981, 9 juillet. — Laon.
Lothaire, à la prière de Guifré, duc de Roussillon, confirme au monastère de Saint-Genis-des-Fontaines, récemment reconstruit, ses possessions sises en Roussillon, Conflent et Besalu.
A. Original perdu.
B. Extrait du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 117, fol. 80 v°, d'après le Cartulaire de l'église d'Elne aujourd'hui détruit ou égaré.
C. Copie incomplète du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 12, fol. 191, d'après a.
D. Autre copie incomplète du xviiie s., ibid., fol. 187, d'après a.
a. Marca, Marca Hispanica, Appendix, col. 925, «ex archivo hujus monasterii».
b. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 646, n° xxxvi, d'après a.
Indiqué : Mabillon, Annales ordinis S. Benedicti, XLVIII, 82, t. III, p. 654, et XLIX, 6, t. IV, p. 5.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 464.
Indiqué : Böhmer, Regesta, t. I, p. 195, n° 2057.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis, Patris et Filii et Spiritus Sancti. Lotharius, superna annuente clementia Francorum rex augustus. Quoniam quidem a praedecessoribus nostris excellentissimae memoriae, Francorum imperatoribus atque regibus, sanctam Dei ecclesiam, per orbem terrarum longe lateque diffusam, semper venerari ac exaltari in omnibus haud ignoramus, oportet nos etiam eorum per omnia imitari honores et actus, quo ad illam patriam, qua illi ecclesiam honorando sanctam pervenerunt, nos etiam subsequi mereamur. Quapropter notum esse volumus omnibus sanctae Dei ecclesiae fidelibus tam praesentibus quam futuris quemadmodum domnus Goifredus, dux Rossilionensis pagi, litteram transmiserit ad nostram clementiam, humiliter obsecrans quatenus res ad monasterium sancti Genesii, quod olim a paganis destructum fuit et nunc, Dei protegente misericordia, reaedificatum est et vocatur Fontanis, pertinentes, cum his rebus quas ipse aliique Deo devoti ad jamdictum coenobium tradiderunt, nostrae auctoritatis privilegio firmaremus, praesentibus tam episcopis quam abbatibus atque regni Francorum proceribus. Quod et fecimus secundum ipsius petitionem, praesente nostra dilectissima conjuge Hemma. Est autem initium ipsius monasterii in via vallis Aspiranae quae pergit ad castrum Vultrarium et venit per semitarium quod tendit ad Torrentem villam et pergit ad coenobium sancti Andreae et per campum quod fuit quondam Franconis proficisciturque per viam quae discurrit de sancto Genesio et vadit ad coenobium sancti Andreae et per ipsam viam intrat in alteram viam quae venit de sancto Genesio et tendit in villa Elena et in rivo Tamiano et usque in viam quae venit de Tamiano et pergit ad sanctum Martinum usque in rivo Merdentione. Discurrit quoque per Amendam, quae est in termino villae Cabaneae, et per rivum ibi adjacentem usque in viam quae descendit ad Ebrulliano et tendit ad supradictum coenobium sancti Genesii; proficiscitur quoque per viam quae venit de Ortafano et pervenit usque in rivum qui venit de Villalonga vel usque ad pogium qui vocatur Rodonellus et exinde usque ad fontem Albella pergit necnon per serram dicti pogii usque ad viam quae vadit de Villalonga ad coenobium supra nominatum sancti Genesii et tendit usque in viam vallis Aspiranae. Pertinet quoque ad supradictam villam sancti Petri, quae est juxta villam Argelariam, cujus finis descendit ad ipsam Lenam, quae ibi est, et pergit per terram dictae Lenae usque ad pogium qui vocatur Vigia et usque ad pogium qui vocatur Pera et de flumine qui dicitur Bassa usque in flumen maris et pergit per ipsam serram maris usque in rivo Rafanario qui intrat in eodem mare et usque ad serram partitam et exinde ascendit per ipsum rivum usque ad Maloprusum et ascendit ad pogium Calbanum et venit usque ad Guardiam et usque ad Curco Curbo et per serram ipsius pergit usque ad Balneum et tendit per eandem serram usque ad supradictam Lenam. Pertinet etiam ad dictum coenobium cella sancti Johannis cum adjacenti stagno, qui incipit ad serram partitam in via quae venit de vico Lenae et vadit ad Balneum..… aliam viam quae vadit de Bruliano ad villam Mulacam..… semitarium qui venit de Mediana et pergit inter vineas de villa Mulaca et malleola sancti Genesii vel in via publica quae venit de villa Mulaca ad vicum..… per viam jamdictam ad sacellum de Darnago vel in terram Adroarii quondam judicis et tendit per ipsam serram sicuti aquae vergunt contra jamdictum stagnum et usque ad serram partitam et cella sancti Laurentii ad praedictum locum qui dividit inter villam Rocas in villa Torrentis. Et incipit finis ipsius ecclesiae per portellas et descendit cum ipso minario per traginam et per ipsam serram quomodo aquae vergunt ad ipsam viam quae venit de Rocas et inde pergit per eandem viam vel ipsas vineas ad comam vel ad ipsam traginam, quae descendit de cacumine montis ad ipsas sepulturas, et villam Rocas et in villa Torrentis superiore vel subteriore et in villa Taniano vel in villa Sunereda et in villa Argileriis et in Villalonga et in Villanova et in villa Molaria et in villa Balneolis et in villa Mulaca et in villa Forcas et in villa Tapias et in villa Bages et in villa Rubiano et in villa Hortafano et in villa Tacione superiore vel subteriore et in villa Tresmals et in villa Bonita et in Villalonga super flumen Tede et in villa Terrelias et in villa sancti Laurentii et in villa Montana et in villa Rara et in villa Cabannis et in villa Cussana. Omnia, quicquid in his villis et in cuncto Rossilionense pago sanctus Genesius habere dinoscitur in silvis, in pratis, in vineis, in aquis, in multuris et in salinis, secundum petitionem ducis Goifredi, eidem loco habenda atque tenenda testimonio nostrae auctoritatis corroboramus, cum his quae sunt in comitatu Confluentis, cella videlicet sancti Martini cum alode, terris et culturis et cella sancti Cucufatis cum terminis et finibus suis et in villa Ascaione et in villa Purciana et in villa Suaniis et in villa Evola et in villa Fauliaria et in villa Arriana et in villa Asperi et in locum qui dicitur Vallis Magna et ….. Alane et in Corros Albos et in villare Acmarti….. Aulmae vel in Rassago vel in Rosa vel in Torosa et in cella sancti Stephani, in comitatu Bisuldunense sita, cum terminis et finibus suis, cum alodo qui fuit Rivolardi et Giscafredi, qui est in Arrenaria, et cellam sancti Martini et sancti Andreae, qui sunt in loco qui dicitur Catafabricae, cum terminis et finibus suis. Omnia haec quae hic sunt inserta, secundum petitionem carissimi ducis Goifredi cum stagno qui dicitur Alaiande, quem ipse dux eidem loco tribuit, et piscationes stagnorum..… ad proprium jure perpetuo perhabendum anuloque nostro subterfirmare decrevimus.
Actum Lauduno, civitate regia, anno incarnationis dominicae .DCCCCLXXXI., indictione .VIIII., sub die .VII. idus julii, regnante domno Lothario augusto serenissimo anno .XXVII., filio vero ejus domno Ludovico, adolescente egregio, anno .III.
Signum domni Lotharii….. Francorum regis et augusti.
Arnulfus cancellarius ad vicem domini Adalberonis, archiepiscopi summique cancellarii, recognovit et subscripsit.