919, 9 juillet. — Thionville.

Charles III confirme par précepte un jugement de sa cour restituant à l'archevêque Roger et à l'église de Trèves l'abbaye de Saint-Servais de Maëstricht, en Hesbaye, jadis donnée par le roi Arnulf, puis usurpée sous le règne du roi Zwentibold par le comte Renier et son fils le comte Gilbert.

Référence : Philippe Lauer (éd.), Recueil des actes de Charles III le Simple, roi de France (893-923), Vol. 1, Paris, 1940, no3.

A. Original perdu.

B. Copie du xive s., dans le Codex picturatus Balduini, Archives de l'État, à Coblence, Abteilung 1 C. 1, fol. 50, n° 138, d'après A.

C. Copie du xive s., dans le grand Balduineum, Archives de l'État, à Coblence, Abteilung 1 C. 2, fol. 77, n° 149, d'après A.

D. Copie du xive s., dans le Balduineum, Archives de l'État, à Coblence, Abteilung 1 C. 3, fol. 89 v° (anc. 58), n° 164, d'après A.

E. Copie du xviie s., dans le Cartulaire de Saint-Servais de Maëstricht, Bibliothèque nationale, ms. lat. 10178, fol. 69, d'après A.

F. Copie interpolée du xviie s., dans Cartulaire dit de Saint-Vanne, Bibliothèque d'Épinal, ms. 102, fol. 142.

G. Copie du xviiie s., dans Histoire de Lorraine, par Duplessis, Bibliothèque d'Épinal, ms. 155, p. 266, d'après e.

H. Copie abrégée du xviiie s., dans le Codex diplomaticus Trajectensis, Archives de l'État, à Maëstricht, non coté, fol. 36.

a. Kyriander, Augustae Treverorum Annales, p. 93.

b. Rosières, Stemmata Lotharingiae ac Barri ducum, p. 12.

c. Brouwer, Antiquitates annalium Trevirensium, t. I, p. 448.

d. Miraeus Diplomata belgica, p. 272.

e. Miraeus, Donationes belgicae, p. 371 (à 920).

f. Miraeus, Notitia ecclesiarum Belgii, p. 87 (fragment).

g. Meurisse, Histoire des évesques de Metz, p. 21.

h. Lünig, Spicilegium ecclesiasticum, t. II, p. 198.

i. Gesta Trevirorum, éd. Martene et Durand, Veterum scriptorum et monumentorum amplissima collectio, t. IV, p. 148, et éd. Wyttenbach et Müller, t. I, p. 98.

j. Miraeus, Opera diplomatica, éd. Foppens, t. I, p. 256.

k. Hontheim, Historia Trevirensis diplomatica, t. I, p. 264.

l. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 546, n° lxxviii.

m. Gallia christiana, t. XIII, instrum., col. 318, n° xxxvi.

n. Beyer, Mittelrheinisches Urkundenbuch, t. I, p. 224, n° 161, d'après B.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 380.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1964.

Indiqué : Beyer, Mittelrheinisches Urkundenbuch, t. II, Regesten, n° 193.

Indiqué : Wauters, Table chronologique, t. I, p. 331.

Indiqué : Goerz, Mittelrheinische Regesten, n° 846.


Texte établi d'après B à F.

In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus divina largiente misericordia rex Francorum. Si servorum Dei petitionibus aurem libenter accommodamus divini cultus amore regium decenter morem exequimur ac vitae aeternae praemia propter hoc adipisci veraciter credimus. Quocirca comperiat omnium sanctae Dei ecclesiae nostrorumque fidelium, videlicet prȩsentium ac futurorum, industria quoniam archiprȩsul venerabilis Treverensis ecclesiȩ Rothgerus nostrȩ serenitatis culmen adiit, conquerens quod abbatiam quandam quae est constructa super flumen Mosam in loco Trejectis nuncupato, ubi requiescit corpus sanctissimi confessoris Xpisti Servatii, Arnulfus, quondam rex, deprecante Rathbodo, praedictae ecclesiae pridem archiepiscopo, delegaverat sancto Petro apostolo ad cathedram Treverensem idque suae sanctionis praecepto confirmare studuit ; sed, irruentibus diversis contrarietatibus, a potestate ejusdem sedis Ragnerus, pridem comes, eandem abbatiam violenter subtraxit et, reclamante dicto Rathbodo apud regem Zuindebaldum, illam reddere est compulsus sancto Petro. Verum Zuindebaldo perempto, iterum a Ragnero pervasa est ac post illum ab ejus filio Gisleberto pari violentia, hactenus inieretur reddere. Cujus petitionem fore salubrem cognoscentes, consensu episcoporum nostrorum et judicio comitum seu aliorum fidelium, supradictam abbatiam in Trejecto super flumine Mosae sitam, in comitatu vero Hasbacensi, in conspectu nostro et presentia principum nostrorum ipsimet praelibato archiepiscopo reddere imperavimus, pro amore Dei, ita dumtaxat ut a nobis restitutam sancto Petro usibusque sanctȩ Treverensis aecclesiae ab hinc in futurum nullus valeat eam subtrahere vel dividere exinde, sed nostrae pietatis munere ipse archipraesul Rothgerus et ejus successores memoratam sȩpe abbatiam habeant, teneant cum villis, ecclesiis, mancipiis utriusque sexus et omnibus rebus juste ibidem pertinentibus et earundem rerum exactionibus, et omnia ad se pertinentia regant et disponant pro suae utilitatis studio, sicut priorum regum auctoritates patefaciunt. Hanc igitur abbatiam reddendam nostrae auctoritatis praecepto archipraesuli Rothgero suaeque ecclesiae manu propria roboravimus et anuli nostri impressione signari jussimus.

Signum Karoli regis gloriosissimi.

Gozelinus notarius ad vicem Rothgeri archipraesulis summique cancellarii recognovit.

Data VII. idus julii, indictione VII., anno regni Karoli inclyti regis XXIIII., redintegrante XXIII, largiore vero hereditate indepta VIII. Actum in villa Theodonis.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook