871, 7 octobre. — Langres.
Charles le Chauve, à la prière de l'évêque Isaac, confirme l'affectation au vestiaire des frères de l'église de Langres d'un certain nombre de biens acquis par l'évêque susdit et situés soit dans le «pagus» de Langres, à «Secutia» et à Étaules, soit à Noidant, à Vieux-Moulins, à Poiseul, à Courcelles-en-Montagne, soit encore dans le «pagus» de Langres, à Pierrefontaines, à Gevrey et «in fine Petracinensi», soit dans le «pagus» de Chalon[-sur-Saône], à Marnay et à «Buscidum», et, pour compléter la donation qu'il avait faite auparavant de la «villa» d'Éguilly en l'affectant à la mense des frères, donne en l'affectant au vestiaire la «villula» d'Étaules.
A. Original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur, 508 mm. à droite, 510 mm. à gauche; largeur, 664 mm. en haut, 658 mm. en bas. Archives de la Haute-Marne, G 1, n° 6 (anc. G 1, n° 5).
B. Copie de mars 1282, dans un vidimus de l'official de Langres, scellé, Archives de la Haute-Marne, G 1, n° 6, d'après A.
C. Copie «figurée», du commencement du xviie s., Archives départementales de la Haute-Marne, fonds Laloy, Langres, liasse 2, d'après A.
D. Copie authentique présentée à la Chambre des Comptes le 14 décembre 1739, Archives de la Haute-Marne, G 1, n° 6, d'après A.
E. Copie notariée, du 30 mars 1764, collationnée par Lambert et Roger, notaires royaux au bailliage de Langres, Archives de la Haute-Marne, G 1, n° 6, d'après A.
F. Copie informe, du xviiie s., Archives de la Haute-Marne, G 1, n° 6, d'après A.
G. Copie informe du xviiie s., Archives de la Haute-Marne, fonds Laloy, Langres, liasse 2, d'après A.
a. Pistollet de Saint-Ferjeux, Recherches historiques et statistiques sur les communes de l'arrondissement de Langres, p. 390, n. 1 (public. partielle).
b. A. Roserot, Diplômes carolingiens originaux des archives de la Haute-Marne, dans le Bulletin de la Société des sciences historiques et naturelles de l'Yonne, t. XLVII (1893), p. 515, n° 6, d'après A.
Fac-similé : Fac-similés de l'original: A. Roserot, article cité, pl. ii. — Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum, V, pl. viii.
(Chrismon) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Si justis et rationi congruentibus servorum Dei petitionibus assensum praebuerimus et eis, ut devotiores erga divinum cultum existere valeant, opem liberalitate regia contulerimus, id nobis et ad stabilitatem et excellentiam regni nostri [2] et ad animae nostre remedium capessendum profuturum non dubitamus. Idcirco notum esse volumus omnibus fidelibus sanctae Dei Ecclesiae et nostris, praesentibus scilicet atque futuris, quia vir venerabilis Isaac, sanctae Lingonensis ecclesiae episcopus, nostram clementiam adiit, insuper et innotuit quod dudum quasdam res ecclesiae suae necessarias, more mundanȩ consuetudinis, secundum [3] placitum vendentium interveniente pretio, comparaverit, videlicet mansum unum cum capella et ceteris aedificiis, consistentem in pago Lingonico et in loco quam Secutiam dicunt, quem de quodam Odelrico accepit, necnon et alium mansum in villa Stabulis, in eodem pago existentem cum suis rebus omnibus et appenditiis, quem de eodem Odelrico coemit, sed et alium mansum [4] in villa Noidant cum aliis mansis ad eum aspicientibus, seu quicquid in ipso fine vel in supradictis finibus praefatus Odelricus habuit, sive quicquid in fine Vetusmulnensi, vel in fine Puteolensi, necnon et in fine Corcellensi olim legitime possederit, illi tradiderit perpetuae possidendum; similiter et Vulfricus, vassallus suus, res quas in praescripto pago Lingonico habuerat [5] vel in villa Petrafontana, sive in fine Petrafontanensi, necnon in fine Gibricensi, seu et in fine Petracinensi, cum omnibus mansis et appendiciis eorum, illi vendiderit, tradiderit atque delegaverit in posterum optinenda, necnon etiam quasdam res a quadam faemina, Deodata nomine, quae habentur in pago Cavillonensi vel in villabus, Marnaco videlicet atque [6] Buscido, sive in finibus illarum, cum mansis et reliquis necessariis aedificiis et vineis ibi aspicientibus acceperit, sed et duas vineas de Heiberto, vassallo suo, in supradicto pago Cavillonensi vel in nominatis villabus Marnaco atque Buscido comparaverit, obnixe nostram celsitudinem exorans ut, quia isdem fratribus Lingonensium ad aucmentum suarum vestium [7] ea delegaverat, ne futuris temporibus quodam comento a camera illorum subtrahantur vel subripiantur, auctoritatis nostrae praecepto muniantur atque confirmentur. Petiit etiam atque humiliter precatus est ut, quia praedictorum fratrum mensȩ clementia nostra dudum in concessione Aculiaci villae consuleramus, etiam Stabulis villulam, [8] ad vestimentorum suorum additionem, pietatis nostrae gratia concederemus, quatenus utroque supplemento largitate nostra donati, pro nobis et pro statu regni nostri atque excellentia devotius et acceptius potuissent Dominum deprecari. Cujus petitionibus annuentes, ob animae nostrae et conjugis nostrae remedium, eandem villulam Stabulis cum appenditiis suis [9] et cum suprascriptis conquisitionibus, largitionibus atque ordinationibus suis, camerae sepe dictorum fratrum delegamus, donamus atque concedimus profutura. Et ideo hos nostros regales apices eis fieri ac dari decrevimus, per quos jubemus atque praecipimus ut abhinc in futurum in potestate et dicione juris memoratorum fratrum cum omni sua integritate consistant, [10] et nullus deinceps ullam inquietudinem aut contrarietatem illis exinde faciat, sed quicquid praelati et ministri eorum ob utilitatem communis rei facere decreverint, libero in omnibus potiantur arbitrio faciendi. Ut autem haec nostrae auctoritatis corroboratio majorem in Dei nomine obtineat firmitatis vigorem, manu propria eam subter firmavimus [11] atque anuli nostri impressione assignari jussimus.
[12] Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.
[13] Adalgarius notarius ad vicem Gozleni recognovit e[t] s. (Signum recognitionis et locus sigilli.)
[14] Data non. octob., indictione IIII, anno XXXII regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Lingonis civitate. In Dei nomine feliciter. Amen.