915, 27 novembre. — Thionville.

Charles III, à la prière des moines de Saint-Mihiel-en-Verdunois, renouvelle le diplôme de l'empereur Lothaire interdisant aux abbés de diminuer la « portion » des biens affectés à l'entretien des religieux pour constituer des bénéfices et défend aux abbés de s'immiscer dans l'administration qui doit être l'office du prévôt. Il attribue, en outre, aux religieux les biens de l'abbaye situés en Serpagne, en Saintois et en Barrois. Il y ajoute Buxières et autres biens. La requête des moines a été appuyée par les comtes Ricouin et Erlebaud et aussi l'abbé du monastère, Raoul.

Référence : Philippe Lauer (éd.), Recueil des actes de Charles III le Simple, roi de France (893-923), Vol. 1, Paris, 1940, no83.

A. Original perdu.

B. Copie du xiie s., dans le premier Cartulaire de l'abbaye de Saint-Mihiel, Archives départementales de la Meuse H, p. 66, n° xvi, sous la rubrique : « Karolus rex confirmat quamdam portionem quam frater ejus Lotharius imperator contulerat et restituit quedam beneficia. »

C. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 12867, p. 132, « ex autographo », sous le titre : « Diploma Karoli regis, cognomento Simplicis, quo confirmat monasterio S. Michaelis quamdam portionem a Lothario concessam et quædam eidem loco beneficia restituit. »

D. Collation partielle du xviie s., par Mabillon, Bibliothèque nationale, ms. lat. 11902, fol. 262, d'après A.

E. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 75, fol. 432, d'après B.

F. Copie diplomatique de l'an 1876, par Ulysse Robert, Bibliothèque nationale, ms. lat. nouv. acq. 1283, p. 66, d'après B.

a. Yepes, Chronique générale de l'ordre de Saint-Benoît, trad. Martin Rethélois, t. II, appendice, écriture n° lxix (attribué à Charles le Chauve).

b. Dom Joseph de L'Isle, Histoire de la célèbre et ancienne abbaye de Saint-Mihiel, p. 441, d'après B ou un de ses dérivés.

c. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 525, n° lviii, d'après a (au 24 novembre 915.)

d. Lesort (André), Chronique et chartes de l'abbaye de Saint-Mihiel (Mettensia, VI), p. 104, n° 23.

Indiqué : Mabillon, Annales ordinis sancti Benedicti, xlii, 5, t. III, p. 354 (à l'année 916).

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1948.

Indiqué : Wauters, Table chronologique, t. I, p. 329.


Texte établi d'après B C D.

Les parties imprimées en petit texte sont empruntées au diplôme. de Charles le Chauve du 24 juin 877.

In nomine sanctae et individuæ Trinitatis. Karolus divina propitiante clementia rex. Si locis divino cultui mancipatis regalis celsitudinis emolumentum impendimus et ad praesentem vitam facilius transigendam et ad aeternam felicius capessendam hoc nobis prodesse confidimus. Noverit igitur omnium fidelium sanctae Dei ecclesiae nostrorumque, tam praesentium quam et futurorum, industria quoniam monachi in coenobio sancti Michaelis archangeli, quod situm est in pago Virdunensi, super fluvium Marsupium, nostram adierunt excellentiam, petentes ut, ob animae nostrae remedium et sui loci utilitatem, nostrae celsitudinis eis concessissemus praeceptum, quatinus portionem quam eis Lotharius imperator per praeceptum contulit et praesentialiter habent confirmassemus. Quorum precibus libenter adquiescentes, sancimus ut jam dicta portio in eorum usus utiliter permaneat et a nemine abbatum ipsius loci in beneficium cuilibet detur neque ab eorum potestate subtrahatur, sed in monachorum dispositione et utilitate aeternaliter consistat. Praecipiendo etiam nostra auctoritate firmum atque inviolatum in perpetuum esse sancimus ut nullus abbas vel quaelibet alia potestas ordinandis eorum rebus se intermittat, scilicet vel ministeriales in praefato monasterio mutare vel praebendas dare, sed tantum praeposito ejusdem loci cum consensu ceterorum fratrum res eorum sine alicujus perturbatione liceat ordinare. Praeterea, per hoc nostrae liberalitatis praeceptum, memoratis fratribus coenobii sancti Michaelis concedimus : in pago Scarmensi, super fluvium Maticum, villam quæ dicitur Boconis villa, et in pago Sogintinse Gisloldi monte, quicquid ibi de rebus sancti Michaelis pertinet. Unde hoc nostrae regalis celsitudinis praeceptum fieri et saepe dictis fratribus dari jussimus, per quod praecipimus atque jubemus ut ab hodierna die et deinceps ad utilitatem et dispositionem jam dictorum fratrum permaneant cum omnibus ad se juste et rationabiliter pertinentibus, et exinde agendi potestatem habeant sicuti ex aliis rebus quae eis actenus concessae noscuntur, videlicet villa Marsupia et Calvonis curte et Mononis villa et Bislata et Godeliniaca villa et Longomonte et Morucocurte ; et patella una in Vico ; et in Tullo mansum unum cum vineis ; et in Sointinse Fraxino et Warheri curte et Gedanis villa ; in pago Barinse Condato cum appendiciis suis. Adnectimus quoque Buxerias cum appendiciis suis, et ad monasterium superiorem Fraxinum cum suis appendiciis ; et ad luminaria concinnanda Vobleni curte et Longa aqua et Sausiaco et cappella una in Virduno, et ad portam ipsius loci Mercoriniam. Et ob hoc pro remedio animae nostrae conjugis Friderunae et prolis pro totius regni statu Dominum assidue exorare studeant et abbatem suum honorificent, sicut decet et possunt. Et ut hoc per omnia tempora inviolabiliter conservetur, manu propria subter firmantes nostro praecepimus anulo insigniri.

Signum domni Karoli regis gloriosissimi.

Gozlinus regiae dignitatis notarius ad vicem Herivei archiepiscopi summique cancellarii recognovit et subscripsit, deprecante venerando comite Richuino atque Erleboldo necnon et abbate ipsius loci, scilicet Rodulfo, hoc praeceptum jussimus fieri.

Datum V. kal. decemb., indictione IIII., anno XXIII. regnante Karolo rege gloriosissimo, redintegrante XVIII., largiore vero hereditate indepta V. Actum Theodonis villa. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook