912, 12 avril. — Nimègue (Palais).

Charles III, à la requête des comtes Renier et Bérenger, concède en usufruit au prêtre et moine Fulrad deux cours du domaine royal, sises à Cond et Merl, dans le pagus de Mayen, au comté dudit Bérenger, avec leurs serfs, leurs dépendances et revenus, à condition que, après sa mort, ces biens passent en pleine propriété à la mense conventuelle de Stavelot.

Référence : Philippe Lauer (éd.), Recueil des actes de Charles III le Simple, roi de France (893-923), Vol. 1, Paris, 1940, no72.

A. Original perdu.

B. Copie du xiiie s., dans le Cartulaire B 52 (21), Archives de l'État, à Düsseldorf, fol. 29, n° 37.

C. Copie du xve s., dans le Cartulaire de Stavelot n° 1 (664), Archives de l'État, à Liège, fol. 27, d'après B.

D. Copie du xvie s., dans le Cartulaire Waltz 1 (1093), collection de MM. Waltz à Hanau-sur-le-Mein, fol. 19, d'après B.

E. Copie du xviie s., collationnée par Dom Martène, Bibliothèque nationale, ms. lat. 13119, fol. 135, d'après D.

F. Copie du xviie-xviiie s., dans le Cartulaire B 53. 1. (22), Archives de l'État, à Düsseldorf, p. 243, dérivée de B.

GH. Deux copies des xviie et xviiie s., dans les Cartulaires de Stavelot n° 2 (665) fol. 28 v° et n° 6 (685), p. 20, Archives de l'État, à Liège, dérivées de B.

I. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 17191, fol. 88, « ex quodam libro abbatiæ imperialis Stabulensis intitulato : Transumptum authoritate ordinaria citatis omnibus interesse habentibus a° 1572 decretum, cui collationata concordat, quod testor J. Meurice notarius apostolicus in fidem », d'après D.

a. Martène et Durand, Amplissima collectio, t. II, col. 39, d'après E.

b. J. Bertholet, Histoire du duché de Luxembourg, t. II, preuves, p. lxxv, d'après a.

c. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 516, n° xlviii, d'après a.

d. Halkin et Roland, Recueil des chartes de l'abbaye de Stavelot-Malmédy (Académie royale de Belgique, Commission d'histoire), t. I, p. 124, n° 52, d'après B.

Indiqué : Georgisch, Regesta chronologico-diplomatica, t. I, col. 192.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 373.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1939.

Indiqué : Wauters, Table chronologique, t. I, p. 327.


Texte établi d'après B.

In nomine sancte et individue Trinitatis. Karolus divina propitiante clementia rex et vir illustris. Si quando nostrorum fidelium precatibus aurem clementie nostre attribuimus, non solum regium morem decenter explemus, verum etiam eorumdem nobis animos ad conservanda debita fidelitatis jura congruenter aptamus. Quocirca noverit omnium sancte Dei ecclesie nostrorumque pariter fidelium, presentium scilicet ac futurorum, industria qualiter Reginarius atque Berengarius venerandi comites, nostram presentiam adeuntes petierunt a nostre majestatis culmine ut cuidam sacerdoti ac cenobite, Fulrado cognomine, nonnullas dominii nostri res concedere[mus]. Quorum libenter annuentes postulationi, deliberavimus omnimodo ita fieri. Dedimus siquidem illi in pago Maginisio, in comitatu ejusdem Berengarii, in villis Condodono simul et in Mairla nuncupatis, curtes dominicas duas cum edifitiis desuper extructis ad easdem pertinentibus, sedibus quoque cum mancipiis supra residentibus vel capitale ibidem debitum persolventibus utriusque sexus, prato etiam silvaque communi, aquis insuper aquarumve decursibus, exitibus et regressibus et universis legitimis terminationibus, ac quicquid in prescriptis locis nostre ditioni competere videbatur, ea scilicet sub conditione ut, dum advixerit, his omnibus libere perfruatur, aut quodcumque libuerit faciat ; post suum vero ex hoc mundo transitum, cuncta in nostri emolumentum mense fratrum Stabulensium hereditaria successione relinquat. Unde et hoc nostre auctoritatis jussimus conscribi preceptum, per quod statuentes decernimus ut prelibatus cenobita Fulradus res, ceu diximus, memoratas sibimet a nobis clementer indultas temporibus vite sue sine alicujus contradictione teneat ac dominicandi usu firmissima ratione possideat migransque a presenti seculo monachis supradicto degentibus in cenobio jure dimittat potiendos eterno. Et ut hec nostre dignitatis auctoritas majorem in Dei nomine obtineat firmitatis vigorem, manu propria eam subter firmavimus anulique nostri impressione insigniri precepimus.

Signum Karoli (Monogramma) regis gloriosi.

Hugo regie dignitatis notarius ad vicem Herivei archiepiscopi recognovi.

Data II. idus aprilis, indictione XV., anno XX. regnante domno Karolo rege, redintegrante XV., largiore vero hereditate indepta I. Actum Neumaga palatio. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook