966, 7 février. — Laon.

Lothaire, à la prière de Richard, duc de Normandie, du pape Jean XIII et de l'archevêque de Rouen Hugue, confirme la réforme accomplie au monastère du Mont-Saint-Michel.

Référence : Louis Halphen et Henry D'Arbois de Jubainville (éd.), Recueil des actes de Lothaire et de Louis V rois de France (954-987), Paris, 1908, no24.

A. Original perdu.

B. Original prétendu, interpolé. Parchemin. Hauteur moyenne: 535 mm.; largeur moyenne: 577 mm. Archives départementales de la Manche, H 14977, d'après A.

C. Original prétendu ou copie du xie s., incomplet. Parchemin. Hauteur: 522 mm.; largeur: 678 mm. Archives départementales de la Manche, H 14978, d'après A.

D. Copie du xiie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 14832, fol. 177, d'après une copie dérivant de C.

E. Copie de la fin du xiie s., dans le Livre vert du Mont-Saint-Michel, Bibliothèque d'Avranches, ms. 210, fol. 18 v° (anc. fol. 14 v°), d'après la même source que D.

F. Copie du xiie s. Parchemin. Hauteur: 210 mm.; largeur: 356 mm. Archives départementales de la Manche, H 14979, d'après la même source que D.

G. Copie du 21 décembre 1523, dans un vidimus original de Jehan Danneville, lieutenant général du bailli de Cotentin. Parchemin autrefois scellé sur double queue. Archives départementales de la Manche, H 14980, d'après B.

H. Copie de l'an 1638, dans Dom Huynes, Histoire du Mont-Saint-Michel (1re rédaction), Bibliothèque nationale, ms. fr. 18948, fol. 131, d'après E.

H′. Copie de l'an 1640, dans la 2e rédaction de Dom Huynes, Histoire du Mont-Saint-Michel, Bibliothèque nationale, ms. fr. 18947, fol. 116 v°, d'après E ou H.

I. Copie de l'an 1648, dans Dom Thomas le Roy, Histoire du Mont-Saint-Michel, Bibliothèque nationale, ms. fr. 18950, p. 6, d'après C.

J. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 13818, fol. 428, d'après C.

K. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ibid., fol. 439, d'après E.

L. Copie du xviiie s., faite pour Gaignières, Bibliothèque nationale, ms. lat. 5430A, fol. 276 v°, d'après B.

M. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, ms. fr. 18949, p. 398, probablement d'après E.

N. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 10, fol. 49, d'après L.

O. Copie authentique du 8 janvier 1750, Archives départementales de la Manche, H 14981, d'après G.

a. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 629, n° xviii, d'après H.

b. E. de Robillard de Beaurepaire, dans les Mémoires de la Société des antiquaires de Normandie, t. XXIX (1877), p. 872, d'après E.

Indiqué : Annales Montis S. Michaelis (xiie s.), éd. Léopold Delisle, à la suite de la Chron. de Robert de Torigni, t. II, p. 217.

Indiqué : Chronic. Montis S. Michaelis (xiie s.), ibid., p. 235.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 441.


(Chrismon.) In nomine sancte et individue Trinitatis. Lotharius, gratia Dei rex. Si ea quȩ predecessores nostri, divina dignatione inluminati et piis ammonitionibus servorum Dei instigati, pro utilitatibus aeclesiarum et servorum Dei necessitatibus supplendis statuere decreverunt nostris confirmamus edictis, regiam exercemus consuetudinem et hoc nobis ad presentem vitam felicius peragendam et ad futuram capessendam profuturum procul dubio confidimus. Iccirco notum sit omnibus fidelibus nostris, presentibus scilicet atque futuris, quendam esse locum, Montem Sancti Michaelis dictum, situm in maris pelago, quem modernis diebus, amore ductus regis aeterni, Richardus, Nortmannorum marchisus, cum auctoritate domni Johannis, sanctae Romanae sedis papȩ, restauravit in melius, inibi aggregans monachorum coetum divinarum legum sanctionibus jugiter inherentium. Pro cujus perpetuo roboramine atque stabilitate, domni prefati papae necnon et memorati marchisi atque Hugonis, sanctae Rotomagensis aeclesiae archiepiscopi, ad cujus diocesim pertinet jamdictus locus, nostras devenit ad aures petitio id ipsum nostro perpetuo manendum roborare fulcimine. Quorum rato decreto nostra excellentia hilaris reddita ac eorum voluntati aurem accomodantes, veluti postulaverant fieri adjudicavimus: unde regali auctoritate et indulgentia per hoc preceptum nostrae confirmationis stabili jure eundem locum in eodem quo nunc pollet ordine, videlicet monachili, permanere concedimus omni tempore aevi, precipientes regia potestate ut nemo successorum nostrorum regum neque quislibet ejusdem regni marchisus neque qui in sancta Rotomagensi aeclesia presul per subvenientia tempora successerit quod nostro roboratum est inviolabili decreto infringere audeat, quatinus inibi Deo servientes ac divini servitii cultores libere Deo serviant et pro nobis ac totius regni nobis a Deo collati conservatione exorare queant. Et hoc preceptum, quod ob amorem omnipotentis Dei et remedium anime nostrae roboravimus, ut firmiorem obtineat vigorem, manus nostrae conscriptione subter firmavimus et de anulo nostro sigillari jussimus.

Signum domni gloriosissimi Lotharii regis. (Monogramma.)

Getzo cancellarius ad vicem domni Odelrici archiepiscopi recognovit et suscripsit.

(Locus sigilli.)

(Notæ: Odal[ri]cus episcopus ambasciavit.)

Datum .VII. idus februarii, regnante domno Lothario anno .XII., indiccione .VIIII. Actum Lauduni. Feliciter.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook