900, 24 avril. — Verberie (Palais).

Charles III, à la prière du vicomte Grimoard, son fidèle, confirme à l'église de Saint-Christophe une donation en pleine propriété faite par celui-ci, c'est à savoir 15 manses en Parisis avec serfs, dans la villa de Créteil, et décide qu'à la mort de Grimoard nul n'exercera d'autorité sur cette église en levant un cens, en y faisant acte de justice, en chassant l'homme qui s'y réfugie.

Référence : Philippe Lauer (éd.), Recueil des actes de Charles III le Simple, roi de France (893-923), Vol. 1, Paris, 1940, no30.

A. Original. Parchemin scellé. Hauteur : 565 mm. à gauche et 561 mm. à droite. Largeur : 608 mm. Archives nationales, K. 16, n° 2.

B. Copie du xiie s., dans le Livre noir de Notre-Dame, Archives nationales, LL. 78, p. 40, d'après A.

C. Copie du xiiie s., dans le Grand Pastoral de Notre-Dame, Archives nationales, LL. 76, p. 591.

D. Copie du xiiie s., dans le Petit Pastoral de Notre-Dame, Archives nationales, LL. 77, p. 49.

E. Copie du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 55, fol. 3 v°, d'après D.

F. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 83, fol. 65, d'après C.

G. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 11898, fol. 1, « ex magno chartulario ecclesiæ Parisiensis, lib. 19, cap. 73 », d'après C.

H. Copie authentique collationnée du xviiie s., Archives nationales, K. 181, n° 5, d'après A.

a. Baluze, Capitularia, append., col. 1524, « ex magno chartulario ecclesiæ Parisiensis », d'après C.

b. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 484, n° xvii, d'après a.

c. Tardif, Monuments historiques, Cartons des rois, p. 140, n° 220, d'après A.

d. R. de Lasteyrie, Cartulaire général de Paris, t. I, p. 75, n° 55, d'après A.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 369.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1910.

Indiqué : B. Guérard, Cartulaire de l'église Notre-Dame de Paris (Documents inédits), t. I, p. 246, n° VI.

Fac-similé partiel : Fac-similé partiel dans Musée des Archives nationales, p. 46, n° 77.


(Chrismon). In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus divina propitiante clementia rex. Si justis fidelium nostrorum petitionibus aurem nostrae [2] serenitatis accommodamus assensumque illis praebemus, acta praedecessorum nostrorum, regu[m vi]delicet Francorum, imitare videmur ac per hoc in nostrae fidelitatis devotione promptiores illos efficimus. [3] Deniq[ue noverit omn]ium sanctae Dei ecclesiae fidelium nostrorumque, ta[m praesentium qu]am et futurorum, industria quod adiens [nostrae benignitatis exce]llentiam Grimohardus, [4] viceco[mes atque] fidelis noster, obnixe nostram petiit munificentiam [quatinus res ecclesiae i]n honore beati Xristophori martyris Xpisti dicatae, [in qua ossa sim]ilium requiescunt, [5] quas idem p[ro] animae suae salute eidem e[cc]lesiae tradiderat, auctor[it]atis nostrae praecepto confirmare et ut nemo deinceps illas res ab ea[d]em ecclesia subtrahere aut ex eisdem [6] quiddam cen[s]um exigere praesumat modis omnibus inhibere dignaremur. S[un]t autem hae res in pago Parisiacense sitae, in villa Xpistoilo, hoc est mansa quindecim et mancipia utriusque [7] sexus. Placuit itaque celsitudini nostrae ejusdem viri adquiescere petitionibus et hoc nostrae auctoritatis praeceptum fieri jussimus et jam dictae ecclesiae dari decrevimus, [8] per quod praecipientes jubemus ut eadem ecclesia absque ulla refragatione asscriptas res cum omni earum integritate, terris videlicet cultis et incultis, pratis, vineis, silvis ac mancipiis, aquis [9] aquarumve decursibus omnique ad se juste et legaliter pertinente, jure perpetuo teneat et possideat. Et nemo post praenominati fidelis nostri Grimohardi decessum in eadem ecclesia potestatem habeat, [10] aut ex his re[bus aliq]uod censum exigere praesumat, neque ulla judiciaria potesta[s perpe]trandi aut hominem ibi confugientem expellendi licentiam habeat. [Et] libere liceat sacerdoti ecclesiȩ Domino [11] famulare, et sanctorum patrocinia digne venerare et ejusdem viri pro salute animae supplicare. Et ut hoc nostrae auctoritatis edictum per omnia tempora inviolabilem in Dei nomine obtineat vigorem, manu nostra subter [12] firmavimus et anuli nostri impressione sigillari jussimus.

Signum Karoli (Monogramma) gloriosissimi regis.

[13] Heriveus notarius ad vicem Askerici episcopi recognovit et sub[scripsit] (Signum recognitionis) (Sigillum).

[14] Datum .VIII. kl. [maii, indi]ctione .III., anno .VIII. regnante et redintegrante. II[I. Karo]lo gloriosissimo rege. A[ctum a]pud Vermeriam palatium. In Dei nomine feliciter. AMHN.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook