1115 [fin mars-2 août]. — Paris (Palais royal).

Louis VI, à la prière de son fidèle Guillaume de Garlande, abandonne, pour le repos des âmes de ses parents et de ses prédécesseurs, aux moines de Notre-Dame-des-Champs [de Paris] le cens de six sous, qu'ils lui versaient chaque année à la Saint-Remi [1er octobre].

Référence : Jean Dufour et Robert-Henri Bautier (éd.), Recueil des actes de Louis VI roi de France (1108-1137). Vol. 1 : Actes antérieurs à l'avènement et 1108-1125, Paris, 1992, no102.

A. Original. Parchemin, autrefois scellé d'un sceau plaqué. Hauteur à gauche 410 mm, à droite 370 mm ; largeur 315 mm. Archives nationales, K 21B, n° 103.

B. Copie du xviiie siècle, par Gaignières, Bibliothèque nationale, lat. 54411 (cartulaire de Marmoutier), p. 479, d'après A.

C. Copie du xviiie siècle, par Dom de Tanes, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 47, fol. 195, d'après B.

D. Copie du xviiie siècle, par Dom Martène, dans son Histoire de l'abbaye de Marmoutier, Bibliothèque nationale, lat. 12879, fol. 36, d'après A.

a. M. Marrier, Monasterii regalis Sancti Martini de Campis Parisiensis, ordinis Cluniacensis, historia, Paris, 1636, p. 45, sans indication de source.

b. J. Tardif, Monuments historiques, n° 361, p. 206, d'après A.

c. R. de Lasteyrie, Cartulaire général de Paris, n° 170, p. 194, d'après A.

Indiqué : A. Luchaire, Institutions monarchiques, t. I, p. 93.

Indiqué : F. Gasparri, L'écriture des actes de Louis VI, n° 20.

Indiqué : É. Bournazel, Le gouvernement capétien, p. 15, n. 53 ; p. 17, n. 75 ; p. 149, n. 70.

Le cadre formel de ce diplôme est identique ou fort proche de celui de nombreux autres actes de Louis VI, notamment des nos 103 (pour Saint-Martin-des-Champs de Paris), 115 (pour Vézelay), 116 (pour Saint-Martin de Pontoise), 117 (pour Saint-Martin-des-Champs de Paris), 119 (pour Saint-Martin de Champeaux), 126 (pour Saint-Martin-des-Champs de Paris), 128 (pour Morigny).


In nomine sancte et individue Trinitatis.

[2] In Christi nomine. Ego Lucdovicus, Dei dispensante misericordia in regem Francorum sublimatus. Notum [3] fieri volo tam presentibus quam futuris quoniam presenciam nostram adiit donnus Willelmus de [4] Warlanda, fidelis noster, rogans ac obnixe deprecans quatinus, pro animarum patris mei et matris [5] mee predecessorumque nostrorum remedio, sex solidos, quos nobis unoquoque anno in festo beati Remigii [6] censualiter persolvebant monachi Beate Marie in Canpis, eidem ecclesie in perpetuum cundonaremus. [7] Cujus peticionem misericorditer amplexus, rememorans non solum quod teneo, quod possideo, verum etiam quod valeo [8] ex Dei solius misericordia habere et, quia ejus manus amplissima, ut idem in Evangelio testatur, centuplum [9] retribuet, supradictum censum eidem ecclesie dedi et cuncessi. Et ut hoc ratum et firmum permaneat [10] in sempiternum, presentem cartam nostri actoritate sigilli signatam et corroboratam fieri disposui, que [11] et hanc elemosinam nostram perfecte exponat et in munimentum stabilitatis perpetuo existat.

[12] Erant tunc temporis in palacio nostro quorum nomina subtitulata sunt et signa. Ꞩ. Anselli dapiferi. Ꞩ Hugonis cunstabularii. [13] Ꞩ Gisleberti buticularii. Ꞩ. Widonis camerarii. Testes adfuerunt Burcardus, Frogerius, Nivardus.

[14] Actum Parisius, in palacio nostro puplice, anno incarnati Verbi M° C° XV°, anno nostre cunsecracionis VII°, primo anno [15] cunsecracionis Adelaidis regine.

(Locus sigilli)  (Monogramma)

[16] Data per manum Stephani cancellarii.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook