1060. — Paris.

Philippe Ier confirme de sa souscription une charte d'Aubert, fils de Ribaud, portant donation de l'église de Brezolles à l'abbaye de Saint-Père de Chartres, et énumérant les biens donnés à ladite église par les fidèles d'Aubert.

Référence : Maurice Prou et Henry D'Arbois de Jubainville (éd.), Recueil des actes de Philippe Ier (1059-1108), Paris, 1908, no3.

A. Original. Parchemin. Hauteur, 480 mm. ; largeur, 430 mm. Archives départementales d'Eure-et-Loir, H 398.

B. Copie du xviiie s., faite pour Gaignières, Bibliothèque nationale, ms. lat. 5417, p. 217, d'après A.

C. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 27, fol. 1, d'après B.

D. Copie du xiie s., remaniée et insérée dans le diplôme de Henri Ier (publié plus haut sous le n° II), dans le Vetus Agano, Bibliothèque de Chartres, ms. 1060, fol. 86.

E. Copie du xiie s., remaniée comme en D, dans l'autre exemplaire du Vetus Agano, Bibliothèque de Chartres, ms. 1061, p. 145 (al. fol. 74).

F. Copie du xiiie s., légèrement remaniée, dans le Livre d'argent de Saint-Père de Chartres, Bibliothèque nationale, ms. lat. 10101, fol. 66, sous la rubrique : «Cap. IIII. Donatio ecclesie sancti Germani de Bruerolis continens plurima et ab ipso et ab aliis facta donaria» ; copie s'arrêtant avec «Herberto de Burseriis (25e ligne de A) anno II° regni Philippi regis».

a. Guérard, Cartulaire de l'abbaye de Saint-Père de Chartres, t. I, p. 128, d'après D.

Indiqué : R. Merlet, Inventaire sommaire des archives départementales, Eure-et-Loir, t. VIII, p. 53, H 398.


Ad occasum cuncta secularia ruitura et e contrario celestia perpetualiter mansura divinorum voluminum scriptura testatur simulque precipit omnibus Xpisti sanguine redemptis ut dando viliora preci-[2]-osiora sibi mercentur. Unde ego Albertus, Ribaldi filius, celestium cupiens promereri consortium, favente mea carissima conjuge Adelaise, pro animabus nostris parentumque nostrorum, liberam ab omni calumpnia [3] universorum hominum æcclesiam de Bruerolis, quam in honore sancti Germani pater meus construxit, sancto Petro Carnotensis cenobii concedo ut monachi ipsius cenobii ab hac die in eternum eam ha-[4]-beant et possideant. Altare quoque ipsius ecclesie, quod ab episcopo Carnotensi semper in fisco tenueram, huic largitioni meȩ, annuentibus clericis, domnus Agobertus presul perpetualiter addidit, petitionibus [5] monachorum flexus. Annuo etiam totam sepulturam ipsius ecclesiȩ sed et decimam que ad presens in manu mea esse videtur. Censum quoque ipsius vici cum decima mercati placuit dare et quicquid [6] ex omni genere olerum sive pomorum potest accipi jure mercati, retenta tercia parte census matri mee necessaria dum vixerit. Placuit denique duas partes furni addere preter quem alter non [7] sit in tota villa. Post æcclesie capitium, duos agripennos terre concedimus ; terram quoque Walterii Costati cum luco adjacente. In bosco quoque sancti Remigii monachis concedo pasnagium porcorum [8] suorum atque agripennarium unum ubi subulci cum porcis reditum habeant domesticum dormituri. De cetero omnibus nostris fidelibus tribuo licentiam ut ex rebus suis, quas habere videntur ex nostro be-[9]-neficio, pro animabus suis, ditent supradictam æcclesiam atque exornent, sicut fecit Walterius prenomine Palardus qui tradidit medietatem terrȩ suȩ in Bulfigneio, presentibus his : Herberto de Burseriis, [10] Roberto de Fossatis, Teobaudo de Valgrigniis, Ebrardo Gauterii, Dodone sonescallo. Item, quedam optima vidua, Hersendis nomine, simile opus peregit, que dimidiam terram Cruciaci vivens sancto [11] Petro et sancto Germano dedit, alteram vero post mortem ejus ; testes : Ricardus prepositus, Sulpicius, Rainerius Finemunt. Item Robertus de Fossatis, pro sua et conjugis sue anima, in Funtanis villa unius aratri terram [12] eidem æcclesiȩ contulit. Item, Wado, filius Baudrici, æcclesiam quandam non longe a Bruerolis sitam in villa que dicitur Fessonisvillare sancto Petro et monachis sibi famulantibus, cum terra unius aratri [13] jure perpetuo tradidit, annuente filio ejus Chotardo. Emptiones quoque et commercia que ibidem monachi manentes fecerunt vel facturi sunt sollemniter annuo, sicut terram Geraldi [14] de Rest, quam Garinus monachus solidis .LX. emit de Hildeburge filia Rainaldi et ejus filiis ; hujus rei sunt testes Robertus de Fossatis, Richardus prepositus, Rainerius Finemunt, Gauterius de Unge-[15]-na, qui et ipse supradicto monacho farinarium Male Pene non longe ab æcclesia situm .XL. solidis vendidit, eo tenore ut sibi in festivitate sancti Remigii annuatim reddantur .XII. nummi ; testes [16] f. Roscelini, Ricardus de Bero, Robertus de Fossatis, Ivo de Rimalast, Sulpicius Herberti, Richardus prepositus, Rainerius Finemunt, qui pro sua anima superiorem aquam istius farinarii usque ad suum fari-[17]-narium sancto Germano concessit ; de qua re testes sunt Robertus de Fossatis, Richardus prepositus. Item, concessi commercium quod fecerunt monachi pro pratis et terra quam cooperuerat aqua stagni quod [18] ædificavit Garinus monachus intra vicum, pro qua re Gauscelinus et Suspicius frater ejus, me jubente, quandam terram acceperunt non longe a vico, quȩ terminatur ex una parte quadam piro et acervo ru-[19]-pium, et ex alia parte, rivulo aque quȩ vocatur Medua ; pro hac ipsa re .V. solidos nummorum et unam domum dederunt monachi Suspicio, uxore sua favente et Roberto filio ejus ; testes : Galterius, Richardus, [20] Rainerius. Ego quoque ipse Albertus, post hujus vite terminum, illam videlicet terram que mihi colitur Bruerolis, cum luco adjacente, monachis sancto Petro sanctoque Germano servientibus, pro remedio tam anime me[e] quam [21] conjugis atque omnium parentum meorum, prona voluntate concedo et omnibus augentibus hoc donum sive faventibus vite eterne premium mecum habere exopto. Si quis autem heredum meorum aut aliorum [22] hominum huic nostro bono contradicere voluerit, cum Annania et Saphira, nisi cito resipuerit, perpetuo anathemate multatus in inferno penas luat et nisus ejus inefficax permaneat. [23] Concessit autem hoc domnus meus rex Philipus, cum regina matre sua, Drocis in sua camera, anno secundo regni suo. Hujus concessionis sunt testes : Simon, filius Radulfi comitis, Teobaudus de [24] Monmorence, Hugo buticularius, Adelardus cubicularius, Ingerranus pedagogus regis, Hugo Dublellus, Albertus dator hujus rei, Teudo frater ejus, Robertus Rufus, Robertus de Luriaco, Herbertus de [25] Burseriis. Item, hanc cartulam allatam Parisius piissimus rex corroborare propria manu voluit et tam Balduino nobilissimo comiti quam presentibus fidelibus suis corroborandam tradidit. [26] Quorum nomina sunt subscripta : Ꞩ. Philipi regis ✠ Ꞩ. Bauduini comitis. Signum Radulfi comitis. Et de nostris hominibus qui hoc viderunt [27] testes sunt hi : Tescelinus, Stephanus Galoius, Stephanus filius ejus, Stephanus major, Frodo filius Aventi, Fulco filius Gausberti Ortolani, Odo presbyter de Ver.

<[28] § Post hec, plurimis decurrentibus annis, Bernardus de Lamerivilla donavit eidem ecclesiȩ nostrȩ decimam de Lamerivilla, et iterum, cupiditate cecatus invasit eam. Postmodum vero in infirmita-[29]-te positus, coactus timore mortis, eandem decimam, guerpo super altare sancti Germani posito, eidem ecclesie nostre reddidit multis astantibus. Quo defuncto, filius ejus Mascelinus predictam [30] decimam invasit et abstulit. Qui postmodum vulneratus et mortis timore compulsus, quam abstulerat nobis decimam coram multis, injusticiam suam recognoscens, restituit. Sed, hoc defuncto, so-[31]-rorius ejus Fromundus et soror Leticia eandem decimam reinvadentes abstulerunt. Isti etiam a Moyse, tunc priore Bruerolensi, et Sulpicio decano rogati et commoniti, ab injusta invasione re-[32]-sipuerunt et decimam eandem, guerpum coram multis super altare ponentes, reliquerunt. Huic autem rei testes affuerunt Sulpicius decanus, Godefredus de Bosco terreȩ, Germundus, Hugo filius [33] Bernerii, Hubertus f. Guimundi, Sulpicius f. Germundi et multi alii. § Alio tempore Robertus de Matunvillari, infirmitate conprehensus, vocatis ad se Raimberto, tunc priore Bruerolensi [34] et Sulpicio decano, per manus eorum dedit sancto Petro decimam de Albuthon pertin[en]tem ad predictam ecclesiam de Bruerolis, concedentibus uxore sua Aalina et filiis Guastinello et ceteris [35] qui loqui poterant. § Alio quoque tempore, Gualterius et Robertus fratres dederunt sepenominate ecclesiȩ nostre dimidiam decimam de Sevart, quod concessit Frodo miles, de quo eandem decimam tenebant [36] et uxor ejus et filius Willelmus ; sed et calumpniam cujusdam decime nostre de Pomereia et de Bosco Girberti, pertinentis ad nostram ecclesiam de Cruceio, pro salute animarum suarum, jam nominati fratres remiserunt. § Quodam [37] similiter tempore, Sainfredus de Noa infirmatus dedit eidem ecclesie nostre de Bruerolis decimam de Noa et decimam de Ponteharten et alias decimas suas ; quarum omnium donationem concessit [38] Bartholomeus de quo eas tenebat.

[39] § Dicendum quoque de decima de Funtaneto quod quandam ejus partem dedit nobis Amelina mater Frodonis, aliam partem Hubertus, filius Guimundi, et Maria. § Sed et Odo de Pleinchamp [40] omnes decimas suas nobis dedit et uxor ejus et filius ejus.>


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook