878, 31 mai. — Tours.

Louis le Bègue, à la prière de Hugues l'Abbé, donne en pleine propriété à son fidèle le moine Widradus huit manses et une chapelle dédiée à saint Pierre, le tout situé en Boulenois sur le territoire des « villae » de Meures et d'Ormoy, pour l'achèvement d'un établissement que Widradus avait commencé d'édifier à ses frais en l'honneur de saint Flavien.

Référence : Félix Grat, Jacques de Font-Réaulx, Georges Tessier et Robert-Henri Bautier (éd.), Recueil des Actes de Louis II le Bègue, Louis III et Carloman II, rois de France (877-884), Paris, 1978, no11.

A. Original. Parchemin autrefois scellé. Hauteur 540 mm. à gauche, 529 mm. à droite ; largeur, 539 mm. en haut, 518 mm. en bas. Archives de la Côte-d'Or, 1 H 11, n° 6 (fonds de Saint-Bénigne de Dijon).

B. Copie figurée du xviiie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 9089, fol. 56 (dessin du sceau), d'après A.

C. Copie de la fin du xviie s., Bibliothèque royale de Bruxelles, ms. 8053-8058, non folioté, d'après A.

D. Copie du xviie s., par Jean Bouhier, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17080, fol. 15, d'après A (dessin du sceau).

E. Copie du xviiie s., Archives de la Côte-d'Or, 1 H 12, n° 6, d'après A.

F. Copie du xviie s., exécutée pour Mabillon, Bibliothèque nationale, ms. lat. 12662 (Monasticon benedictinum, t. V), fol. 238, d'après A.

G. Copie du xviie s., par André Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 39, fol. 137, « extrait du cartulaire du prieuré d'Ormoy » (sic).

H. Copie de la fin du xviie s., exécutée pour Gaignières, Bibliothèque nationale, ms. lat. 17048, p. 484, « ex cartulario Sti Benigni Divionensis ».

a. Mabillon, De re diplomatica, p. 546, « ex autographo S. Benigni », d'après A.

b. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 402, n° VI, d'après a.

Fac-similé : de l'original : Lot, Lauer et Tessier, Diplomata Karolinorum, V, pl. xxx.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 314.

Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 1834.

Indiqué : Grat, Catalogue, n° 8.

Indiqué : G. Chevrier et M. Chaume, Chartes et documents de Saint-Bénigne de Dijon, p. xxxix, n° 106.

L'établissement construit par Widradus en l'honneur de saint Flavien fut remis en 1030 par Aimon, comte de Boulenois, à Guillaume dit de Volpiano, abbé de Saint-Bénigne, pour être réformé, « quatinus locum quendam a predecessoribus meis in honore Dei genitricis sanctique Flaviani constructum, in quo olim ordo regularis floruerat, set malorum pravitate hominum deperierat, gubernandum susciperet ordinemque in eo monasticum repararet » (Chevrier et Chaume, II, p. 78-79, n° 295). Situé à Sexfontaines (Haute-Marne, arr. Chaumont, con Juzennecourt), le monastère fondé par Widradus devint dès lors un prieuré dépendant de Saint-Bénigne et connu sous le nom de prieuré Notre-Dame de Sexfontaines. Ainsi s'explique la présence du diplôme de Louis le Bègue dans les archives de Saint-Bénigne. Quatre ans après l'abandon consenti par Aimon à Guillaume de Volpiano, l'évêque de Langres, à la prière du même Aimon, restituait l'église Saint-Pierre de Meures dont il est question dans le diplôme de Louis le Bègue, « ecclesiam sancti Petri, sitam in villa Mora, monasterio cognomento Pulchrada vel Saxonisfontanę, quę olim ejusdem loci genetricis Dei Mariae fuerat, sed beneficii gratia cum ceteris rebus ablata » (Chevrier et Chaume, II, p. 94-95, n° 314).


(Chrismon) In nomini Domini Dei aeterni et Salvatoris nostri Jhesu Christi. Hludowicus misericordia Dei rex. Si locis divino cultui mancipatis beneficia largimur oportuna, id nobis procul dubio [2] ad praesentem vitam facilius transigendam et ad aeternam felicius capessendam prodesse confidimus. Quocirca noverit omnium fidelium sanctae Dei Ecclesiae nostrorumque, tam praesentium quam [3] et futurorum, sollertia quia, suggestione fidelis nostri Hugonis scilicet gloriosi abbatis, quasdam res, ob amorem Domini nostri Jhesu Christi seu pro remedio domni genitoris nostri piae memoriae animae [4] Karoli imperatoris ac genitricis nostrae gloriosae reginae Irmindrudis vel nostrae, cuidam fideli nostro Widrado, scilicet monacho, ad construendum locum sancti Flaviani quem ipse [5] ex propriis rebus aedificare coepit, contulimus et per praeceptum in proprium firmavimus : quae res sunt sitae in pago Bononiense, id est inter villam quae dicitur [6] Moram et Ulmetum mansos VIII et cappellam I quae est in honore sancti Petri dicata cum mancipiis utriusque sexus ad eosdem mansos pertinentibus vel aspicientibus. [7] Unde altitudinis nostrae praeceptum hoc fieri ipsique dari jussimus, per quod precipimus ut teneat easdem res cum terris cultis et incultis, silvis, pratis, pascuis, aquis aquarumve [8] decursibus, exitibus et regressibus et omnibus legitimis exterminationibus, necnon et mancipiis utriusque sexus desuper commanentibus vel ibidem aspicientibus et, sicut dictum [9] est, totum et ad [in]tegrum praefato fideli nostro Widrado monacho, ad praefatum locum sancti Flaviani construendum, in proprium concedimus et de nostro jure in jus ac [10] dominationem illius sollempni deliberatione transferimus, eo videlicet modo et tenore ut quicquid ad utilitatem praedicti loci sancti Flaviani de ipsis rebus ipse vel successores [11] ipsius facere decreverint, libero in omnibus potiantur arbitrio faciendi, nemine inquietante aut aliquod censum de eis exigente. [12] Ut autem haec nostrae munificentiae auctoritas firmam et inprevaricabilem semper in Dei nomine obtineat firmitatis vigorem, manu propria subter eam firmavimus [13] et anuli nostri impressione insigniri jussimus.

[14] Signum Hludowici (Monogramma) gloriosissimi regis. (Chrismon) Vulfardus notarius ad vicem Gozleni recognovit et s. (Signum recognitionis in quo notae : et subscripsit.) (Locus sigilli.)

[15] Datum II kl. junii, indictione XI, anno I regni domni Hludowici gloriosissimi regis. Actum Turonis civitate. In Dei nomine feliciter. Amen, (Nota : Amen.)


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook