954 (?), 11 décembre. — Saint-Jean de Laon.

Lothaire, à la prière du comte de Flandre Arnoul et de Baudouin, son fils, confirme la restauration du monastère de Saint-Bavon de Gand et accorde aux moines dudit lieu la libre élection de l'abbé.

Référence : Louis Halphen et Henry D'Arbois de Jubainville (éd.), Recueil des actes de Lothaire et de Louis V rois de France (954-987), Paris, 1908, no1.

A. Original. Parchemin. Hauteur: 583 mm.; largeur: 520 mm. Archives de l'évêché de Gand, carton 2, n° 1.

B. Copie du xive s., dans le Cartulaire 1 de Saint-Bavon, Archives de l'État, à Gand, fol. 25 v°, n° xlviii, sous le titre: «Privilegium Lotarii regis Francorum de electione abbatis», d'après un vidimus de Philippe le Bel, roi de France, daté de Paris, juin 1282.

C. Copie du xive s., dans le même cartulaire, fol. 29 v°, n° lv, sous le même titre.

D. Copie du xve s., dans le Cartulaire 3 de Saint-Bavon, Archives de l'État, à Gand, p. 18, d'après B (copie incomplète de la fin, deux feuillets ayant été arrachés).

E. Copie du xve s., dans le même cartulaire, p. 23, d'après C.

F. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Du Chesne, vol. 22, fol. 396, d'après C.

a. Miraeus, Codex donationum piarum, p. 145.

b. Miraeus, Notitia ecclesiarum Belgii, p. 106.

c. Miraeus, Opera diplomatica, éd. Foppens, t. I, p. 42, d'après a.

d. Sainte-Marthe, Gallia christiana, t. IV, p. 136, d'après a.

e. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 615, n° 1, d'après a.

f. [Serrure], Cartulaire de Saint-Bavon, p. 5, d'après A.

Indiqué : Georgisch, Regesta chronologico-diplomatica, t. I, p. 228.

Indiqué : J. Ghesquière, Acta sanctorum Belgii selecta, t. IV, p. 209, n° 209.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 423.

Indiqué : Böhmer, Regesta chronologico-diplomatica Karolorum, 1re éd., t. I, p. 192, n° 2027.

Indiqué : Wauters, Table chronologique, t. I, p. 363.


(Chrismon cui alligatur nota Amen.) In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Lotharius, divina annuente clementia rex Francorum. Quoniam quidem nos fidelium nostrorum petitionibus et precipue [2] ad religionem atque restaurationem sanctae ecclesiȩ pertinentibus assensum praebere dignum esse dinoscitur, notum fieri volumus omnibus fidelibus nostris tam presentibus quam et futuris qualiter fidelis noster Arnulfus comes ac filius ejus Baldoinus nostram adierunt clementiam de quodam [3] monasterio, in vico Gandavo posito, ubi Legia et Scalth flumina confluunt, in honore sancti Petri constructum, in quo etiam sanctus Bavo in corpore quiescit humatus, cujus quoque tempore aliorumque religiosorum virorum religio et regularis ordo ibidem servatus fuisse memoratur, [4] nostra auctoritate voluntatis sue devotionem confirmari. Erat igitur idem locus multis temporibus tam incursione paganorum quam incursione et neglegentia incolentium desertus et in solitudinem redactus et pene inhabitabilis effectus in tantum ut vix quicquam [5] divini officii Deo inibi persolveretur. Postea vero, ammonitione venerabilis viri Gerardi abbatis, placuit ei eundem restaurare locum et quendam alumnorum ejusdem Gerardi, religiosum videlicet virum Womarum, abbatem ordinare atque monachos qui regulam sancti Benedicti [6] observarent congregare. Quo etiam in loco, transacto jam anno ordinationis, supradictus Womarus religiosos abbates arcessciens, videlicet Sagenaldum, Gorziensis coenobii abbatem, Hunbertum etiam, provisorem coenobii sancti Apri necnon et suȩ ditionis abbates quamplures, id est [7] Hildebrandum atque Ledricum ceterosque sanctae Dei ecclesiȩ adjutores, quorum instinctu et exhortatione nostram, ut dicere inchoavimus, jam dictus comes filiusque ejus adierunt clementiam, supplicantes litteris nostrae auctoritatis ita hoc, quod ipse ex servitio omnipotentis Dei [8] sub professione institutionis sancti Benedicti inchoare fecerat, corroborari, quatenus per succedentium annorum curricula nullus sanctae Dei ecclesiȩ infidelium contra hoc sue devotionis affectionisque opus insurgeret, sed idem locus omni tempore in potestate abbatis et fratrum ejusdem loci perseveraret. [9] Unde, prefati sumus, rationabilibus fidelium petitionibus annuentes, decernimus, jubemus regiaque munificentia precipimus quatenus idem sepedictum monasterium monachis inibi Domino secundum regulam sancti Benedicti militantibus tradatur servandum et in perpetuum [10] possidendum, ita ut licite et absque ullius contradictione tam de rebus ejusdem loci quam omnium ad eundem pertinentium quicquid rationabiliter, oportunitate temporis dictante, juxta auctoritatem norme proprie professionis facere decreverunt, potestas eis omnino atque licentiam [11] regia auctoritate concedatur. Habeant sane potestatem eligendi abbatem regulariter, quemcumque elegerint, ita tamen ut his qui in presenti tempore ejusdem coenobii regimen regulariter suscepisse dinoscitur, domnus scilicet Womarus, omnium opponentium [12] se insidiis ab ejusdem loci paternitate numquam privari prevaleat. Ne vero alicujus fraudolentia vel contradictio contra hujus nostrȩ auctoritatis preceptum venire presumat vel illud infringere conari audeat atque hanc [13] cartam privilegii irrumpere prevaleat, eam manu propria firmare voluimus et anulo nostro signare precipimus.

(Notæ: Faramundus scripsit.)

[14] Signum Lotharii bone indolis (monogramma) regis gloriosissimi.

[15] (Chrismon.) Wido cancellarius ad vicem Artoldi archiepiscopi, summi cancellarii, relegi.

(Locus sigilli.)

(Notæ: Durandus diaconus ad vicem.)

[16] Actum in palatio Lauduni Clavati, apud monasterium sancti Johannis, die tertiarum iduum decembris, anno incarnationis dominicæ .DCCCCLVIII., indictione .XI., anno primo regnante Lothario rege gloriosissimo.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook