871, 20 mars. — Saint-Denis.

Charles le Chauve, à la prière de son fidèle Waracon, affecte à l'usage exclusif des frères du monastère de Saint-Jean et Saint-Lezin [d'Angers] neuf manses dépendant de la «villa» de Marcillé, dans le Maine, et faisant partie du patrimoine de l'établissement, y compris une chapelle.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-877), Vol. 2, Paris, 1955, no345.

A. Original perdu.

B. Copie du xviiie s., par Dom Housseau, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 2, fol. 109, d'après le Cartulaire noir de Saint-Maurice d'Angers, fol. 26.

C. Copie du xviiie s., par Dom Housseau, Bibliothèque nationale, Collection de Touraine, vol. 1, fol. 121, n° 96, d'après le Cartulaire noir.

D. Copie du xviie s., Archives de Maine-et-Loire, G 676, d'après le Cartulaire noir.

E. Copie du xviiie s., sur papier timbré, ibidem, d'après le Cartulaire noir.

F. Copie du xviie s., Bibliothèque d'Angers, ms. 690, fol. 216, sous le titre: «Exemplar praecepti Karoli regis de villa Marciliaco ecclesiae sancti Licinii», d'après le Cartulaire noir.

G. Copie du xviie s., Bibliothèque d'Angers, ms. 705 (anc. 635), liasse 4, fol. 1, d'après F.

H. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection de Touraine, vol. 282, fol. 77, d'après «le fol. 25 et 26 d'un ancien registre en parchemin contenant la vie de saint Lezin, év. d'Angers, et plusieurs donations faites à l'église de Saint-Jean-Baptiste et du dit s. Lezin de la dite ville.»

I. Copie du xviie s., par Le Cointe, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17674, fol. 23.

a. Ch. Urseau, Cartulaire noir de la cathédrale d'Angers, p. 80, n° xxxvi, d'après CDEFG.

b. M. Prou, Conseils pour la publication des chartes, dans la Revue d'histoire de l'église de France, t. XIV (1928), p. 454, d'après B C D E F.


Le texte ci-dessous est celui que Maurice Prou a établi pour l'édition mentionnée sous la lettre b.

In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Quicquid locis divino cultui mancipatis ob amorem Dei largimur, ad praesentis vitae instantiam felicius percurrendam et ad perpetuae beatitudinis gaudia facilius obtinenda nobis profuturum fore certissime credimus. Igitur noverit omnium sanctae Dei Ecclesiae fidelium nostrorumque, tam praesentium quam et futurorum, sagacitatis industria quia quidam regni nostri fidelium, nomine Waraco, quamplurimas necessitates fratrum monasterii in honore beati Johannis venerabiliter dicati, quo sanctus Licinius corpore quiescit, nobis exposuit, deprecans ut eidem ecclesiae a nobis denominaretur quo indigentiam non modicam aliquantulum evadere ac Dei misericordiam pro nobis libentius exorare potuissent. Cujus precibus aurem libenter accommodantes, de praefatae rebus ecclesiae mansa novem ad villam Marciliacum, in pago Cenomanico consistentem, pertinentia usibus eorundem fratrum deputamus. Unde et hoc altitudinis nostrae praeceptum ad precationem praefati fidelis nostri fieri et jam dictis fratribus dari jussimus, per quod praecipimus atque firmamus ut quicquid de rebus sancti Johannis beatique Licinii in jam dicta villa Marciliaco videtur consistere vel ad eam recte pertinere cum omnibus sibi pertinentibus, capella videlicet, terris cultis et incultis, pratis, vineis, silvis, pascuis, molendinis, mancipiis desuper commanentibus vel jure ad eam pertinentibus, aquis aquarumve decursibus habeant et suis usibus absque alicujus repetitionis exactione perpetualiter obtinere et, secundum quod eis rectius visum fuerit, ordinare et disponere absque cujuspiam personae interpositione mereantur, quocirca absque aliqua indigentia Deo ibidem deservire et pro nobis regnique nostri statu ac populi a Deo nobis commissi salute saepius ac devotius exorare queant. Ut autem hujus nostrae largitionis auctoritas pleniorem in Dei nomine obtineat firmitatis vigorem, anulo nostro subter eam signari jussimus.

Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

Hudulfus, sacerdos indignus, ad vicem Gosleni recognovit.

Data XIII kal. aprilis, indictione IIII, anno XXXI regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum sancti Dionisii monasterio. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook