[840, fin – 845].

Charles le Chauve ratifie un échange de serfs conclu entre Louis, abbé de Saint-Denis, et Herradus, vassal du roi.

Référence : Arthur Giry, Maurice Prou, Georges Tessier et Ferdinand Lot (éd.), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France (840-860), Vol. 1, Paris, 1943, no82.

A. Original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur, 521 mm. à gauche, 544 mm. à droite; largeur, 338 mm. en haut, 310 mm. en bas. Archives nationales, K 13, n° 5.

B. Copie du xviie s., par Dom Michel Germain, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 195, fol. 143 (anc. p. 73) et fol. 143 (anc. p. 74), d'après A.

C. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 192, fol. 67, d'après A.

D. Copie du xviiie s., Archives nationales, K 13, n° 5.

Fac-similé : de l'original: Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum, III, pl. xviii.

Indiqué : Tardif, Cartons des rois, p. 115, n° 184 (vers 861).

Indiqué : Musée des Archives de l'Empire, n° 68.

Indiqué : Jusselin, Liste chronologique..... dans Le Moyen Age, t. XXXIX (1929), p. 223, avec fac-similé des notes.

Bien que le parchemin ne semble pas avoir été rogné, la formule de date est absente. Le terminus a quo est fourni par la promotion de Louis à l'abbatiat de Saint-Denis (voir l'Introduction), le terminus ad quem par la fin de l'activité de Ragemfridus qui n'a pas souscrit de diplôme au delà du 21 janvier 845. En tout cas, ce diplôme ne saurait avoir été expédié après le début de 850. En effet, Jonas qui a commandé l'expédition du diplôme a quitté à ce moment le service de la chancellerie.


(Chrismon) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Si enim ea quae fideles regni nostri pro eorum oportunitatibus inter se [2] commutaverint nostris confirmamus edictis, regiam consuetudinem exercemus et hoc in postmodum mansurum esse volumus. Ideoque notum sit omnibus sanctae Dei [3] Ecclesiae fidelibus et nostris, praesentibus atque futuris, quia venerabilis vir Hluduwicus, monasterii gloriosissimi martyris Dionysii abbas, necnon et quidam [4] vassallus noster, nomine Herradus, ad nostram accedentes clementiam suggesserunt celsitudini nostrae inter se quaedam mancipia commutasse vel concambiasse [5] hoc modo. Igitur praefatus Herradus de mancipiis suis dedit duo his nominibus, Helperadum et Dominicam, partibus praenominati monasterii ac [6] Hluduwici abbatis in jus proprium. Econtra memoratus Hluduwicus dedit in jus praefato Herrado de mancipiis praefati monasterii, uno cum consensu [7] et voluntate fratrum, unum nomine Ageteum. Unde duas commutationes aequo tenore conscriptas manibusque propriis roboratas obtutibus nostris [8] ostendentes, petierunt ut easdem per praeceptum nostrae auctoritatis plenius confirmare dignaremur. Quorum petitionibus consentientes praecipimus atque [9] jubemus ut quicquid pars juste et rationabiliter alteri contulit parti, jure firmissimo teneat atque possideat et faciat exinde quicquid [10] elegerit. Et ut haec nostra auctoritas in Dei nomine pleniorem semper obtineat firmitatem, de anulo nostro subter eam jussimus siggillare.

[11] (Chrismon) Ragemfridus notarius ad vicem Hludowici recognovit et subscripsit. (Signum recognitionis cum notis inclusis: Jonas fieri jussit et sigillavit.) (Locus sigilli).


Image de l'acte

Cliquez pour zoomer ou afficher en plein écran. — Consulter sur Nakala

Cliché Archives nationales de France.