916, 19 janvier. — Herstal (Palais).

Charles III approuve et notifie un jugement de l'assemblée des grands du royaume, ecclésiastiques et laïques. — L'abbé Richer lui a présenté un diplôme du feu roi Arnulf où il est dit que l'abbaye de Süsteren ayant été donnée par lui, pour ses mérites et ses services, à un prêtre du domaine de Prüm nommé Siginand, celui-ci obtint que la propriété en fût attribuée au monastère de Prüm. Le feu roi Zwentibold, fils d'Arnulf, renouvela le diplôme de son père pour plus de sûreté. Mais le prêtre Siginand, qui avait reçu l'abbaye en précaire, fut dépossédé par la violence et les réclamations réitérées de Prüm sont restées sans effet. Voulant mettre fin à cette affaire, le roi Charles, profitant de la réunion au palais de Herstall des grands personnages du royaume, dont il donne la liste, et après avoir pris leur avis, ordonne que l'abbaye de Süsteren soit restituée en pleine propriété au monastère de Prüm.

Référence : Philippe Lauer (éd.), Recueil des actes de Charles III le Simple, roi de France (893-923), Vol. 1, Paris, 1940, no84.

A. Original perdu.

B. Copie du xiie s., dans le Liber aureus ecclesiae Prumiensis, Bibliothèque municipale de Trèves, ms. n° 1709, fol. 89.

C. Copie du xve s., dans un cartulaire, Archives de l'État, à Coblence, Abteilung 18, n° 2066, fol. 55, n° 82, sous la rubrique : « Preceptum domni Karoli regis de abbatia Sustra », d'après B.

D. Copie de l'an 1612, dans un cartulaire, Archives de l'État, à Coblence, Abteilung 18, n° 2067, fol. 97, sous la même rubrique que la précédente, d'après B.

a. Martène et Durand, Amplissima collectio, t. I, col. 270, « ex chartario Prumiensi ».

b. Bertholet, Histoire du duché de Luxembourg, t. II, preuves, p. lxxvi d'après a.

c. Hontheim, Historia Trevirensis diplomatica, t. I, p. 263.

d. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 526, n° lix, d'après a.

e. Bondam, Charterboek van Gelderland, t. I, p. 50.

f. Beyer, Mittelrheinisches Urkundenbuch, t. I, p. 222, n° 159, d'après B.

g. Jeantin, Les marches de l'Ardenne et des Woëpvres, t. I, p. 114.

h. Van den Bergh, Oorkondenboek van Holland en Zeeland, t. I, p. 18, n° 23, d'après f.

Indiqué : Georgisch, Regesta chronologico-diplomatica, t. I, p. 195.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 376.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1949.

Indiqué : Beyer, Mittelrheinisches Urkundenbuch, Regesten, t. II, p. 611, n° 191.

Indiqué : Wauters, Table chronologique, t. I, p. 329.

Indiqué : Goerz, Mittelrheinische Regesten, t. I, p. 240, n° 840.


Texte d'après B.

In nomine sanctȩ et individuȩ Trinitatis. Karolus divina propitiante clementia rex. Si utilitatibus sancte Dei ecclesiȩ commoda et justa procuramus, ea nobis in ȩterna beatitudine retribuenda confidimus. Qua de re omnibus sanctȩ Dei ecclesiȩ fidelibus notum esse cupimus quia quidam fidelium nostrorum nomine Richarius, abbas monasterii quod vocatur Prumia, obtulit nostris obtutibus quoddam preceptum Arnulfi, quondam serenissimi regis, in quo continebatur qualiter abbatiam quȩ vocatur Suestra cuidam Prumiensis potestatis presbitero eximiarum arcium, nomine Siginando, gratificis serviciis, et hec eo promerente, firmissime condonavit, et qualiter, eodem postulante Siginando, hoc ipsum monasterium ad Prumiam sua regali auctoritate tradidit, quod ita non solum perfecit sed etiam prescripto auctoritatis suȩ precepto firmavit. Sed et aliud detulit preceptum, qualiter successor regni et filius ejusdem Arnulfi Zventipoldus paternȩ auctoritatis precepto suum superaddere studuit, ut firmiori auctoritate subnixa utraque inviolabili firmitate constarent precepta, hanc abbatiam ad Prumiam cenobium firmantia ; sed inter hec, dum sepe fatus Siginandus precario more eandem excolendam suscepit, potentiorum injusto violentoque conamine ei ablata est. Unde, post multas et pene innumeras reclamationes sine [effectu], nos, cupientes eandem definire rationem, habito generali placito apud Haristallium, in conventu totius regni, tam episcoporum quam comitum et procerum ac judicum diversarum potestatum omniumque conventu nobilium, cunctorum fidelium nostrorum, quorum nomina hȩc sunt : Rotgarius archiepiscopus, Herimannus archiepiscopus, Dado episcopus, Stephanus episcopus, Widricus comes palatii, Richuinus comes, Gislebertus, Matfridus, Beringarius comes, Theodericus comes, Reinherus comes, Erleboldus comes, Ruodolfus comes, Otto comes, Cunradus comes, Walcherus comes, Sigardus comes, Letardus comes, Fulbertus, Waltherius, Hagano, Eurwinus, Equinus, Witlegius, Hadeboldus, Widricus, Gerbernus, Odilbertus, Vulmarus, Farbertus, Euricydus, Ruotboldus, Lubertus, Wichingus. Amalricus, generali judicio decretum et determinatum est sepefatam abbatiam majus juste et legaliter juri monasterii Prumiensis et ejusdem loci rectori ac fratribus ibidem Deo servientibus competere quam ulli alii hominum. Quorum judicio nos, gratantissime assensum prebentes, hanc nostrȩ auctoritatis notitiam fieri jussimus, per quam omnibus, tam presentibus quam futuris, sanctȩ Dei ecclesiȩ fidelibus et nostris notum esse cupimus, nos eandem abbatiam, pro amore Dei sanctorumque omnium, pro elemosina nostri omniumque predecessorum nostrorum, necnon et eorum quorum collatione priori traditione collata sunt prefato Prumiȩ monasterio, per hanc nostrȩ auctoritatis notitiam tradimus atque transfundimus, ea videlicet ratione ut deinceps omni tempore prelibatam abbatiam secure cum omnibus ad se pertinentibus rectores sepefati Prumiȩ monasterii habeant, teneant atque possideant, et quicquid ad utilitatem jam dicti loci fratrumque inibi habitantium facere disposuerint liberam in omnibus habeant facultatem, nemine inquietante. Et ut hec nostrȩ auctoritatis notitia inviolabilem et inconcussam in omnibus obtineat firmitatem et inviolabilis perpetualiter consistat et ab omnibus verius credatur diligentiusque conservetur, de anulo palatii nostri eam subter jussimus sigillari.

Signum Karoli (Monogramma) regis gloriosi. Domnus rex fieri jussit.

Ratbodus notarius hanc notitiam scripsit vice Ruotgeri archiepiscopi summique cancellarii et subscripsit (Signum recognitionis).

Data XIIII. kl. febr., indict. IIII., anno XXII. regnante domno rege Karolo, redintegrante XVII., largiore vero hȩreditate indepta V. Actum apud Heristallium palatium. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook