877, 9 septembre. — Verceil.
Charles le Chauve donne en toute propriété à son fidèle Baudry treize manses sis dans le Tonnerrois, dont douze à Turgy, y compris le manse seigneurial avec une chapelle dédiée à saint Loup, et un à Prusy dépendant de la «villa» de Turgy, avec des appartenances à «Heredum», «Valerae» et «Velnai».
A. Original. Parchemin, autrefois scellé. Hauteur 480 mm. à gauche, 475 mm. à dr.; largeur, 562 mm. en haut, 590 mm. en bas. Archives de la Côte-d'Or, H2, n° 5 (fonds de Saint-Bénigne de Dijon).
B. Copie de l'année 1721, faite pour Bouhier, dans le Cartularium privilegiorum...... ecclesiae Sti Benigni Divionensis ex ipsis antografis (sic) [a Johann. Bouhier, senat. Divion.] desumptum, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17080, fol. 14 v°, d'après A.
C. Copie du xviiie s., Archives de la Côte-d'Or, H 3, n° 5.
a. Pérard, Recueil de plusieurs pièces curieuses, p. 154.
b. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 674, n° cclxxxvii, d'après a.
c. Quantin, Cartulaire général de l'Yonne, t. I, p. 103, n° liii, d'après b.
Fac-similé : de l'original: Lot, Lauer et Tessier. Diplomata Karolinorum, V, pl. xxiii.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, p. 311.
Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1826.
Indiqué : Jusselin, Liste chronologique.... dans Le Moyen Âge, t. XXXIX (1929), p. 232, avec fac-similé des notes.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus ejusdem Dei omnipotentis misericordia imperator augustus. Imperialis celsitudinis mos est [2] fideles imperii sui donis multiplicibus atque honoribus ingentibus honorare sublimesque efficere. Proinde ergo et nos, antecessorum nostrorum, imperatorum scilicet, morem exsequentes, decernimus quendam [3] fidelem nostrum, nomine Baldricum, de quibusdam rebus nostrae proprietatis honorare. Sunt autem eedem res in pago Tornotrinse, super fontem qui vocatur Aurora, hoc est in villa quae nominatur Turigeius, [4] mansus indominicatus cum cappella in honore sancti Lupi constructa, et mansi XI ad eandem villam pertinentes, in Pruriaco etiam villa est mansus unus exinde pertinens, et ad praedictos tredecim mansos [5] pertinent res quae sunt in Heredo villa et in villa Valeris et in Velnai villa. Praefatos itaque mansos XIII cum cappella et cum mancipiis utriusque sexus, campis, molendinis, silvis, pratis, pascuis, [6] aquis aquarumve decursibus et cum omnibus quae ad ipsos mansos juste et rationabiliter pertinent, ubicumque inde aliquid conjacet, memorato fideli nostro Baldrico concedimus et de nostro jure in jus et potestatem [7] ipsius sollempni more delegamus et delegando transfundimus, quatinus exinde hujusmodi potestatem libere agendi quicquid voluerit habeat perpetualiter ab hodierna die et deinceps sicut et ex aliis rebus [8] suae proprietatis, tam scilicet ipse quam et sua posteritas, et quicquid ad hoc legittime pertinendum est quod adquirere potuerit liberam juste adquirendi habeat potestatem. Et ut hoc per omnia tempora [9] inviolabiliter conservetur, manu propria subter firmavimus et anulo nostro insigniri jussimus.
[10] Signum Karoli (Monogramma) gloriosissimi imperatoris augusti.
[11] (Chrismon) Audacher notarius ad vicem Gauzlini recognovit et s. (Signum recognitionis et locus sigilli). (In parte superiori signi recognitionis et olim sub sigillo: Haetfridus ambasciavit.)
[12] Datum V idus septb., indictione X, anno XXXVIII regni domni Karoli imperatoris in Franciam et imperii ejus anno II. Actum Vercellis civitate. (Notae) In-Dei-nomine feliciter. Amen.