1069-1070, avant le 18 mars.

Philippe Ier confirme, par l'apposition de son sceau, une charte-notice constatant la confirmation faite par Hugues de Rocé, le 6 décembre 1067, au moment où il prenait l'habit monastique à Marmoutier, de la donation faite précédemment par lui de l'église Saint-Martin du Vieux-Bellême, à l'abbaye de Marmoutier et l'abandon, par Hervé de Brévial, des droits qu'il pouvait avoir sur ladite église.

Référence : Maurice Prou et Henry D'Arbois de Jubainville (éd.), Recueil des actes de Philippe Ier (1059-1108), Paris, 1908, no50.

A. Original. Parchemin, avec traces de sceau plaqué. Hauteur, 550 mm. ; largeur, 450 mm. Archives départementales de l'Orne, H 2206.

B. Autre texte de la même charte, d'une écriture du même temps, sans la souscription royale. Parchemin. Hauteur, 501 mm. ; largeur, 145 mm. Archives départementales de l'Orne, H 2206.

C. Copie de l'extrême fin du xviie s., faite pour Gaignières, Cartulaire de Marmoutier, Bibliothèque nationale, ms. lat. 54412, p. 291, d'après A.

D. Copie du xviiie s., dans Dom Martene, Histoire de Marmoutier, Bibliothèque nationale, ms. lat. 12878, fol. 234, et ms. lat. 12880, fol. 208, d'après A.

E. Copie du xviiie s., dans Dom Martene, Histoire de Marmoutier, Bibliothèque de Tours, ms. n° 1384, p. 32 et 208, d'après D.

F. Copie du xviiie s., Bibliothèque nationale, Collection Moreau, vol. 29, fol. 132, d'après A, avec fac-similé des sept premiers mots et de la souscription du roi.

a. Baluze, Miscellanea, éd. in-8°, t. VII, p. 197, «ex schedis v. c. Andreæ Duchesnii» ; éd. in-fol., t. III, p. 49.

b. Beaudouin, Notice sur le prieuré de Saint-Martin-du-Vieux-Bellême, p. 7, publication partielle, d'après A.

c. Barret, Cartulaire de Marmoutier pour le Perche, p. 16, n° 6, d'après A.

Indiqué : Bréquigny, Table chronologique, t. II, p. 107.

Indiqué : L. Duval, Inventaire sommaire des archives départementales, Orne. Archives ecclésiastiques, série H, t. II, p. xi et p. 66.


Nosse debebitis si qui eritis posteri nostri Majoris scilicet hujus habitatores monasterii sancti Martini, Hugonem de Roceto, post [2] annos plures ex quo donaverat nobis ecclesiam sancti Martini de Bellissimo, cum volumtatem postea insumpsisset ut monachus [3] apud nos fieret, totum ex integro rursum donasse nobis quicquid tunc ad illam ecclesiam pertinens retinuerat sibi. Fecit hoc [4] apud eandem ecclesiam, anno ab incarnatione Domini .M.LX.VII., presidente nobis anno quarto domno abbate Bartholomeo, mense [5] decenbrio, octavo idus ejusdem mensis, presentibus tunc ibidem atque vice omnium nostrum suscipientibus hanc donationem nonno Odone, nostro [6] tunc priore, nonnoque Beraldo ecclesiȩ ipsi rebusque praeposito, presente quoque atque favente domno Ivone, Sagiensi episcopo, de cujus erant ea omnia [7] fevo, cum testibus pluribus aliis, nominibus his : Warino Bastardo, Hugone de Colentiis, Willelmo fratre ejus, Warino filio Johannis presbiteri, [8] Drogone filio Hilgodi, Walterio Traverso fratre ejus, Hugone de Monte Lotharii, Rotberto filio Rainbaldi, Bernardo Loridone, Walterio [9] filio Seimdredi, Alherio theloneario, Seinfredo clerico de Livariaco, Huberto de Valnoisa, Girardo bastardo filio ipsius [10] Hugonis de Roceto, qui et donationes supradictas patris sui, quantum ipsius esse poterat, auctorizavit. His peractis, die mox [11] eadem, Herveus de Breviardo, parens quidam Hugonis ejusdem, donationi ipsius calumniator insurgens, quia scilicet [12] pactum jam olim cum ipso haberet ut quilibet eorum prior obiret, alteri sua possessa dimitteret, satagentibus [13] statim supradictis fratribus nostris, Odone atque Beraldo, ipse quoque die nichilominus eadem hoc modo suae imposuit [14] calumniȩ finem. Ad presens quidem spoponderunt ei memorati fratres denariorum .IIII.or libras, ex quo autem Hugo monachus [15] factus foret ac mortuus, quandiu postea viveret ipse Herveus acciperet a nobis .X.cem solidos quotannis ; haberet [16] etiam servitium militum de rebus ipsis quas Hugo tunc donabat nobis fevatorum ; nullus autem suus heres reclamaret [17] ista post ipsum. Atque ita et calumniam illam ex integro guerpivit et donationem nobis Hugonis auctorizavit coram ipso [18] supradicto Ivone episcopo coramque aliis testibus plurimis, his nominibus aliquantis : Warino et Willelmo nepotibus [19] Ivonis episcopi, Ernaldo Gruello, Hugone de Monte Lotharii, Hugone de Sperreia, Sigemfredo de Esbiarcio, [20] Herveo de Monte Gualdrici, Willelmo de Villa Jusena, Willelmo Longo, Warino filio Johannis presbiteri, [21] Walterio Traverso, Lamberto filio Lancelini. Ꞩ. Philipi, Framquorum regis. Ꞩ. Hugonis, Melamdis comitis. [22] Ꞩ. Hugonis de Puteolo. Ꞩ. Frederici de Curbeio. Ꞩ. Gauterii constabulario. Ꞩ. Guillelmi, preposito Carnotensis ecclesie. [23] Ꞩ. Bauduini dapiferi. Ꞩ. Galeramni camberarii. Ꞩ. Gillelmi, comitis Nvernemsis, ipso die filiam suam donavit Usberto vicecomiti [24] Cenomanorum +.

(Locus sigilli.)