912, 20 janvier. — Toul.

Charles III, sur le vu des titres produits par son parent Drogon, évêque de Toul, restitue à la cathédrale Saint-Étienne le monastère de Bonmoutier, fondé jadis par Bodon, qui avait été enlevé à l'église au temps du roi Lothaire II, à cause de l'opposition de l'évêque Arnoul, et qui, réclamé depuis par les évêques Arnaud et Ludelme, avait fini par être donné en bénéfice à Drogon. Il décide qu'en retour les religieux célèbreront chaque année par un repas solennel le jour de son avènement et, après sa mort, son anniversaire.

Référence : Philippe Lauer (éd.), Recueil des actes de Charles III le Simple, roi de France (893-923), Vol. 1, Paris, 1940, no70.

A. Original perdu.

B. Mention du xviie s., dans l'« Inventaire des tiltres de l'église cathédralle de Toul en ce qui concerne le chapitre, » par d'Arbaumont, Bibliothèque nationale, Collection de Lorraine, vol. 615, fol. 168, ainsi conçue : « Une lettre intitulée : Restitutio de Bodonis monasterio par Carolum regem Drogoni Tullensi episcopo, Bodonis episcopi successori immediato. Sans date, sans sceau et fort usée ».

C. Mention du xviiie siècle, dans l'Inventaire des titres de l'église de Toul, par Le Moine, Archives de Meurthe-et-Moselle, G. 1384, t. I, p. 112.

a. Benoît [Picart], Histoire ecclésiastique et politique de Toul, preuves, p. xvii (sans date), « ex archivo Tullensi ».

b. Dom Calmet, Histoire de Lorraine, 1re édit., t. I des Preuves, col. 334 ; 2e édit., t. II, p. 170, sans indication de source.

c. Mabillon, Annales ordinis sancti Benedicti, t. IV, append., p. 704, « ex chartario Tullensi ».

d. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 515, n° xlvi, d'après c.

Indiqué : Georgisch, Regesta chronologico-diplomatica, t. I, p. 192.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 373.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1936.

Indiqué : Wauters, Table chronologique, t. I, p. 327.

Indiqué : E. Duvernoy, Catalogue des documents des archives de Meurthe-et-Moselle antérieurs à 1101 dans le Bibliographe moderne, 1907, p. 14, n° 25 (à l'année 911).


Texte établi d'après a b c.

In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus divina propitiante clementia rex Francorum. Si petitionibus fidelium fratrum et maxime Deo militantium aures nostrae celsitudinis accommodaverimus, aequissimum antiquorum regum morem servabimus et Dominum exinde nobis adfuturum credimus, animos etiam ipsorum erga fidelitatem nostram devotiores efficimus. Quapropter notum esse volumus omnibus, praesentibus et futuris, qualiter venerabilis Leuchorum urbis pater et pontifex, nomine Drogo, nostris sese obtulit obtutibus, deferens secum non modica chartarum indicia, in quibus continebatur quomodo suus quidam praedecessor, nomine Bodo, vir sanctissimus quondam suis patrimoniis exstruxerat locum, ubi... fundatis... et monialibus institutis, ad praefatam sancti Stephani Tullensem ecclesiam hic venerabilis pontifex perpetuo contradidit habendum, qui etiam locus ob reverentiam tanti patroni usque hodie Bodonis monasterium dicitur. Post haec vero, crebrescentibus malis hominibusque in deteriora volutis, temporibus Lotharii regis, scilicet Lotharii imperatoris filii, propter insuperabilem rectitudinis normam quam tenuit erga praefatum regem venerabilis praesul domnus Arnulfus, ipsa abbatia et aliis.... rebus supradictis.... ecclesiae locis injuste ab ipso rege est spoliatus. Postea.... his finem veluti divina disposuit miseratio accipientibus, memoria dignus domnus Arnulfus episcopus aliique ipsius successores, Arnaldus scilicet necnon et Ludelmus, quod quisque valuit suae ecclesiae per justas proclamationes et dignam predecessorum nostrorum regum miserationem readquirere studuit. Nos etiam videntes rectam praefati pontificis, Drogonis scilicet, proclamationem, necnon et chartarum indagatio nem verissimam approbantes, pro animae nostrae remedio seu pro fidelitate et consanguinitate ipsius, interventu... qui jam dictam abbatiam usu beneficiario ex nobis possidebat, praefatum Bodonis monasterium cum omnibus ad se pertinentibus praenominato pontifici suaeque ecclesiae restituimus ac perpetuo habendum concedimus. Unde et hoc ei preceptum nostrae auctoritatis fieri praecepimus, jubentes ut die quo regni adepti sumus solium in refectione fratrum canonicorum pariter et monachorum, scilicet V. kal. februarii, honorifice celebretur, post nostrum vero ab hac luce digressum in anniversarium nostrae depositionis diem mutetur. Quod ut per succedentiam temporum verius credatur et diligentius observetur, manu propria subtus firmavimus anuloque nostro insigniri jussimus.

(Chrismon.) Signum Karoli regis gloriosissimi.

Hugo regiae dignitatis humilis notarius ad vicem Herivei archiepiscopi recognovit.

Datum XIII. kal. febr., indictione XII., anno XVI. regnante rege Karolo, redintegrante XIV., largiore vero hereditate indepta .I. Actum Leuchorum civitate. In Dei nomine feliciter. Amen.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook