845, 21 octobre. — «Noviente villa».

Charles le Chauve, à la prière d'Evrouin (Hebroinus), évêque [de Poitiers] et archichapelain du palais, donne en toute propriété au monastère de Saint-Maur de Glanfeuil des biens du fisc sis en Anjou, savoir à Gennes, l'église dédiée à saint Vrain, avec un manse (factus) détenu par le prêtre desservant et toutes ses dépendances, notamment un marché, et à Chavagnes, six manses y compris (?) le manse seigneurial et tout ce qui en dépend.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-860), Vol. 1, Paris, 1943, no78.

A. Original perdu.

B. Copie du xiie s., dans le Cartulaire de Saint-Maur-sur-Loire, Archives de Maine-et-Loire, H 1773, fol. 12, sous le titre: «Preceptum Caroli de Gena».

C. Copie du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 41, fol. 164 v°, d'après B.

D. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 12779 (anc. Saint-Germain lat. 579), fol. 83, d'après B.

E. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Bréquigny, vol. 46, fol. 51, d'après B.

F. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Touraine, vol. 1, pièce n° 51 (autrefois 42), d'après B.

G. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Touraine, vol. 1, pièce n° 63 (autrefois 52), d'après B.

a. Recueil des historiens de la France, t. VIII, p. 480, n° lviii, d'après D.

b. P. Marchegay, Cartularium monasterii Glannafoliensis sive sancti Mauri ad Ligerim, dans les Archives de l'Anjou, t. I (1843), p. 372, n° xxix, d'après B.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 218.

Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1584.

Indiqué : Lot et Halphen, Le règne de Charles-le-Chauve, p. 153, n. 3.


(Chrismon) In nomine sancte et individue Trinitatis. Karolus gracia Dei rex. Regalis celsitudinis moris est fideles suos donis multiplicibus et honoribus ingentibus honorare atque sublimare. Proinde morem parentum regum videlicet predecessorum nostrorum sequentes, libuit celsitudini nostre quendam fidelem nostrum, Hebroinum videlicet, venerabilem episcopum atque archicapellanum palacii nostri, de quibusdam rebus nostre proprietatis honorare atque in ejus juris potestatem liberalitatis nostre graciam conferre. Idcirco noverit experiencia atque industria omnium fidelium nostrorum, tam presencium quam et futurorum, quia concedimus, ejusdem fidelis nostri Hebroini venerabilis episcopi atque archicapellani nostri precibus, Glannafoliensi monasterio sancti Mauri, ad proprium, quasdam res juris nostri, sitas in pago Andegavense in loco qui noncupatur Gena, ecclesiam constructam in honore sancti Veterini, quo ipse corpore requiescit, cum facto uno quem presbiter ibi deserviens presenti tempore habere disnoscitur, cum omnibus ad se pertinentibus, cum vineis, pratis, silvis, aquis, farinariis, atque eciam mercato ibidem conveniente. Concedimus eciam eidem loco factos sex ibidem aspicientes, consistentes in villa que vocatur Canava, cum manso indominicato, cum vineis et culturis, pratis, silvis similiter indominicatis et cum omnibus predictorum mansium adjacenciis. Memoratas res cum omni integritate vel eorum appendiciis, cum omnibus edificiis, mancipiis ibidem conmanentibus vel aspicientibus, cum terris, vineis, pratis, silvis, aquis, farinariis aquarumve decursibus vel eciam quicquid ad predictam ecclesiam vel ad ipsos factos juste et legaliter pertinere videtur, predicto Glannafoliensi venerabili loco per hanc nostre auctoritatis conscripcionem concedimus et de nostro jure in jus ad potestatem loci illius sollemni donacione transferimus, ita videlicet ut quicquid ab hodierno die et tempore exinde, pro sua utilitate atque conmoditate, jure proprietario rectores sepe dicti loci presentes sive subsequentes facere decreverint, liberam et firmissimam in omnibus habeant potestatem faciendi, tam donandi quam vendendi, pro utilitate ecclesie, necnon eciam conmutandi. Et ut hec nostre largicionis atque donacionis auctoritas perpetuam obtineat firmitatem, manu nostra subter firmavimus et anuli nostri inpressione signari jussimus.

Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

Data duodecimo kl. novenb., anno VI°, indiccione VIII, regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Noviente villa. In Dei nomine feliciter. AMHN.