898, 8 février. — Saint-Denis.

Charles III, à la requête de sa mère Adélaïde et des évêques de Beauvais et de Laon, Honoré et Raoul, accorde aux religieux de Saint-Denis l'immunité pour leurs dépendances comprises à l'intérieur de l'enceinte fortifiée nouvellement construite, jusqu'au delà du Crould, en particulier l'hôtellerie des pauvres, et leur concède la forêt de Coye pour remplacer le bois qu'ils faisaient auparavant venir de Brie par bateau.

Référence : Philippe Lauer (éd.), Recueil des actes de Charles III le Simple, roi de France (893-923), Vol. 1, Paris, 1940, no10.

A. Original. Parchemin scellé. Hauteur, à gauche 688 mm., à droite 655 mm. ; largeur, en haut 581 mm., en bas 573 mm. Archives nationales, K. 16, n° 1.

B. Copie du xiiie s., dans le Cartulaire blanc de Saint-Denis, Archives nationales, LL. 1157, p. 40, col. 1, d'après A.

C. Copie du xive s., dans le Cartulaire de Thou, ou Colbertin, Bibliothèque nationale, ms. lat. 5415, p. 74.

D. Copie du xviie s., Archives départementales de Seine-et-Oise, D. 518, p. 108, d'après B.

E. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 17110 (Bouhier 41), fol. 36 v°, d'après C.

F. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale. Collection Du Chesne, vol. 66, fol. 119, d'après C.

G. Copie partielle du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 55, fol. 363 v°, d'après C.

H. Copie du xviie s., Archives nationales, LL. 1160, p. 85, d'après C.

a. Doublet, Histoire de l'abbaye de Sainct-Denys, p. 811, d'après C.

b. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 469, n° 3, d'après a.

c. Tardif, Monuments historiques, Cartons des rois, p. 139, n° 219 (incomplet), d'après A.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 355.

Indiqué : Böhmer, Regesta Karolorum, n° 1897.

Fac-similé : du monogramme : Musée des Archives nationales, p. 46, n° 76.


(Chrismon.) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Si petitionibus servorum Dei sanctis locis mancipatis aurem [2] accomodamus, profuturum nobis et ad presentis vitae prosperitatem et ad futurae vitae beatitudinem obtinendam nullatenus dubitamus. Quapropter notum sit omnibus sanctae Dei ecclesiae fidelibus, [3] presentibus scilicet et futuris, quia accedentes ad nostram pr[es]entiam venerabiles fratres peculiaris patroni nostri domni Dionysii sociorumque ejus, deprecati sunt nostram clementiam ut immunitatem infra castellum ejusdem loci a novo [4] constructum ex terra quam ipsi fratres antiquitus in diversis officinis et necessitatibus tenere videbantur, nostrae auctoritatis precepto roborare juberemus. Quorum congruȩ petitioni, quoniam rata et oportuna fore videbatur, aurem [5] clementiae nostrae accomodantes, cum fidelium nostrorum consensu, venerabilium videlicet episcoporum, Honorati venerabilis episcopi, et Rodulfi aeque illustris pontificis, necnon dilectissimae genetricis nostrae Adelais, per hoc nostrae [6] regiae dignitatis praeceptum constituimus eisdem venerabilis loci devotissimis cultoribus ut a porta ipsius castelli quae respicit capellam sancti Remigii usque ad portam quae ab antiquo ante hospitale pauperum statuta [7] fuit, scilicet ipsum hospitale pauperum et terram quae ad eorum pistrinum pertinere videbatur, et omnem curticulam fratrum cum postica quam causa egrediendi ad diversas fecerunt obedientias, necnon etiam [8] terram quae ad luminaria sancti Dionysii pertinere videtur, ex alia quoque parte ultra Crodoldum a cella hospitum quae ex antiquo habita fuit usque ad sutorum officinam, nemo unquam eis aliquam praesumat inferre inquietudinem [9] seu molestiam, neque quilibet mansionarius cuiquam mansionem ibidem praebeat, sed sub eorundem servorum Dei potestate absque ullius dominatione quiete persistat, quatinus, sublata totius inquietudinis et violentiae cujusquam [10] occasione, liberius in eodem sacro coenobio Domino militare valeant. Quoniam vero in praefato castello non minimam lignorum patiebantur indigentiam, quae olim ex saltu Briensi navigio deferri consueverant, humiliter quoque [11] deprecati sunt nos, per jam nominatos fideles nostros, qualiter ad hujusmodi necessitates lignorum subplendas, silvam illis quae nuncupatur Cauia largiremur et mansionile quod ibidem continere videtur, cum mancipiis utriusque sexus, [12] et vineis, pratis, pascuis, campis, aquis aquarumve decursibus, et quicquid ad hoc mansionile respicere dinoscitur. Quam petitionem quoque nullo modo denegantes, ultro eis quod flagitabant ob Dei amorem et propter [13] eorum non minimam utilitatem contulimus, super quam nostrae celsitudinis largitionem nostrae auctoritatis praeceptum fieri decrevimus, etiam ut per succedentia temporum curricula majorem in Dei nomine obtineat firmitatis [14] vigorem, manu nostra subter firmavimus atque anuli nostri inpressione insigniri jussimus.

[15] Signum (Monogramma) Karoli gloriosissimi regis.

[16] Heriveus notarius ad vicem Folconis archicancellarii recognovit et subscripsit (Signum recognitionis. Sigillum.)

[17] Datum .VI. id. febr., indictione prima, anno quinto regnante gloriosissimo rege Karolo, redintegrante primo. Actum monasterio sancti Dyonisii. In Dei nomine feliciter. Amen.


Image de l'acte

Cliquez pour zoomer ou afficher en plein écran. — Consulter sur Nakala

Cliché Archives nationales de France.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook