1071, après le 25 décembre. — «Mareolum».
Philippe Ier, confirmant, à la prière d'Elinand, évêque de Laon, le don fait par ses prédécesseurs à l'église de Laon, des biens du fisc royal à Vaux et à Saint-Marcel, et du cens levé dans le marché de la cité sur les étaux des bouchers et des poissonniers, interdit aux officiers royaux de rien percevoir de ces revenus pendant la vacance du siège épiscopal. Il déclare avoir fait confirmer ladite donation par les évêques réunis à Laon, le jour de Noël, pour son couronnement.
A. Original perdu.
B. Copie du xviiie s., par Dom Grenier, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 217, fol. 148, d'après A.
C. Copie du xviiie s., collationnée par Dom Grenier, Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 30, fol. 175, d'après A, avec fac-similé des trois premiers mots en caractères allongés, puis des mots «imperii procurandi regimen» en minuscule.
D. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 231, fol. 117, d'après A.
E. Copie du xviiie s., Bibliothèque de Senlis, Collection Afforty, vol. 13, p. 381, d'après A.
F. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 231, fol. 120, d'après A.
G. Copie de la première moitié du xiiie s., dans le Cartulaire de Jacques de Troyes, l. V, ch. n° iii, fol. 251, sous la rubrique : «Primi Phillippi regis Francorum, filii Henrici regis, in quibus reddit et concedit episcopis Laudunensibus in perpetuum villas de Vallibus et de sancto Marcello et censum de stationibus carnis et piscium, et fecit excommunicationem proferri in illos qui eos de cetero super hiis inquietarent», Archives de la cathédrale de Laon.
H. Copie du xviiie s., dans Dom Bugnâtre, Histoire de Laon, Bibliothèque nationale, Collection de Picardie, vol. 267, fol. 90 v° (anc. p. 180) et fol. 169 v° (anc. p. 337), avec référence au cartulaire du Chapitre de Laon, probablement G.
Indiqué : Wauters, Exploration des chartes et des cartulaires belges existant à la Bibliothèque nationale à Paris, dans Compte-rendu des séances de la Commission royale d'histoire, 4° sér. , t. II (1875), p. 87.
⁜ In nomine sanctae et individuȩ Trinitatis. Ego Philippus, Dei gratia Francorum rex. Quia, Dei favente clementia, imperii procurandi regimen nobis pervenit et gloria maxima in regendo, adhibenda videtur diligentia ne tanti nominis dignitas cedat in contrarium non recte exequendo quod nominis exigit officium. Cum igitur in patribus nostris, religiosissimis scilicet viris, tanta virtutum fuerit industria non solum magnifice procurare humana verum etiam constanter in Dei elaborare cultura sicque summa liberalitatis magnificentia diversa ecclesiis distribuerunt munera, summopere providendum est ne ab hujusmodi penitus videamur extorres verum etiam, si fieri potest, multo devotiores multoque inveniamur munificentiores. Notum ergo fiat tam presentibus quam posteris qualiter Elinandi, Laudunensis episcopi, petitionibus adquiescere decrevimus et quod fideliter ac religiose expeciit pia devotione concessimus. Siquidem ipse et qui prȩcesserant in Laudunensi ecclesia episcopi quicquid de regio computatur apud villam quȩ Vallis vocatur sive apud sanctum Marcellum, censum quoque qui in foro rerum venalium pro stationibus carnis ac piscium annuatim persolvitur, a patribus nostris et nostra liberalitate optinere solebant, sed quia, morientibus illis, a ministris et exactoribus regis plerumque fieri solebat inquietudo, prȩfato Elinando exorante, Deo et sanctȩ Laudunensi ecclesiȩ ac futuris episcopis ea quȩ predicta sunt tam in villis quam in censu perpetuo habenda et absque inquietudine possidenda, pro animabus patrum ac nostra, concessimus, et ne ulterius a quolibet super his fiat repetitio aut aliqua a filiis perditionis exoriatur infestatio, regali auctoritate et imperiali majestate penitus interdiximus atque ut plenius posteris innotesceret, consilio fidelium ac curialium nostrorum, hoc scriptum fieri decrevimus manuque propria corroboratum et sigillo assignatum reddidimus, quatinus super his quae in presenti ecclesia agimus in cȩlesti feliciter remunerari mereamur. Ad hoc etiam, ne quis temerario ausu contraire presumeret his que salubri devotione fieri instituimus, episcopis qui in die Natalis Domini nostrȩ coronationi in prȩdicta Laudunensi ecclesia affuerunt, hujusce rei pervasorem vel quolibet modo pervertere nitentem excommunicare praecepimus, quorum etiam nomina cum fidelibus nostris quorum actum est consilio et prȩsentia subter annotare curavimus.
Signum Philippi, gloriosissimi regis.Ꞩ. Rodulfi comitis.Ꞩ. Frederici dapiferi. Ꞩ. Manassedis, Remensis archiepiscopi.Ꞩ. Hugonis comitis.Ꞩ. Gualeranni camerarii. Ꞩ. Elinandi, Laudunensis episcopi.Ꞩ. Rogeri comitis.Ꞩ. Guidonis butellarii. Ꞩ. Thetbaldi, Suessorum episcopi.Ꞩ. Ursonis vicecomitis.Ꞩ. Adhelelmi comitis stabulorum. Ꞩ. Rogeri, Cathalaunensis episcopi.Ꞩ. Guidonis de Monteleuterii.Ꞩ. Albrici de Coceio. Ꞩ. Rollandi, Silvanectensis episcopi. Ꞩ. Radbodi, Noviomensis episcopi. Ꞩ. Gausfridi, Parisiacensis episcopi. Ꞩ. Guidonis, Ambianensis episcopi. Ꞩ. Guidonis, Belvacensis episcopi.(Locus sigilli.)
Actum in pago Cameracensi apud villam Mareolum, anno dominicȩ incarnationis millesimo .LXX°.I°., indictione nona, epacta .XXa.VIIIa., concurrente .V°.
Ego Petrus, regalis cancellarius, relegi atque recognovi.