876, 1er mars. — Verceil.

Charles le Chauve, à la suite des constatations qu'il a faites lors de son passage à Arezzo, donne à saint Donat, patron de l'église d'Arezzo, à l'évêque Jean et à ses successeurs le «forum» contigu au mur de la cité, pour qu'y soit édifiée l'église cathédrale, qui se trouvait alors hors les murs, avec un cloître pour les chanoines.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-877), Vol. 2, Paris, 1955, no404.

A. Original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur, 665 mm.; largeur, 420 mm. en haut, 390 mm. en bas. Archives capitulaires d'Arezzo, n° 21.

a. Muratori, Antiquitates italicae, t. V, p. 199, d'après A.

b. Pasqui, La Cattedrale Aretina e i suoi monumenti p. 157, d'après A.

c. Pasqui, Documenti per la storia della città di Arezzo nel medio evo. Codice diplomatico, t. I (Documenti di storia italiana pubblicati a cura della regia deputazione toscana sugli studi di storia patria, t. XI), p. 61, n° 43.

Fac-similé : de l'original: Monaci, Archivio paleografico italiano, fasc. 51 (vol. IX), tav. 102.

Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1793.

Les caractères paléographiques de l'original et les irrégularités du formulaire (formule de dévotion aberrante, clause pénale, absence de formule de corroboration) pourraient faire douter à la fois de l'originalité et de la sincérité de ce diplôme. L'autographie de la souscription de chancellerie permet d'écarter les soupçons. L'établissement de l'acte hors de la chancellerie par les soins de l'église d'Arezzo explique les irrégularités dans les caractères tant internes qu'externes. — On notera que l'indication topographique dans la formule de date: «Actum Vercellis civitate» coïncide ici avec les dernières phases de la documentation et non avec la décision que le texte nous montre assez clairement avoir été prise à Arezzo même, sans doute au début du mois de décembre de l'année 875.


In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia ejusdem Dei imperator augustus. [2] Ad hoc nobis divinam gratiam imperii fastigium contulisse credimus ut clementiae nostrȩ meritum cunctiformiter in his quae piaetatis sunt adcumulemus. [3] Ideoque comperiat presentiam et futurorum industria, dum Romam a summo pontifice Johanne vocati proficisceremur, nos Aretium deve-[4]-nisse et cur intra moenia civitatis more cęterarum domus Dei sede pollens antistitis non emineret perspicacius inquisisse. Et quamvis [5] sancti Donati martiris gloriosi responderetur et videretur in hoc specialiter locus electus quod monimentis omnibus ejusdem eccllesiae [6] pariter astipulatur, eligantius tamen nobis visum est ut Aretium intra muros eccllesiae culmine fulgeat, claustrali munitione [7] clericos contineat et decentibus habitationibus sese distinguat. Ad quod opus concedimus sancto Donato ejusque rectori vene-[8]-rabili Johanni ac ejus successoribus forum quod muro adjacet intra terminos ex uno latere domus quae dicitur Orrea, ex altero [9] eccllesia quondam beati Benedicti, a tertio latere est murus civitatis, a quarto vero latere est terra sancti Petri [10] et via publica ut, ȩpiscopo in sua sede apud sanctum Donatum residente, ibi nihilominus per ejus ordinationem divina laudis cano-[11]-nicae fiant concelebrationes ubi actenus mallationum ventilatae sunt lites. Sancimus autem ut nullus cujuslibet potestatis vel ordinis [12] intra prefixos terminos aliquam molestiam vel invasionem amodo facere presumat. Quod quicumque facere presumpserit, duplicem immunitatem eidem eccllesiȩ persolvat.

[13] Signum Karoli (Monogramma) gloriosissimi imperatoris.

[14] (Chrismon) Audacher notarius ad vicem Gauzlini recognovit et subscripsit (Signum recognitionis et locus sigilli).

[15] Datum kl. mar., anno XXXVI regnante Karolo imperatore in Franciam et imperii ejus anno primo. Actum Vercellis civitate.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook