958, 9 février. — Compiègne.
Lothaire, à la prière de la reine Gerberge, concède à l'abbé Pons le monastère de Saint-Michel de Cuxa, dont il confirme les possessions.
A. Original perdu.
B. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 9, fol. 29, d'après le Cartulaire mineur de Saint-Michel de Cuxa de Vincent Pisani, fol. 210.
C. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 107, fol. 383, d'après le même cartulaire que B.
D. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 117, fol. 112 v°, d'après le Cartulaire majeur de Saint-Michel de Cuxa, fol. 19.
E. Copie du xviie s., ibid., fol. 253 v° (la suite au fol. 251, puis au fol. 250), d'après le même cartulaire que D.
F. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 17674, fol. 62, peut-être d'après a.
G. Copie incomplète du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 9, fol. 49, probablement d'après a.
H. Copie incomplète du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 9, fol. 53, d'après a.
a. D'Achery, Spicilegium, 1re éd., t. VIII, p. 357; 2e éd. (in-fol.), t. III, p. 375, probablement d'après le Cartulaire majeur.
b. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 620, n° vii, d'après a.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 428.
Indiqué : Böhmer, Regesta, t. I, p. 192, n° 2033.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Lotharius, gratia Dei rex. Si fidelium nostrorum justis petitionibus nostrae serenitatis [aures] accomodamus, praedecessorum nostrorum regum consuetudines obtinemus. Quapropter notum sit sanctae Dei ecclesiae nostrorumque fidelium tam praesentium quam futurorum industriae quod domina mea mater reginaque Girberga, per consensum nostrorum fidelium tam praesentium quamque futurorum, imperiali monitu accedens, ut quasdam res, scilicet monasterium in honore sancti Michaelis sive sancti Germani, cuidam abbati ipsius loci largiremus, nomine Poncius, nostram impulit mentem. Cui aeque monitiones, uti dignum est, obedientes, pro remedio animae nostrae ejusque placido audivimus affectu. Qua de re constat nominatim terra supradictorum sanctorum, Michaelis scilicet Germanique, in valle Confluenti, in locum Coxano. Habet autem jam dictum monasterium sibi vicinas ecclesias subditas in honore sancti Fructuosi sive sancti Martini cum parrochiis quae ad eas pertinent sive alodibus, quae habet terminus de uno latere ripam Merdarii, de alio in charro Clarinensi, de tertio montem Caningonem, de quarto montem Flamidinum, de quinto ipsae turres Betses, de sexto montem Bovarium, de septimo usque ipsam stratam franciscam et Petramfictam; et villam Clerano cum ecclesia et decimis et terminis et finibus suis, et villam Castellano cum ecclesia sancti Andreae cum decimis et terminis et finibus suis, sicut in hac scriptura resonat quod fecit Suniefridus comes sancto Michaeli sive sancto Germano, et vallem Leco cum ecclesia sancti Salvatoris et habet terminum de uno latere ipsam portellam, de alia ipsam stelam, de tertia montem Stavellum, de quarta montem Caprarium, de quinta Labum Convivium, de sexta montem Cogollem, de septima villam Senariam; et villam Arbuciolam cum domibus et terris cultis et incultis, vineis, pratis, silvis, pascuis, aquis aquarumve decursibus, exitibus et regressibus et planitiolas sive terrades atque quoddarium, sicut Longobardus tenebat ante diem obitus sui, et villa Torrente cum terminis et finibus suis, et villa Tarasago cum terminis et finibus suis in eadem valle, in villa nuncupante Fouliano sive Saurra, et iterum in Vernedo sive in Foliolos et in plurimis aliis locis, domibus, terris cultis et incultis, vineis, silvis, pratis, pascuis, aquis aquarumque decursibus, exitibus et regressibus, et in loco qui dicitur Inforcadus ipsa ecclesia cum decimis et primiciis; et in alio loco qui dicitur Laguna cum ecclesia et decimis et terminis et finibus suis, sicut in ipsa scriptura resonat quod dedit Suniefredus comes [ecclesiae] sancti Michaeli et sancti Germani, ipsum alodum [qui] habet terminos de una parte pontum novum, de alia ad ipsos molendinos ad Aqua Tebeda, de tertia ipsa archa, de quarta ad ipsas cales, de quinta a flumine Tede usque ad Oleta; et in alio loco, ecclesia sancti Thomae cum terminis et finibus suis, Albareto cum finibus suis, Intervalles cum terminis et finibus suis et villa Lare cum ecclesia, cum terminis et finibus suis, Talazo cum finibus suis, Mazunculas cum finibus suis, Canavellas cum terris, vineis et finibus suis et ipsum alodum de Vallemagna, ipsa villa cum ecclesia, qui habet terminus de unam partem villa Leboraria, de alia ipso collo de Leboraria, de tertia parte ipsas Agulias, de quarta parte ad Eramala, de quinta in monte Canigone, de sexta ad ipsa Capraria, de septima ad Arbore Formoso, de octava a gurgo Anfrilego; in comitatu Sardaniense, in loco qui dicitur Tollone cum domibus et terris et terminibus et finibus suis; in Baltarga, ecclesia sancti Andreae cum decimis et terris et vineis; in Tartaria, ecclesia cum decimis et terris et vineis, sicut in ipsa scriptura resonat quod fecit Scluva ad [ecclesiam] sancti Michaelis et sancti Germani; in Sagane, ecclesia sanctae Eugeniae cum decimis et primiciis; in Voluir, ecclesia sanctae Ceciliae cum decimis et primiciis et cum ipso poio, et habet terminus uno latere flumen Segure, de alia in terminio de Sagana, de tertia in Fontannaria sive in terminio de villa Euviles, de quarta ecclesia sancti Martini; et in Ventoiola, ecclesia cum decimis et primiciis; et in villa quae dicitur Evei domibus cum ipso alodo Adelildis, sicut in ipsa scriptura resonat, quem ipsa dedit [ecclesiae] sancti Michaelis et sancti Germani; et ipsum alodum Aragoliza habet terminus de una parte flumen Araone, de alia strata quae pergit ubique, de tertia rivolum quae decurrit de villa Uri et ultra ipsum rivolum ipsa insula cum ipso prato, de quarta in villa Euvegio; et in pago quae dicitur Fonelietensis, in loco ubi habetur ecclesia in honore sanctae Crucis, cum ipsum Arduum montem, cum ecclesia sancti Laurentii et ceteris aliis ecclesiis cum decimis et primiciis earum et cum ipso alode, quae habet terminus de una parte Buscertedo, de alia fonte Cuberta, de tertia ad ipsa Vuardiola, de quarta Caucano, de quinta Aquas Bonas, de sexta Toliano, de septima fonte Merdosa, de octava in Gurgulante, de nona a Plaido Lupino, de decima ipsas scales, undecima in Vergellia, duodecima a fonte Salvanore, .XIII. a Tribio, quarta decima a Roca Rogia, .XV. a campo Gerigo, .XVI. Lindinolas; et in comitatu Bergitanensi, in loco qui dicitur Spugiola, ecclesia sancti Clementis cum decimis et primiciis, cum domibus et terris scilicet ac vineis, sicut Suniarius comes detinebat ante diem obitus sui. Quae omnia supra memorata et alia quae in aliis pagis, videlicet in Sardaniensi, Foliolatensi, in Bergedano, in Roselionense, in Valle Asperi vel in ceteris comitatibus quos hodie retinent vel, Deo propiciante, adquirere potuerint per scripturas emptionis vel donationis sive commutationis aut per qualicumque voce habere dinoscuntur, sicut in illorum privilegio et in cartis eorum continetur, cum omni earum rerum integritate. Et ut hoc firmius stabiliusque retineant sine omni contradictione, hoc praeceptum exinde fieri jussimus et anulo nostro insigniri.
Signum domni Lotharii (monogramma) gloriosissimi regis.
Gezo notarius ad vicem domni Artaldi, archiepiscopi summique cancellarii, recognovit.
Datum .V.° idus februarii, regnante gloriosissimo Lothario .IIII.to anno, indictione .II.a Actum in Compendiaco palacio. Feliciter. Amen.