1085. — Étampes.
Philippe Ier donne à la Maison-Dieu d'Étampes-les-Vieilles, une terre d'un arpent, sise près du pont, avec les hôtes qui y sont établis, ladite terre et les hôtes libres de toute coutume vis-à-vis du roi et de ses officiers. Il donne en outre à la même Maison-Dieu l'eau coulant au long de la dite terre.
A. Original perdu.
B. Copie de la seconde moitié du xiiie s., dans le Cartulaire de Morigny, Bibliothèque nationale, ms. lat. 5648, fol. 9, n° vi, sous la rubrique : «Donatio Philippi, regis Francorum, de terra et aqua juxta pontem apud Veteres Stampas».
C. Copie du xviie s., par Du Chesne, Bibliothèque nationale, Collection Baluze, vol. 41, fol. 97, d'après B.
D. Copie du xviie s., faite pour Colbert, Bibliothèque nationale, ms. lat. 5439, 2e partie, p. 21, d'après B.
E. Copie partielle, du xviie s., Bibliothèque nationale, ms. fr. 16188, fol. 182, d'après B.
a. Fleureau, Les antiquitez de la ville et du duché d'Estampes, p. 465.
b. Menault, Morigny, son abbaye, sa chronique et son cartulaire, pièces justificatives, p. 38, d'après B.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. II, p. 212.
In nomine Domini. Philippus, Dei gratia Francorum rex. Notum fieri volumus fidelibus nostris quod de terra nostra, videlicet de dominio nostro, domui Domini Dei, que dicitur Receptaculo siquidem pauperum, apud Veteres Stampas juxta pontem, arpennum unum donavimus, ea ratione ut ipsa domus terram illam imperpetuum teneat et possideat solutam et quietam nec ullam deinceps redibitionem seu consuetudinem inde habeamus, nec nos nec ministeriales nostri. Precipimus autem et auctoritate regie majestatis inhibemus quod nullus prepositus noster nec ceteri ministeriales nostri nec alia quelibet persona de prefata terra quamlibet consuetudinem requirere seu capere nec in ipsa violentiam seu toltam facere presumant, excepto domus ipsius procuratore, qui de ea rationabiliter et juste disponat. Hospites autem qui in ipso arpenno conversantur, et conversaturos, ab omni consuetudine nostra, que de ipsa terra ab eis requiratur tam a nobis quam a ministerialibus nostris seu ab aliqua persona, nisi a prefato procuratore, solutos pro Deo clamamus et quietos. Quod si ad forum nostrum vendere vel emere venerint, nichil ab eis preter justam fori consuetudinem requiratur aut exigatur ; creditancias facere non cogantur. In locis nostris nulla eis violencia nec tolta fiat. Similiter autem eidem hospicio aquam juxta terram ipsam profluentem eodem jure donavimus solutam et quietam. Et ut hoc firmum permaneat, memoriale istud inde fieri et nostri nominis karactere et sigillo signari et corroborari precepimus. Ꞩ. Gervasii dapiferi. Ꞩ. Theobaldi constabularii. Ꞩ. Lancelini buticularii. Ꞩ. Galeranni camerarii. Actum Stampis, anno incarnati Verbi .M°.LXXX°.V°., anno regni nostri .X°XIIII°., Guillermo preposito Stampis. Gildebertus ad vicem Goisfridi, Parisiorum episcopi, cancellarii nostri, relegendo subscripsit.