917, 14 février. — Saint-Remy de Reims.

Charles III confirme la donation faite par la feue reine Frérone à la mense monastique de Saint-Remy, de son douaire de Corbeny (sauf la petite celle de Saint-Marcoul, cédée au roi pour la durée de sa vie par les cénobites, moyennant un cens annuel de dix sous) et d'une église à Craonne, le tout devant être laissé en viager à Ernust, neveu de la reine, à condition de payer chaque année aux moines, à l'anniversaire de celle-ci, une livre d'argent.

Référence : Philippe Lauer (éd.), Recueil des actes de Charles III le Simple, roi de France (893-923), Vol. 1, Paris, 1940, no87.

A. Original perdu.

B. Copie du xiiie s., dans le Cartulaire B de Saint-Remy, Archives municipales de Reims, p. 110 (fol. lvi v°) sous la rubrique : « Privilegium Karoli regis de Corbiniacio et Craunna ».

C-D. Deux copies partielles du xviie s., Collection Baluze, vol. 46, p. 244 et 277, d'après B.

E-G. Trois copies du xviiie s., dont deux collationnées en 1733 et 1736, Archives municipales de Reims, fonds de Saint-Remy, liasse 190, n° 1, dérivées de B.

H. Copie du xviiie s., dans le Monasticon Benedictinum, Bibliothèque nationale, ms. lat. 12693, fol. 187 v°, dérivée de B.

I. Copie du xviiie s., dans les preuves de l'Histoire de Laon de Dom Bugniâtre, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 267, fol. 130 v°, d'après b.

J. Copie partielle du xviiie s., dans l'Appendice à l'Histoire de Compiègne de Dom Placide Bertheau, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 21, fol. 139, d'après B.

a. Apologie pour le pélerinage de nos roys à Corbeny, p. 91, sans indication de source.

b. Marlot, Metropolis Remensis historia, t. I, p. 534 ; Histoire de l'église, cité et université de Reims, t. II, p. 829, d'après B.

c. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 530, n° lxiii, d'après a.

d. Varin, Archives administratives de Reims (Collection des documents inédits), t. I, p. 69.

e. Éd. de Barthélemy, Notice historique sur le prieuré de Saint-Marcoul de Corbeny (extr. des Annales de la Société académique de Saint-Quentin, 3e série, t. XIII, 1876), p. 72.

Indiqué : Flodoard, Historia ecclesiæ Remensis, l. IV, c. 26 (éd. Heller et Waitz, Monumenta Germaniæ historica, Scriptores, t. XIII, p. 581).

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 377.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1952.


Texte d'après B.

In nomine sanctȩ et individuȩ Trinitatis. Karolus rex Francorum divina propitiante clementia. Notum esse volumus omnibus hominibus, presentibus scilicet et futuris, quia Frederuna, quondam regina, conjunx mea karissima, pro Dei omnipotentis amore sanctique Remigii Francorum apostoli veneratione, ante cujus sacratissimum pignus benedictione olei et consecratione in reginam fuit delibuta, dedit monachis eo loci Deo strenue militantibus, ad mensam illorum, pro animȩ suȩ remedio, quicquid visa fuit habere in suȩ ditionis dominio, quoad vita ejus artus rexit, ex dote scilicet nostri regalis connubii, hoc est Corbiniacum in comitatu Laudunensi, excepta cellula que est in beati Petri principis apostolorum honore dicata, ubi etiam corpus confessoris Christi Marculfi quiescit quamque prefati cenobitȩ mihi in vita mea sub censu .X. solidorum singulis annis solvendorum generaliter concesserunt. Dedit etiam illis ecclesiam unam in Craunna, petens nostram obnixe munificentiam ut sepefatis monachis secundum morem legalem traderem ac preceptum nostrȩ auctoritatis eis facerem, quod securius per successus temporum absque ullius refragatione immo inquietudine tenere valerent suumque nepotem, nomine Ernustum, in vita sua flagitans relinquendum, ea scilicet ratione ut singulis annis, annua illius depositionis die, solvat pro vestitura ad mensam fratrum libram unam argenti. Post cujus denique obitum mox, absque ullius refragatione propinquorum, recipiant idem fratres cum appendiciis omnibus ad mensȩ convivium. Cujus spontanee peticioni, ut par erat, benigne per omnia faventes, prout petivit, et anima ejus desideravit, Domino largiente, in omnibus executi sumus. Si quis ergo in postmodum, quod minime futurum fore credimus, fuerit qui hanc traditionem frustrari conatus fuerit, et prefatis fratribus mutilare, immo auferre, molitus fuerit, prout ipsa tota mentis aviditate vivorum atque mortuorum judicem imprecata fuit, ejus incurrat offensam et ante tribunal ejusdem judicis sit anathema maranatha. Et ut hoc nostrȩ auctoritatis preceptum firmius habeatur veriusque credatur et attentius observetur, manu propria subter firmantes nostro precepimus anulo insigniri.

Signum Karoli regis gloriosissimi.

Goslinus regiȩ dignitatis notarius ad vicem Herivei archiepiscopi summique cancellarii recognovit et subscripsit.

Actum .XVI. kl. martii, indictione Va, anno XXV. regnante Karolo rege gloriosissimo, redintegrante XX., largiore vero hereditate indepta VI. Actum monasterio sancti Remigii. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook