962, 7 janvier. — Laon.

Lothaire, à la prière d'Arnoul, comte de Flandre et abbé du monastère de Saint-Bertin, renouvelle les diplômes par lesquels ses prédécesseurs avaient accordé audit monastère l'immunité et l'inaliénabilité de ses domaines.

Référence : Louis Halphen et Henry D'Arbois de Jubainville (éd.), Recueil des actes de Lothaire et de Louis V rois de France (954-987), Paris, 1908, no15.

A. Original autrefois conservé à l'abbaye de Saint-Bertin, layette sauvegarde, n° 27, perdu.

A′. Autre expédition autrefois conservée à l'abbaye de Saint-Bertin, boîte sauvegarde, n° 3, perdue.

B. Copie du xviiie s., par Dom Grenier, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 167, fol. 240, d'après A.

B′. Autre copie de Dom Grenier, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 9, fol. 172, d'après A.

B″. Autre copie de Dom Grenier, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 233, fol. 90, d'après A.

C. Copie de la fin du xviiie s., dans Dom Ch. Jos. Dewitte, Grand cartulaire de l'abbaye de Saint-Bertin, Bibliothèque de Saint-Omer, ms. 803, t. I, p. 81, n° 63, d'après A′.

D. Copie du xviiie s., par Dom Grenier, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 233, fol. 92, d'après A′.

E. Copie du milieu du xiie s., Bibliothèque de Boulogne, ms. 146 (ancien 721 de l'abbaye de Saint-Bertin), fol. 60, d'après Folcuin, Gesta abbatum Sithiensium, p. 284 (copie du xe s., faite d'après A′).

F. Copie du début du xvie s., par Dom Alard Tassart, Bibliothèque de Saint-Omer, ms. 750, p. 100, d'après la même source que E, avec la note: «Originales litteras vidi, 1512».

G. Copie de la fin du xviiie s., par Dom Ch. Jos. Dewitte, Bibliothèque de Saint-Omer, ms. 815, p. 301, d'après la même source que E.

H. Copie de la fin du xviiie s., collationnée en 1782 par Dom Ch. Jos. Dewitte, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 9, fol. 200 v°, d'après C.

I. Copie de l'an 1631, Bibliothèque de Saint-Omer, ms. 753, fol. 159 (ancien fol. 6), probablement d'après E.

J. Copie de l'an 1835, par C. Claude, Bibliothèque nationale, ms. lat. 9928, append. XI, d'après F.

a. Guérard, Cartulaire de l'abbaye de Saint-Bertin, p. 149, d'après I.

Indiqué : Wauters, Table chronologique, t. I, p. 368.

Indiqué : Haigneré, Chartes de Saint-Bertin, p. 20, n° 63.


In nomine sanctȩ et individuȩ Trinitatis. Hlotarius, divina ordinante providentia rex Francorum. Cum locis divino cultui mancipatis ob divinȩ servitutis amorem opem congruam ferimus, imperialem profecto morem decenter implemus et nobis ad eternȩ remunerationis prȩmia capessenda profuturum firma credulitate confidimus. Idcirco notum esse volumus omnibus fidelibus et nostris, prȩsentibus scilicet et futuris, quia venerabilis Arnulfus, marchio abbasque ex cenobio monasterii Sithiu, quod est situm in pago Tarvvanense, constructum in honore sanctȩ Dei genetricis semperque virginis Mariae et apostolorum beatorum Petri et Pauli, in quo corpora beatorum confessorum Audomari atque Bertini requiescunt, ubi etiam prȩsenti tempore prȩnominatus abbas auctore Deo prȩesse videtur, nostrȩ innotuit majestati qualiter jam dudum tempore prȩdecessores parentes nostri, reges videlicet Francorum, eidem monasterio regalibus privilegiis talem concessissent auctoritatem ut illud cum omnibus ad se pertinentibus sub perpetua eorum defensionis maneret securitate; sed pro firmitatis inditio postulaverunt ut, non solum, prȩdecessorum nostrorum regum morem sequentes, nostrȩ hujuscemodi auctoritatis prȩceptum erga ipsum monasterium tuitionis gratia fieri juberemus, sed etiam percenseremus ut omnes cellas et villas seu ceteras possessiones prȩdicti monasterii, quas in quibuslibet pagis et territoriis infra dictione imperii nostri consistunt, nullus prȩdecessorum nostrorum divideret aut in alios usus converteret et ut familia ejusdem monasterii nullis quibuslibet hominibus foderum daret et ut ea que a fidelibus recenti tempore concessa sunt nostra quoque auctoritate firmaremus, humiliter petierunt. Quorum petitionibus libenter adquievimus et ita in omnibus concedimus atque per prȩceptum confirmamus, fiscum videlicet Merke cum omnibus appenditiis, quem inclytus markisus Arnolfus, noster fidelissimus, eidem loco sancto tradiderat, consentiente, imo rogante Attala, ejusdem conjuge nobilissima, tempore quo ipsa, feminarum prima, attentavit ingredi sancta ipsius monasterii limina; villam etiam Arakas dictam, quam isdem quoque victui fratrum adausit, in qua et alodem Everardi, illustris ejusdem loci advocati, quem post suum obitum ipsis tradidit fratribus recipiendum; monasterium quoque sancti Michaelis, Wachunvillare dictum, cum appenditiis suis; Petresse quoque aecclesiam prefati markisi traditione donatam. Hȩc omnia eidem sancto loco confirmamus regali auctoritate. Proinde hos nostros regales apices fieri jussimus, per quos successores nostros ammonemus ut, sicut predicto monasterio concessimus, ita illi ratum et stabile permanere permittant, ut nullam divisionem in monasteriis aut cellis vel villis seu ceteris possessionibus faciant aut facere permittant aut in alios usus retorqueant, sed ad hoc sancimus atque decernimus ut nullus judex publicus aut quislibet ex judiciaria potestate in ecclesias aut ceteras possessiones memorati monasterii, quas nunc possidet vel quȩ deinceps voluerit divina pietas augeri, ad causas judiciario more audiendas, vel fredum aut bannos exigendos, aut mansiones vel paratas faciendas, aut foderum exigendum, aut fidei jussores tollendos, aut homines ipsius monasterii distringendos, nec ullas redibitiones aut illicitas occasiones requirendas ullo umquam tempore ingredi audeat vel ea quȩ memorata sunt penitus exactare prȩsumat, sed liceat memorato abbati Ernulfo suisque successoribus res predicti monasterii cum omnibus fredis et bannis sive concessis sub nostra defensione quieto ordine possidere, quatinus ipsos servos Dei pro nobis ac pro stabilitate totius regni nostri a Deo nobis concessi jugiter Domini misericordiam exorare delectet. Et ut hȩc auctoritas nostris futurisque temporibus, Domino protegente, valeat inconvulsa manere, manu propria eam firmavimus et anuli nostri impressione assignari jussimus.

Signum (monogramma) Hlotharii gloriosissimi Francorum regis.

Gezo cancellarius recognovit.

(Locus sigilli.)

Datum septimo idus jenuarii, regnante domino Hlothario [ann]o .VIII., indictione .V. Actum Leuduni. Feliciter.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook