955, 8 mars. — Laon.

Lothaire, à la prière de Godchaux, évêque du Puy, renouvelle le diplôme par lequel le roi Raoul, à la requête d'Avoie, femme de Hugue (le Grand), avait accordé à Notre-Dame du Puy l'immunité et la pleine propriété du bourg attenant à l'église.

Référence : Louis Halphen et Henry D'Arbois de Jubainville (éd.), Recueil des actes de Lothaire et de Louis V rois de France (954-987), Paris, 1908, no5.

A. Original perdu.

B. Copie du xviie s., dans un fragment d'un cartulaire de l'église du Puy, Archives départementales de la Haute-Loire, G 24, fol. 2 (ancienne p. 37), collationnée à l'original par Colomb, juge de Velay, et Servant, greffier, d'après A.

C. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection de Languedoc, vol. 96A, fol. 111, d'après a″.

a. Odo de Gissey, Discours historique de la très ancienne dévotion à Notre-Dame du Puy, 1re éd. (Lyon, 1620), p. 260, d'après A.

a′. Même ouvrage, 2e éd. revue (Toulouse, 1627), p. 260, d'après A.

a″. Même ouvrage, 3e éd. (le Puy, 1646), p. 244, d'après a′.

b. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 618, n° iv, d'après a′ (avec des remaniements).

c. Dom Vaissete, Histoire de Languedoc, 1re éd., t. II, Preuves, p. 96, d'après C.

d. Histoire de Languedoc, nouv. éd., t. V, col. 220, n° 84, d'après C.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 424.

Indiqué : Böhmer, Regesta, t. I, p. 192, n° 2030.


In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Lotarius, superni regis praeordinante clementia rex Francorum. Si, sanctae Dei subvenientes ecclesiae, concedimus aliquod honoris et restaurationis donum necnon et ipsis, qui in ea debent morari catholice et pro statu regni et christianitatis sublimatione supremi regis Ihesu Christi cum sanctorum ipsius clementissima intercessione illius clementiae munus devoti debent efflagitare, porrigimus nostrae celsitudinis manum, ne opprimantur quorumdam violentia inlegaliter et injuste, nobis id temporaliter ad honoris augmentum et aeternaliter tenemus firmissime profuturum. Quocirca notum fore volumus cunctis sanctae Dei ecclesiae fidelibus et nostris, praesentibus scilicet et futuris, qualiter veniens Godescalcus, Aniciensis seu Vallavensis ecclesiae episcopus, nobis per omnia devotus, nostram expetierit celsitudinem ac benignissimam voluntatem ut ecclesiae, cui, Deo ordinante, dignoscitur praesidere, ex rebus regii juris a praedecessore nostro rege Rodulpho ecclesiae digne collatis, faventibus sibi inclitae comitissae et amitae nostrae Haduidis, Hugonis ducis Francorum uxoris, petitionibus ac creberrimis postulationibus, renovationis nostrae praeceptum facere dignaremur. Cujus petitioni benignum praebentes assensum, regium morem servantes, hoc praeceptum immunitatis fieri jussimus, concedentes ei omnibusque successoribus ejus omnem burgum ipsius ecclesiae adjacentem et universa, quae ibidem ad dominationem et potestatem comitis pridem pertinuisse visa sunt, forum scilicet, theloneum, monetam et omnem districtum cum terra et mansionibus ipsius burgi. Et ita deinceps haec nostri praecepti auctoritas, quam pro remedio animae nostrae seu patris nostri Ludovici ac parentum nostrorum praedecessorum sanctae Dei genitricis ac perpetuae sanctae virginis Mariae ecclesiae praedicto pontifici commissae concedimus, firmiter atque inviolabiliter deinceps conservatur, ut nullus comes aut judex publicus aut aliqua saecularis potestas ibi aliquam audeat exactionem facere neque mansionaticos aut pastiones aut aliquas reddibitiones exigere sine voluntate aut permissione episcopi qui ipsam tenuerit ecclesiam, sed omnia in potestatem episcopi redigantur, ut ipse omnia prout recte sibi placuerit ordinet, teneat atque possideat. Si autem aliquis hoc statutum indigne violare praesumpserit ac, Dei omnipotentis clementia desperatus, audacter ac praesumptuose infregerit, juris privilegio apostolicalis semper sit damnatus et cum Juda, traditore Domini, portionem habeat perpetualiter exurendus et sit anathema, maranatha et a consortio fidelium exclusus et in poenis infernalibus aeternaliter existat concremandus. Ut autem haec auctoritas firmior atque credibilior habeatur et a fidelibus sanctae Dei ecclesiae futuris temporibus diligentius conservetur, anuli nostri impressione subter jussimus sigillari [et] cum anagrammate nostri nominis decenter adscribi.

Signum Lotharii (monogramma) Francorum regis gloriosi.

Wido cancellarius ad vicem Artoldi, archiepiscopi summique cancellarii, [recognovit et subscripsit.]

Actum Lauduno Clavato, anno primo regnante gloriosissimo rege Lothario, .VIII. idus martii, indictione .XIII.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook