914, 16 janvier. — Attigny.
Charles III approuve l'augmentation des prébendes des religieux du monastère de Saint-Willibrord à Echternach faite par le comte Renier, qui leur cède à titre perpétuel trois domaines de l'abbaye situés tant sur la Moselle qu'en Texandrie, plus les biens donnés par Thiatbere à Thrinmitha. Il confirme, en outre, à la prière du même, les localités déjà possédées par les frères, localités au nombre de huit, plus une église et des vignes.
A. Original perdu.
B. Copie du xiiie s., dans le Liber aureus Epternacencis, Bibliothèque de Gotha, Cod. membr. I Nr. 71, fol. 51 v°, d'après A.
C. Copie du xvie s., dans le Codex Neyen, à l'Institut historique de Luxembourg, fol. xxxxi, v°.
D. Copie partielle de l'an 1470, dans un vidimus de notaire, sur parchemin, Bibliothèque de Trèves, Urkunde N. 19, l. 26, d'après B (La date manque).
E. Copie notariée de l'an 1683, Archives de l'État à Coblence, Abteilung 231, 15, n° 7, d'après B.
F. Copie du xviie s., aux Archives de Luxembourg.
G. Copie de l'an 1784, par Dom Michel Colloz, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 4, fol. 37, d'après B.
a. Beyer, Mittelrheinisches Urkundenbuch, t. II, p. 16, n° 31, d'après C.
b. C. Wampach, Geschichte der Grundherrschaft Echternach im Frühmittelalter, I, 2. Quellenband, p. 257, n° 166 (à 915).
Indiqué : Wauters, Table chronologique, t. I, Suppl., p. 652, et t. VII, p. 76.
Indiqué : Wurth-Paquet, Liber aureus de l'abbaye d'Echternach dans les Publications de la Société des Monuments historiques du Grand-Duché de Luxembourg, t. XVI, 1860, p. 22, n° 55, (fragment daté du 23 janvier 915).
Indiqué : Beyer, Mittelrheinisches Urkundenbuch, t. II, Regesten, p. 611, n° 190.
Indiqué : Goerz, Mittelrheinische Regesten, t. I, p. 239, n° 836.
Texte d'après B et C.
In nomine summe et individue Trinitatis. Karolus divina favente clementia rex. Si pro ecclesiasticis negotiis et servorum Dei utilitatibus nostrorum fidelium postulantium suggestiones suscipimus eorumque petitionibus spontaneum prebemus assensum, id profecto ad regni nostri statum et, quod majus est, ad eternam remunerationem credimus profuturum. Omnium ergo christiane religionis nostrorumque fidelium, presentium et futurorum, comperiat agnitio quod Reginarius, illustris comes, pro nostra suaque eleemosina, stipendia fratrum in monasterio sancti Willibrordi, scilicet in Epternaco Deo famulantium, de rebus ejusdem monasterii augmentare et meliorare statuens, addidit eorum prebende loca tria his nominibus : Berge, super fluvium Moselle, et Rodemachkeren, cum ecclesiis et ceteris omnibus eorum adjacentiis, et in Texandria villam unam, vocabulo Waderlo, cum ecclesiis et ceteris omnibus suis appendiciis, et in Thrinmita traditionem Thiatbere. Unde nostram poposcit celsitudinem ut haec supradicta loca et insuper omnia que præfati monasterii fratres prius habuisse noscuntur, nostra eis auctoritate assentientes, confirmaremus ; quorum locorum ista sunt nomina : Steinheim, Karschera, Epplendorff, Bollendorff, Arenza, Makelen, Gladebach, Uffeninga, et ad Croviam ecclesiam cum vineis. Cuncta itaque supradicta loco cum universis eorum appendiciis, cum ecclesiis quidem, cum terris cultis et incultis, campis, vineis, pratis, pascuis, silvis, aquis aquarumque decursibus, molendinis, piscationibus, viis et inviis, exitibus et regressibus, quesitis et inquirendis, mobilibus et immobilibus, ac mancipiis utriusque sexus, propter prefati comitis dilectique fidelis nostri salubrem Deoque placitam peticionem, predictorum fratrum stipendiis deputata, per hos nostre mansuetudinis apices consentimus et regia auctoritate illis perpetualiter habenda confirmamus, precipientes et omnibus modis sanctientes ut presentis precepti confirmatio inviolabili tenore servata permaneat et nullus umquam ejusdem monasterii dominator existat, qui de conscriptis rebus aliquid subtrahere vel quolibet modo ab eorum servitiis abripere presumat, sed omnes jam dicte res eorum usibus, sine ulla cujuslibet contradictione, perpetua stabilitate deserviant, quatinus pro regni nostri statu atque pro nostra salute, sed et pro animabus predecessorum nostrorum semper eis Domini misericordiam exorare delectet et in laudibus divinis alacri devotione promptiores existant. Et ut hec nostrae confirmationis auctoritas inconvulsa stabilitate per cuncta succedencia tempora custodiatur et a nostris successoribus diligentius observetur, manu propria subter eam firmavimus et sigilli nostri impressione jussimus adnotari.
[Datum 17. kal. februarii, anno incarnationis Domini nongentesimo decimo quinto, anno 21 regnante Karolo rege. Actum Attiniaco palatio. In Dei nomine feliciter. Amen.].