1081-1085.
Philippe Ier confirme à l'abbesse et aux chanoines de Messines, la libre possession de leurs biens et établit une division de ces biens entre l'abbesse et les chanoines.
A. Original. Parchemin scellé. Hauteur, 560 mm. ; largeur, 420 mm. Archives de l'Institution royale de Messines, n° 3.
B. Copie du xiiie s., incomplète, s'arrêtant avec «Actum Furnis publice» (le feuillet suivant arraché), dans le Cartulaire latin de l'abbaye de Messines, fol. 8, Archives de l'Institution royale de Messines.
C. Copie notariée du xvie s., signée du notaire Hoybaut, mêmes Archives, d'après A.
D. Copie authentique du xviiie s., collationnée le 20 août 1716 par Philippe de Cöninck, greffier de la ville de Messines, mêmes Archives, d'après A.
E. Copie authentique, du xvie s., collationnée le 12 avril 1562 par le secrétaire de la ville de Messines, Archives Nationales, J 790, n° 1, «ex quodam registro in asseribus cooperto».
F. Traduction française du xive s., dans le Cartulaire français A de l'abbaye de Messines, fol. 7 v°, Archives de l'Institution royale de Messines.
G. Traduction française du xive s., dans le Cartulaire français B de l'abbaye de Messines, fol. 8, mêmes Archives.
a. Miræus, Codex donationum piarum, p. 188 ; Notitia ecclesiarum Belgii, p. 185 ; Miræi Opera diplomatica, éd. Foppens, t. I, p. 67.
b. F. Barnabé, Nostre-Dame de Messines ou l'antiquité déclarée de l'image, abbaye, pélerinage de Nostre-Dame de Messines, p. 38, d'après A.
c. Gallia christiana, t. V, instrumenta, col. 373, d'après a.
d. Diegerick, Inventaire analytique et chronologique des chartes et documents appartenant aux archives de l'ancienne abbaye de Messines, Codex diplomaticus, p. vi, n° 3, d'après A.
e. Prou, Examen de deux diplômes de Philippe Ier pour l'abbaye de Messines, en Flandre, dans Académie royale de Belgique. Compte-rendu des séances de la Commission royale d'histoire, t. LXXI, p. 221, d'après A.
Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. II, p. 102.
Indiqué : Wauters, Table chronologique, t. I, p. 519.
Indiqué : Diegerick, ouvr. cité, p. 3, n° 3.
Fac-similé : de l'original : F.-s. phototypique, réduit, dans Prou, ouvr. cité, pl. II.
+ In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Ego Philippus, gratia Dei Francorum rex. Notum volo fieri cunctis [2] xpistianae religionis cultoribus, tam futuris quam presentibus, quod comes Balduinus conjunxque Adela, Flandrensium comitissa unaque nobilissimi Rotberti, Francorum [3] regis, filia, majestatis nostrȩ serenitatem adiere, humilitate cum maxima obnixe deprecantes quatinus libertatem aecclesiae Mecinensis, quam facere disposuerat pater meus Henricus in [4] vita sua, fecissem ego, pro ejus anima parentumque perhenni memoria. Quorum supplicationibus condescendens humillime, quia non eram filius ancillae sed filius liberae, libertatem, quam [5] comes Balduinus Adelaque, uxor illius, expetiere, nolui denegare ; verum ne irrita foret libertas sanctae Dei aecclesiae, kartam istam sygilli mei corroboravi impressione [6] meisque fidelibus hujus libertatis testimonium, asscriptis eorum nominibus, jussi perhibere. Sic autem aecclesiae supradictae libertatem tribui, ut terras et alodia [7] cum pratis et molendinis ceterisque [benefic]iis ad eandem sanctam Dei aecclesiam pertinentibus, nullo contradicente vel injuriam faciente, salva sororum suarum fidelitate, [8] abbatissa atque canonici ejusdem aeccle[siae], sicut idem comes et comitissa in usus necessarios illis disposuerunt et cartȩ nostrae series diffinit, ab omni potestate sive do-[9]-minatione cujusque personȩ libere possideant, seu quos predictae abbatissae atque canonicorum constituerit benivolentia. Haec sunt autem quae possederit abbatissa : [10] aecclesiam ejusdem loci et altare, vicum et terras infra Rosebeccam et Duviam ; in territorio Furnensi, octo berquerias quae .XVIcim. mansis terris continentur ; [11] apud Furnes, mansum unum Drusloui ; apud Eches, in Menpisco, .VII. mansa terrae ; apud Wideschat, .XXVIII. mansa terrae ; altare de Warnestun ; apud [12] Ferlingehem, dimidiam vacceriam ; in [vil]la, quam appellamus Duplices Montes, curiam et molendina et .XII. mansa terrae et portam aquae ; villam quandam Crucicolas [13] nominatam, sitam juxta sancti Pauli opidum ; duo mansa terrae apud Hambrenc ; apud Duacum, terram quae dividitur in .XII. particulas, quam Waldricus [14] dedit sanctae Mariae, tunc temporis ejusdem ȩcclesiae prepositus. Haec sunt vero quae canonici possederint : decimam ipsius villae Mecinensis ; in territorio Furnensi, duas ber-[15]-querias ; in eodem territorio, Alfringehem, .VII. mansa terrȩ continentia centum vaccas ; apud Widechat, .XIII. ortos ; apud Ipram, .X. libras denariorum de censu ; apud [16] Ferlingehem, duo pensa caseorum ; apud Duplices Montes, .C. solidos ; apud Bruges, alodium persolvens .XII. solidos ; apud Alewange, unum mansum terrae ; aecclesiam [17] sancti Richarii ; apud Wideschat, mansum unum, tam sanctimonialibus quam canonicis datum a Manechino ; juxta Rosebeccam, mansum unum decano habendum cum .XXti. solidis [18] de censu rusticorum ejusdem villae Mecinensis.
[19] Huic legitimȩ libertati atque diffinitioni faciendae hii legitimi testes interfuerunt tam de parte regis et Balduini comitis quam de parte comitissae, Balduini conjugis : Balduinus, [20] comes de Montibus, filius Balduini comitis ; Ingelramnus, magister regis ; Fruricus de Curbulo ; Hugo Dubbles ; Ingelramnus de Lelers ; Rotbertus, filius Gifardi ; Hugo [21] de Brai ; Rotbertus Burgundigena ; comes de Ghisnes ; Radulfus de Turnai ; Rotbertus de Peronia. Actum Furnis publice, anno ab incarnatione [22] Domini .M.LXVI., indictione .III., regnante rege Philippo, anno post obitum patris sui Henrici .VIto. Huic vero kartae si quis, quod absit, contradicere voluerit, persolvat [23] regi .CCC. libras auri et postea ejus calumpnia irrita maneat et ipse sit anathema.
[24] Ego Gosfridus, gratia Dei Parisiorum episcopus et eodem tempore regis cancellarius, interfui et relegendo subscripsi.
(Monogramma.)(Sigillum.)