909, 16 septembre.

Charles III, à la requête de l'évêque Anchery, transfère au chapitre de Notre-Dame de Paris la propriété du pont de la ville, avec ses emplacements et ses moulins sur la Seine, concédés autrefois à l'évêque par Charles [le Chauve]. Il interdit à tout évêque, comte ou vicomte d'inquiéter les chanoines dans la jouissance de ce privilège.

Référence : Philippe Lauer (éd.), Recueil des actes de Charles III le Simple, roi de France (893-923), Vol. 1, Paris, 1940, no62.

A. Original perdu.

B. Copie du xiie s., dans le Livre Noir de Notre-Dame, Archives nationales, LL. 78, p. 37.

C. Copie du xiiie s., dans le Grand Pastoral de Notre-Dame, Archives nationales, LL. 76, p. 579.

D. Copie du xiiie s., dans le Petit Pastoral de Notre-Dame, Archives nationales, LL. 77, p. 47.

E. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 11835, fol. 415.

F. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. franç. 16176, fol. 27, d'après C.

G. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 55, fol. 3, d'après D.

a. Dubois, Historia ecclesiæ Parisiensis, t. I, p. 516, « ex chartario ecclesiæ Parisiensis ».

b. Gallia christiana, t. VII, instrum., col. 16.

c. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 509, n° xli, « ex chartulario hujus ecclesiæ, fol. 34 ».

d. R. de Lasteyrie, Cartulaire général de Paris, t. I, p. 79, n° 58.

Indiqué : Georgisch, Regesta chronologico-diplomatica, t. I, p. 190.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 370.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1931.

Indiqué : B. Guérard, Cartulaire de l'église Notre-Dame de Paris (Documents inédits), t. I, p. 245, n° IV.


Texte établi d'après B C D.

In nomine sanctȩ et individuȩ Trinitatis. Karolus divina propiciante clementia rex. Si justas fidelium peticiones benigne suscipimus et servorum Dei utilitatibus consulimus regium procul dubio morem exequimur ac profuturum nobis omnino confidimus. Quapropter omnium sanctȩ Dei ȩcclesiȩ nostrorumque fidelium, presentium scilicet futurorumque, religiositas noverit quoniam Askericus, Parisiacȩ urbis presul venerabilis, innotuit serenitati nostrȩ qualiter avus noster dignȩ memoriȩ rex Karolus pontem jamdicte urbis cum areis et molendinis ȩcclesiȩ sanctȩ Mariȩ necnon et episcopis ejusdem loci, pro animȩ suȩ remedio, per preceptum propria manu corroboratum condonaverit perpetualiter possidendum. Unde etiam humiliter peciit ut prefatum pontem cum areis et molendinis fratribus ibidem Deo militantibus, pro nostrȩ remedio animȩ necnon et ipsius presulis, per nostrȩ auctoritatis preceptum dignaremur concedere jugiter habendum eorumque stipendiis ac necessitatibus sine intermissione deserviat, sine alicujus venturi episcopi, comitis quoque aut vicecomitis, aut alterius respectu personȩ vel contradictione. Nos vero prefati presulis justam et salubrem cognoscentes fore petitionem, concedimus memoratis fratribus per hoc nostrȩ auctoritatis praeceptum supradictum pontem, cum areis et molendinis, precipientes regiaque auctoritate interdicentes ut nullus episcopus, comes, vel vicecomes, aut aliquis ejusdem loci ministerialis, prefatis fratribus ex sepe dicto ponte, areis vero aut molendinis aliquam presumat facere inquietudinem, set quod benigne concedimus jugiter habeant, quiete teneant ac perpetualiter possideant ; et quicquid exinde facere voluerint secundum canonicam auctoritatem liberam ac firmissimam in omnibus habeant potestatem, pro nostra dumtaxat salute, conjugis quoque et prolis ac tocius regni statu, Dei misericordiam assidue exorantes. Et ut hec nostrȩ auctoritatis concessio firma jugiter et stabilis permaneat, manu propria subterfirmavimus et anuli nostri sigillari jussimus impressione.

Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

Ernustus notarius ad vicem Anscherici subnotavit.

Datum XVI. kalendas octobris, indictione XII., anno XVII. regnante Karolo rege gloriosissimo, redintegrante XII. Vale feliciter.