hildeboldus notarius ad vicem Gosl[eni recognovi et s.] (Signum recognitionis). (Locus sigilli).

[11] Data V iduum septembrium, indictione secunda, anno XXX regnante Karolo gloriosissimo rege e[t primo] in successione regni Hlotharii. [Actum] Mettis civitate. In Dei nomine feliciter. AMHN. (Nota) Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook