872, 11 avril. — Saint-Denis.

Charles le Chauve, à la prière de l'abbé Ricimirus, fondateur d'une basilique qu'il a bâtie dans le comté de Besalú sur la rivière «Aginnum» en l'honneur des saints Andéol et Laurent (San Aniol ou San Anyol) et autour de laquelle il a rassemblé une communauté monastique, donne au nouvel établissement deux vallées avec les «villares» qui s'y trouvent, Olot dans le Bas, avec l'église fondée en l'honneur de sainte Marie, enfin le mont Saint-Laurent avec l'église dédiée au même saint Laurent, le tout à l'exception de Castellar et des terres occupées par des Espagnols.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-877), Vol. 2, Paris, 1955, no360.

A. Original perdu.

B. Copie en partie figurée, du xiie s., Archives de la Couronne d'Aragon à Barcelone, Pergamenos Wifredo, n° 1 (anciennement Armario de Gerona, sacco B, n° 282), d'après A.

C. Copie de la fin du xiie s., dans le Liber feudorum Alfonsi I ou Liber feudorum major, Archives de la Couronne d'Aragon à Barcelone, Reg. n° 1 (Varfa I), fol. 64 (anciennement fol. 12 du 2e volume de la compilation), sous le titre: «Translatum privilegii Karoli magni super Bassagoda et habet originale instrumentum abbas S. Laurencii de Monte in comitatu Bisuldunensi», d'après A.

D. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 234, fol. 213, «ex regio archivo Barcinonensi et armario Gerundensi, saco B, numero 282», d'après B.

E. Copie du xiie s., par Guillaume Costa, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 108, fol. 26, «ex secundo tomo archivii regii feudorum Bar[cinon]e», d'après C.

a. P. de Marca, Marca hispanica, appendix, col. 795, n° xxxii, «ex archivo regio Barcinonensi», d'après E.

b. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 633, n° ccxxxviii (année 871), d'après a.

c. Histoire générale de Languedoc, t. II, preuves, col. 367, n° 181.

d. Ramon d'Abadal i de Vinyals, Catalunya carolingia, t. II, 1re partie (1926-1950), p. 176.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 293 (année 871).

Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1772 (année 871).

L'établissement fondé sous le vocable de saint Andéol et qui a donné son nom à la localité de San Aniol (voir plus haut, p. 297, n. 2) n'a laissé aucune trace, semble-t-il, dans l'histoire monastique de la Catalogne. Sans doute a-t-il perdu de bonne heure son autonomie pour être uni à un autre monastère. — Il y a discordance entre les éléments chronologiques de la date. Le chiffre de l'indiction retarde d'une unité. Il faudrait V.


Texte établi d'après B et C. Sauf indication contraire les graphies sont celles de B.

In nomine sancte et individue Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Quicquid pro amore Dei sanctorumque reverentia agimus, profuturum nobis ad presentis vite curricula felicius transigenda et ad future beatitudinis premia facilius obtinenda non dubitamus. Comperiat igitur omnium sancte Dei Ecclesie [fidelium] nostrorumque, presentium ac futurorum, solercia quia ad deprecationem et salubrem admonitionem dilecti nobis Ricimiri abbatis, ob Dei sanctique Andeoli et sancti Laurentii preciosorum martirum amorem et honorem, libuit celsitudini nostre in comitatu Visildunense super fluvium Aginnum vallem nomine Bichilibim et vallem nomine Agogiam cum omnibus villaribus intra ipsas valles usque in Treum et usque in cacumen montis Bassegoti et montis Perra Bugati et collis Principii et usque ad montem Magalellum et usque ad montem Allonem cum villaribus ad ipsam nucem et usque in montem Ilicis et usque in cellam vocabulo Talexano cum monte Martiniano inter ipsas valles consistente, et in Basse locum qui dicitur Olotis cum antiqua ecclesia in honore sancte Marie fundata, et in eodem comitatu montem sancti Laurentii cum basilica in honorem sancti Laurentii ejusdem fundata, cum villari et fonte vocabulo Sparagaria cum ipsius montis integritate, preter locum qui dicitur Castellaris quem tenent filii Discolii et Transimiri et preter apprehensiones Yspanorum intra ipsos terminos sitas, basilice que prefatus abba Ricimirus intra ipsos montes super prefatum fluvium nomine Aginnum in honore sancti Andeoli egregii martiris fundavit monachisque quos ibi Deo famulaturos collocavit pro nostrorum absolutione peccaminum largiri et largiendo auctoritatis nostre precepto perpetim habendas confirmare. Unde hoc precellentie nostre scriptum fieri eidemque sancto loco dari jussimus, per quod prefatas valles, colles et montes cum suis villaribus cunctisque appendicibus et prefatam basilicam sancti Laurentii cum monte et omnibus suis appendicibus eidem ecclesie in honorem sancti Andeoli fundate et dedicate, prescripto abbati nomine Ricimiro monachisque inibi Deo militantibus eorumque successoribus perpetim pleniterque habendas concedimus et de jure nostro in jus ac dominationem illorum transfundimus ecclesiastico et regulari habendas jure, possidendas atque ordinandas. Ut autem hec nostre largitionis seu confirmationis auctoritas inviolabilem nostris futurisque temporibus obtineat firmitatem, manu propria eam subter firmavimus et anuli nostri impressione sigillari jussimus.

Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

Gammo notarius ad vicem Gosleni recognovit et s. (Signum recognitionis cum notis inclusis: Domnus rex fieri jussit).

Data III id. april., ind. IIII, anno XXXII regnante Karolo gloriosissimo rege et in successione Lotarii regis anno tertio. Actum monasterii sancti Dionisii. In Dei nomine feliciter. AMHN.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook