974. — Compiègne.

Lothaire, à la prière de Richard, abbé du monastère de Saint-Benoît-sur-Loire, confirme audit monastère l'immunité et la liberté des élections abbatiales, qui lui ont été accordées par l'empereur Louis (le Pieux).

Référence : Louis Halphen et Henry D'Arbois de Jubainville (éd.), Recueil des actes de Lothaire et de Louis V rois de France (954-987), Paris, 1908, no34.

A. Original perdu.

B. Copie de l'an 1672, dans le Cartulaire 2 de Saint-Benoît-sur-Loire, fol. 295 v°, n° 239, Archives départementales du Loiret, H 1, n° 2, d'après un cartulaire de Saint-Benoît-sur-Loire, du xive ou du xve s.

C. Copie du xviiie s., dans Dom Chazal, Historia monasterii Floriacensis, t. I, Bibliothèque d'Orléans, ms. 490 (ancien 270 bis), p. 199, d'après le même cartulaire que B.

D. Copie de l'an 1681, dans Dom Jandot, Apparatus chronologici sive collectanea ad historiam universalem monasterii S. Benedicti Floriacensis, ms. de la Bibliothèque Jarry, à Orléans, p. 186, d'après le même cartulaire que B.

E. Copie du 4 mars 1659, faite par Pierre Busson pour Dom Placide Bertheau, Bibliothèque nationale, ms. lat. 12670, fol. 265, d'après le même cartulaire que B.

F. Copie partielle de l'an 1682, dans Dom Estiennot, Antiquitates in dioecesi Aurelianensi Benedictinae, Bibliothèque nationale, ms. lat. 12739, p. 343.

G. Extrait du xviiie s., dans le Cartulaire 1 de Saint-Benoît-sur-Loire, p. 149, n° 242, Archives départementales du Loiret, H 1, n° 1, d'après un ancien cartulaire.

a. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 636, n° xxv, d'après E.

b. Prou et Vidier, Recueil des chartes de l'abbaye de Saint-Benoît-sur-Loire, t. I, p. 147, n° lx, édition partielle, d'après BCDEFG.

Indiqué : Mabillon, Annales ordinis S. Benedicti, XLVIII, 5, t. III, p. 628.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 453.

Indiqué : Böhmer, Regesta, t. I, p. 194, n° 2048.


In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Lotharius, divina propitiante clementia Francorum rex. Cum pravorum hominum moribus jam sub fine saeculi sancta Dei ecclesia gravius premitur, nobis, quibus regni imperium caelesti providentia committitur, instare vigilantius oportet, ne nostri Jesu sponsa, pia videlicet Ecclesia, a nostris patribus exaltata, suae dignitatis detrimentum patiatur, si supernae gratiae munificentia nostrae majestatis imperium muniri volumus et ad illam aeternitatis dignitatem tendimus. Unde justis servorum Dei petitionibus divini cultus amore faventes, notum esse volumus omnibus episcopis, abbatibus, ducibus, comitibus, vicariis, centenariis, teloneariis, actionariis vel omnibus rem publicam administrantibus seu caeteris sanctae Dei ecclesiae fidelibus et nostris tam praesentibus quam futuris quia venerabilis vir Richardus, abba ex monasterio Floriacensi, quod est constructum in honore sanctae Mariae et sancti Petri, principis apostolorum, sanctique Benedicti confessoris, ubi ipse beatus Benedictus corpore requiescit, in pago Aurelianensi, super fluvium Ligeris, detulit nobis autoritatis praeceptionem, avi videlicet nostri Hludovvici piissimi augusti, in qua erat insertum quod sive ipse sive antecessores ejus, omnes videlicet Francorum reges, praefatum monasterium cum rebus et hominibus ad se pertinentibus et aspicientibus sub tuitione et deffensione sua habuissent et eorum immunitatibus autoritatum a judiciariae potestatis inquietudine semper deffensum et munitum fuisset. Ob rei tamen firmitatem, postulavit nobis praefatus abbas ut in amore Dei et reverentia beatissimae virginis Mariae, sancti Petri et sancti Benedicti, paternum ac praedecessorum nostrorum morem sequentes, immunitatis nostrae praeceptum circa ipsum sanctum locum fieri censeremus. Cujus petitioni assensum praebuimus et hoc nostrae autoritatis praeceptum circa ipsum sanctum locum fieri decrevimus, per quod praecipimus atque jubemus ut nullus judex publicus vel quilibet ex judiciaria potestate supradictorum honorum, videlicet episcopus, abbas, dux, comes, vicecomes, vicarius, telonearius vel quilibet rei publicae actionarius in ecclesias vel agros, villas seu reliquas possessiones, quas in quibuslibet pagis aut territoriis infra ditionem imperii nostri juste et legaliter possident, vel quae deinceps in jure ipsius sancti loci voluerit divina pietas augeri, ad causas audiendas, vel freda exigenda, aut mansiones vel paratas faciendas, aut fidejussores tollendos, aut homines, colonos sive ingenuos vel super terram potestatis ipsius monasterii aliquo modo commanentes, distringendos nec ullas redibitiones aut illicitas occasiones requirendas nostris et futuris temporibus ingredi audeat vel ea quae supra memorata sunt penitus exigere praesumat, sed liceat memorato abbati suisque successoribus res praedicti monasterii sub immunitatis nostrae deffensione quieto ordine possidere. Et quando quidem divina vocatione supradictus abbas vel successores ejus de hac luce migraverint, quamdiu ipsi monachi inter se tales inveniri potuerint qui ipsam congregationem secundum regulam sancti Benedicti regere valeant, per hanc nostram autoritatem et consensum licentiam habeant abbates eligendi, quatenus ipsos monachos, qui ibidem Deo famulari videntur, pro nobis et conjuge proleque nostra atque stabilitate totius regni nostri nobis a Domino commissi atque conservandi jugiter Domini misericordiam exorare delectet. Et quidquid de rebus praefati monasterii fiscus exigere poterat praefato monasterio ejusque congregationi ibidem Deo famulanti concessimus, ut eis ad Dei servitium peragendum augmentum vel supplementum fiat. Et ut haec autoritas nostris futurisque temporibus, Domino protegente, valeat inconvulsa manere, eam manu propria subter firmavimus et anuli nostri impressione subter sigillari jussimus.

Actum Compendio, palatio regis, anno dominicae incarnationis .DCCCCLXXIIII., anno .XXI. regnante Lothario gloriosissimo rege.

Signum Lotharii (monogramma) gloriosissimi regis.

Ego Adalbero, regius notarius, ad vicem domini Adalberonis, Remorum archiepiscopi et summi cancellarii, recognovi.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook