1115 [fin mars-2 août]. — Orléans (Chapitre de Sainte-Croix).
Louis VI confirme l'abolition faite, à sa demande et en sa présence, par Jean, évêque d'Orléans, des mauvaises coutumes suivantes qui pesaient sur l'église de [Saint-Mesmin-de-]Micy au temps de ses prédécesseurs : réquisition (ou rachat), durant le Carême et l'Avent, de vivres excessifs ainsi que réquisition d'un sommier pour l'ost et les synodes ; exigence de pain et de vin pour les gens de l'évêque, lors du fauchage de ses prés, et du quart d'un mouton à la Sainte-Croix [3 mai].
A. Original perdu.
B. Copie du xviie siècle, par Baluze, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 78, fol. 99, « ex chartulario monasterii Sancti Maximini Miciacensis, carta 13 ».
C. Copie du xviie siècle, par Gaignières, Bibliothèque nationale, lat. 5420, p. 60, d'après un cartulaire de Saint-Mesmin.
D. Copie envoyée le 18 avril 1765 par Dom Gérou, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 47, fol. 187, « pris sur le cartulaire de S. Mesmin, fol. VII°, carta XXa ».
E. Copie du xviie siècle, par A. Duchesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 41, fol. 194, sous le titre : « Privilegium Ludovici regis de confirmatione et quittatione procurationis domini episcopi Aurelianensis et aliarum consuetudinum », sans indication de source.
F. Copie du xviiie siècle, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 47, fol. 50, d'après C.
a. M.-M. Lemarignier[-Claude-Moniot], Les cartulaires de Saint-Mesmin de Micy. Étude critique et essai de restitution (Thèse de l'École des chartes, 1937, dactyl.), p. 199, n° XLIII, d'après BCDE.
Indiqué : Bibliothèque municipale d'Orléans, ms. 488 (3942), fol. 58v.
Indiqué : Archives départementales du Loiret, J 1445, avec la référence : « Papier des privilèges [de Saint-Mesmin de Micy], fol. 2v ».
Indiqué : É. Bournazel, Le gouvernement capétien, p. 11, n. 24.
Un acte de Jean, évêque d'Orléans, de même teneur que le diplôme de Louis VI, fut donné le même jour, en présence de ce dernier. Nous croyons bon de l'éditer ici, car, dû au même rédacteur que le document royal, il possède avec lui de nombreux passages communs (imprimés en italique pour l'acte épiscopal et en petit texte pour l'acte royal) :
L'acte de Louis VI fut confirmé par Louis VII en 1175-1176.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Antiqua et authentica praedecessorum nostrorum nos ammonent, ut Ecclesiae Dei, ad cujus defensionem reges ordinati sumus et ad cujus perpetuam quietem modis omnibus intendere debemus, incessanter invigilemus juxta quod in psalmo legitur : « Beati qui custodiunt testimonia Dei et in toto corde exquirunt Eum » et in Evangelio : « Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam », « quoniam ipsi Deum videbunt ». Ego igitur Ludovicus, Dei dispensante misericordia in regem Francorum sublimatus, exemplis beatorum informari cupiens, universis sanctae matris Ecclesiae cultoribus, tam posteris quam et presentibus, praecipueque Aurelianensis ecclesiae pastoribus innotari volo quoniam multiplici ammonitione nostra, immo quorundam Dei fidelium intercessione, domnus Johannes Aurelianorum episcopus quasdam pravas exactiones in ecclesia Miciacensi a tempore quorundam praedecessorum suorum currentes, locum ipsum et ipsius loci habitatores intolerabiliter laedentes, remisit eisque finem dare disposuit. Hae vero sunt consuetudines dimissae : in Quadragesima autem et in Adventu Domini requirebat ibi superfluas comestiones vel earum redemptiones, in hostes et ad concilia equum summarium ; requirebant etiam servientes ejus in falcatione pratorum suorum panem et vinum, in festivitate Sanctae Crucis quartam partem arietis. Quae omnia, me praesente, cum multis et toto conventu suo in capitulo Santae Crucis residente, omnino dimisit. Et ne ulterius haec ab aliquo successorum suorum requirantur, eos qui hoc requirerent, ibidem excommunicavit. Unde ut hoc ratum et firmum permaneat in sempiternum, praesentem cartam nostri auctoritate sigilli firmatam et corroboratam fieri disposui, quae et praedictas exactiones a Johanne episcopo remissas et a nobis concessas exponat et in munimentum stabilitatis perpetuo existat. Data anno incarnati Verbi MCXV, regni nostri VII, Adelaidis reginae primo.