944, 4 mars. — «Burione villa».

Louis IV, à la prière de l'abbé Adacius, concède l'immunité au monastère de Tulle, sis au comté de Limoges, sur la Corrèze, déclare le prendre sous sa protection et assure aux moines la libre élection de leur abbé.

Référence : Philippe Lauer et Maurice Prou (éd.), Recueil des actes de Louis IV, roi de France (936-954), Paris, 1914, no22.

A. Original perdu.

B. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. lat. 12780, fol. 72, «e veteri codice diocesis Tutelensis».

C. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 252, fol. 7, d'après un cartulaire perdu, fol. 16.

D. Copie du xviie s., Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 252, fol. 201.

a. La Tour, Institutiones Tutelensis ecclesiæ (2e éd., Toulouse, 1636), p. 115.

b. Baluze, Historia Tutelensis, col. 367.

c. Recueil des historiens de la France, t. IX, p. 599, n° xvii, d'après des «schedæ mss. bibliothecæ S. Germani a Pratis» (au 4 avril 944).

d. Champeval, Cartulaire de Tulle, dans Bulletin de la Société scientifique de la Corrèze, t. IX, p. 663, n° 16, d'après a.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. I, p. 410.

Indiqué : Böhmer, Regesta, n° 2011 (au 2 avril 944).


In nomine sanctæ et individuæ Trinitatis. Ludovicus divina clementia Francorum rex. Si erga loca divinis cultibus mancipata tuitionem regalem inferimus, hoc nobis ad æternam beatitudinem pertinere confidimus. Idcirco comperiat omnium fidelium nostrorum præsentium scilicet et futurorum industria quoniam adiens serenitatem nostram venerabilis abbas Adacius, deprecans nos quatenus circa monasterium Tutellense, ejus sollicitudini commissum, in comitatu Lemovicensi, supra fluvium Curresiæ situm, nostræ tuitionis ac confirmationis decretum fieri dignaremur. Cujus petitioni acquiescentes, nostræ præceptionis auctoritatem fieri non negavimus. Præcipientes ergo jubemus ut nullus judex publicus neque quilibet ex fidelibus sanctæ Dei ecclesiæ ac nostris in prædictum cœnobium, ecclesias aut loca, vel agros seu reliquas possessiones, quas moderno tempore juste et rationabiliter possidere videtur, et quidquid deinceps ob amorem Dei ibidem collatum fuerit, ad causas audiendas aut homines ipsius injuste distringendos ullo unquam tempore ingredi audeat, seu aliquam contrarietatem inferre præsumat, sed et Deo in cœnobio eodem famulantes regulariter licentiam eligendi abbatem ex se obtineant et sub nostræ ditionis tuitione manentes pro nobis et conjuge proleque nostra seu pro stabilitate totius ecclesiæ Dei misericordiam jugiter exorent. Et ut hæc auctoritas firmior habeatur et per futura tempora melius observetur, manu propria subter firmavimus et anuli impressione nostri subter adsignari jussimus.

Signum Ludovici gloriosi regis (Monogramma).

Rorico notarius ad vicem Gerunci archipræsulis relegit et subscripsit in Burione villa, .IIII. nonas martii, indictione prima, anno vero .VIII. regnante Ludovico rege.